Shell wordt aangeklaagd door milieudefensie die Shell medeverantwoordelijk houdt voor de klimaatschade. De rechter wordt gevraagd zich te buigen over de kwestie. Maar de politiek heeft nog geen uitspraak gedaan over wetgeving rondom het voorkomen van klimaatschade door bedrijven.
Shell moet ook voor de rechter verschijnen inzake corruptie in Nigeria. Op zijn beurt heeft Shell weer aangifte gedaan tegen een naar het verluid corrupte bestuurder. Het gaat om oud Shell directeur Peter Robinson die in 2011 in Nigeria betrokken zou zijn geweest bij een smeergeldaffaire. Hoe ver gaat de ver-juridisering van (on)verantwoord ondernemen?
Topman van Shell, CEO Ben van Beurden, geeft aan dat Shell te weinig assertief is geweest inzake de klimaatverandering. Het lijkt erop dat hij excuses aanbied voor het feit dat Shell na 1991, het jaar waarin de Film&Video Unit van Shell de film Climate Concern uitbracht, geen verdere actie heeft ondernomen. De film geeft aan dat de manier waarop ´wij´ rond begin jaren 90 energie verbruiken, klimaatveranderingen kan veroorzaken met alle negatieve gevolgen van dien.
De film wijst niet de beschuldigende vinger naar Shell. De verteller benoemt juist dat de zorgen voor abnormaal weer wordt gedeeld door een brede consensus van wetenschappers in hun rapport aan VN rapport van eind 1990. Kortom, de film laat zien dat vele experts, inclusief Shell, op de hoogte zijn van de klimaatverandering en de gevaren ervan onderkennen.
Het is 2018 en het spijt CEO Ben van Beurden dat Shell niet assertiever is geweest. Maar waar lijkt hij nu eigenlijk zijn excuses voor aan te bieden? De film laat juist mooi zien hoe ingewikkeld de dilemma’s lagen: Hoe konden ontwikkelingslanden inhalen wat ontwikkelde landen hadden gedaan zonder dat ze wisten wat de negatieve gevolgen van hun daden waren? Welke oplossingen zou de moderne technologie kunnen bieden? Hoe kon er betere samenwerking gecreëerd worden tussen de verschillende disciplines, organisaties en landen?
De film benadrukt de noodzaak tot snelle actie. Consumenten en overheden worden genoemd als groepen die in actie dienen te komen. Action Now! in 1991. Maar welke actie was mogelijk in 1991? In termen van oplossingen noemen de filmmakers kernfusie. Ze hebben er geen geloof in dat consumenten efficiënter met energie zullen leren omgaan. Vervolgens benoemen ze de financiële kant: Wie betaalt de rekening voor de energietransitie?
Shell kon het antwoord in 1991 niet geven. Maar in 2018? Gaat Shell nu de CEO uit 1991, Lodewijk van Wachem aanklagen?
Er lijkt niet één Shell te bestaan. Er is een Shell dat corruptie verbied en een Shell dat zakendoet in uiterst corrupte landen waar je geen zaken kan doen zonder het spel mee te spelen. Er is een Shell dat nieuwe olievelden aanboort en een Shell dat zich bezighoudt met energietransitie. Er is een financieel Shell, een technisch Shell en een Shell dat werkt aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Er is ook een juridisch Shell, waarschijnlijk een snelgroeiende afdeling.
Wie is er nog veilig met de ver-juridisering van Shell´s activiteiten? Als ik de huidige energietransitie directeur bij Shell zou zijn zou ik mij vast gaan indekken voor mijn juridische collega´s. Straks roepen ze mij nog voor de rechter omdat ik niet assertief genoeg ben.
