Ze blijven maar ‘voor de deur’ staan, die feestdagen. In een vorige generatie braken ze nog aan. Maar iedere keer als het zover is duiken uit allerlei culinaire spelonken ‘experts’ op. Krijgen die eenmaal ergens het woord, dan is er geen houden meer aan. Etmalen lang brengen ze ons bij hoe we het leven met verstandig culinair gedrag kunnen rekken, zonder aan lekkerisme te hoeven inboeten. Geen overdaad, maar evenmin hapklare smakeloosheid of treurige sappen voor een grijpstuiver. De media zijn intussen al overbevolkt met receptologen die je van de straat houden met puzzeltochten naar ingrediënten en je urenlang bezig houden met beschrijvingen die er zelden toe leiden dat het Beloofde Land wordt bereikt.
Ze zijn ook voor de paasdagen weer langs geweest. Bij de spraakmakende radio, bij de tv-makers, die meer onderhandelen dan berichten, en in de media, die geregeld alarm slaan over alles wat het lichaam maar bedreigt. En om het niettemin wat luchtig te houden hun teksten doorrijgen met gevatheden voor gevorderden. Neem nou zo’n ‘kenner’ (want zo wordt ie steevast aangekondigd) als Ilja Gort, die zelfs in een Tros-radiostudio z’n uitgewoonde baret niet van z’n hoofd haalt om te voorkomen dat er nòg meer uit z’n wijngeheugen wegwaait. Hele volksstammen willen er niks kwaad over horen, al toetert ie de vreemdste beweringen de ether in. In de vakwereld wordt ie nauwelijks serieus genomen. Maar, roept Ilja’s ‘claque’, daar zit alleen maar jaloezie achter.
Dat slaat dan in ieder geval niet op z’n wijnkennis. De luisteraars naar een recente nieuwsshow hoorden hem daar bekennen dat hij tot de biodynamie is bekeerd, omdat de Franse wijnpionier Lurton hem erop heeft gewezen dat volle maan het water in beweging brengt en dus ook het sap in de wijnstok. Zo simpel kan het zijn. Net zo eenvoudig als de keuzen voor een paasdiner. Houtloze wijn, benadrukt Ilja, anders krijg je de andere dag een houten kop. En vooral je beste wijn eerst, ander staan je smaakpapillen uit het lood. Schroefdoppen: akkoord, maar geen wijn met een kunstkurk. Onmiddellijk weggeven aan de buren.
Je ziet de presentatoren van de show vol ontzag knikken. En de luisteraar maar beseffen dat zijn feestdagen mislukt zouden zijn als hij deze originele adviezen in de wind had geslagen.
Dan was er enige tijd geleden nog die proeftest van 8 rode Rhône-wijnen van Radar. Zeventien consumenten en drie ‘kenners’ zouden samen uitmaken of dure wijnen nou ook altijd de beste zijn. Zelden heb ik zulke nietszeggende commentaren gehoord als bij die proeverij. De wijnen smaakten naar laurier, tomaten, tabak en kruidnagelen. Of ze waren bitter en konden soms wel een decanteer-kan gebruiken. De sommelier droeg vrijwel niets bij, al was zijn opzienbarendste uitspraak dat er met een wijn ‘niks mis’ was. De wijnschrijver viel met zelfverzekerde uitspraken over de goedkoopste wijn stevig door de mand. En de wijndocente hulde zich in termen die zelden kwaad kunnen. Maar niemand schatte de wijnen zonder mankeren naar waarde. Er zat één consument bij die over een appie-wijn los liet: ruikt naar ouwe wijven. Een aroma, lijkt mij, waarvan je op (paas)eieren gaat lopen en de feestsfeer gegarandeerd op afstand houdt. De redactie van Radar zelf had ter toelichting nog opgemerkt: ‘De deskundigen proeven alle 8 wijnen tegelijkertijd’. Een wonderlijk record, dat niet bepaald bevordelijk is voor ‘onderscheidend proeven’.
Mr.Vino, een naam gejat van het Amerikaanse prestige-blog van dr.Vino, deed ook nog een duit in het zakje. In een treinkrant gaf hij zich weer eens over aan de belegen koppeling wijnsoort-mensentype, een truc die al vaker is uitgehaald om politici te ‘hilariseren’. ( Nog niet in de Van Dale, maar betekent: belachelijk maken). Deze uit zelfpromotie ontsproten ‘kenner’ hield de goedgelovigen onder meer voor:
Is je partner open, staat ie stevig in z’n schoenen, heeft ie een karakter met meer laagjes en is ie in voor een diepgaand gesprek, dan past daar een Château-neuf-du-Pape het beste bij.
Welke dan? Tja, dat kun je het beste aan een échte kenner vragen.
John Bindels, auteur van het satirische boek Wijn met prik, werd in 2010 winnaar van de oeuvreprijs wijnjournalistiek, toegekend door de Wine and Food Association. Hij staat bekend om zijn kruistocht tegen reclamevervuiling in de journalistiek, tegen verhuftering van het taalgebruik en tegen wijntjespluggers die zich voor ’columnist’ uitgeven. Zijn collega Cuno van ’t Hoff noemde hem eerder: ‘Verreweg de scherpste wijncolumnist van ons land’. Wijnauteur Christian Callec kwalificeerde Johns columns als volgt: ‘Prachtige taal. Literatuur’.
