Deze week beslist de Tweede Kamer over het aan banden leggen van de vrije artsenkeuze. De VvAA schetst in een dramatisch filmpje de gevolgen. Moeten we ons echt grote zorgen maken? Mensen zullen immers altijd naar een zorgverlener van hun eigen keuze kunnen gaan, ook als deze niet is gecontracteerd door de zorgverzekeraar aan wie ze hun maandelijkse premie afdragen. Die niet-gecontracteerde zorg kost hen wel extra geld.
Hoe schandelijk is dat? Het is toch logisch dat zorgverzekeraars proberen goede zorg in te kopen tegen een scherpe prijs? Mensen die dat graag aan hun zorgverzekeraar overlaten, kunnen een naturapolis afsluiten. De meeste mensen hebben zo’n naturapolis. Ze vergoedt alle zorg die de verzekerde haalt bij door de zorgverzekeraar gecontracteerde zorgverleners. Ga je naar een niet-gecontracteerde zorgverlener – een specialist, een fysiotherapeut, een gespecialiseerd ziekenhuis – dan was het tot nu toe zo dat de zorgverzekeraar zo’n 80 procent van de rekening moest vergoeden. Die verplichting wil minister Schippers schrappen. Dat betekent dat je de rekening van een niet-gecontracteerde zorgverlener straks helemaal zelf moet betalen. Zoveel geld heeft niemand.
In de praktijk betekent dat daarom de afschaffing van de vrije artsenkeuze. Want een keuzemogelijkheid die voor niemand reëel is, is 100 procent nep. Het kan ertoe leiden dat iemand met uitgezaaide darmkanker tijdens de behandeling van ziekenhuis moet veranderen en bovendien duizenden euro’s zelf moet betalen, zoals het geval is in dit waar gebeurde voorbeeld.
Sluit je een – duurdere – restitutiepolis af, dan kun je zorg halen bij wie je wilt. Je betaalt de rekening zelf, en vervolgens vergoedt de zorgverzekeraar het wettelijke tarief voor de geleverde zorg. Is de rekening hoger, dan betaal je zelf het meerbedrag. Minister Schippers wilde de restitutiepolis verbieden, maar dat plan is in het zogeheten Hoofdlijnenakkoord – voorlopig? – teruggedraaid.
Door de vrije artsenkeuze voor mensen met een naturapolis de facto af te schaffen, neemt Schippers maatregelen die de monopoliepositie van de vier grote zorgverzekeraars verder versterken. Bij de koepelconcerns CZ (waaronder OHRA), Menzis, Uvit (waaronder VGZ) en Zilveren Kruis Achmea (waaronder Agis) is ruim 90 procent van de verzekerden aangesloten. Machtige verzekeraars die graag met grote zorgaanbieders om tafel zitten, en dankzij hun grote aantallen verzekerden keihard kunnen onderhandelen met standaardcontracten in hun achterzak. Hoezo maatwerk? Van die aanpak worden kleinschalige zorgaanbieders de dupe, ook als ze efficiënt werken en goede zorg leveren. Want ze zijn doodeenvoudig een te kleine partij voor een grote verzekeraar, en daarom niet interessant om apart te contracteren. Het is slikken of stikken.
De monopolistische zorgverzekeraars drukken zo de diversiteit uit de zorg en de kleine zorgaanbieders uit de markt. Er ontstaat meer eenheidsworst, en minder keuzevrijheid, concurrentie en innovatie . Dat uitgerekend een liberale minister dat nastreeft, is merkwaardig. Schippers zou juist de concurrentie tussen zorgverzekeraars moeten stimuleren, en maatregelen moeten nemen die het monopolisme in de zorgverzekeringswereld aan banden leggen. Want zet de huidige trend door, dan is ook de restitutiepolis binnenkort een wassen neus. Dan valt er niets meer te kiezen, omdat kleine zorgaanbieders in het gevecht met de vier monopolistische verzekeraars allang het hoofd hebben moeten buigen of de tent moesten sluiten.
Ik ga gauw even tekenen.
