Hugo Chavez maakte het weer mooi duidelijk gisteren, toen hij de opstandelingen in Libië terroristen noemde: terrorisme ligt, net als schoonheid, in het oog van de toeschouwer. Wageningen waarschuwt ons voor een oncontroleerbare toename van boosaardige bloedmuggen als gevolg van hitte en nattigheid. Intussen zoemt het in muggenland rond: “We stevenen op een recordjaar af! Een verwachte toename van het Bruto Binnenlands Product (in milliliters bloed per capita) van minstens 15 procent!” De economische domineetjes van ons AAA-landje (braafste jongetje van de klas rating, Standard & Poors) waarschuwen voor een oncontroleerbare toename van schuld in ons mooie westen: de Verenigde Staten zuchten onder een al maar groeiende, zoemende debiteurenwolk, een nooit meer terug te betalen last. Ach en wee. En Griekenland! En Spanje ook nog! De euro wankelt! Help!
Daarom is het goed te weten dat Spanje in de afgelopen 200 jaar dertien keer zijn beloofde betalingen niet na gekomen is. Ik heb het dan niet over een BBB of een CC S&P status, maar een vette D. En, is Spanje geïmplodeerd? Heeft Lord Vader, Lord Voldemort of een andere boosaardige V ze van de wereld getoverd? Njet. Soevereine staten verschillen namelijk hierin van een gemiddeld gezin, dat je geen deurwaarder kunt sturen om ze hun land uit te zetten. En staten hebben nog een voordeel: ze betalen geen huur of hypotheek over dat land, want ze hebben het ooit zelf ‘ontdekt’ (lees: bezet / veroverd / op slinkse wijze van een ander land gezwendeld)
Tempel van Delos
De Grieken weten dat al heel erg lang. De eerste geregistreerde soevereine wanbetaling van onze geschreven geschiedenis stamt uit de vierde eeuw BCE. Dertien Griekse steden leenden toen geld van de Tempel van Delos om een vloot te bouwen. (Winkler, 1933). De Tempel kon naderhand naar zijn geld fluiten, want ja, ze hadden ineens een tot de tanden bewapende vloot. Onze “zwakke” Griekse en Spaanse broeders horen met krokodillentranen aan welk EU-strafje ze nu weer krijgen, er zijn relletjes, anarchisten blazen dingetjes in de marge op en aan het eind van het liedje gaan we er hoofdschuddend op vakantie.
“Maar wat als de euro devalueert?! En de VS! De VS dan?! Wat als China ineens al het geld dat de VS hun schuldig is opeist?!” Nou kijk: China en de V.S. zijn communicerende vaten. Als China morgen alle IOU’s die ze van de VS gekocht hebben opeist, hebben ze ineens zoveel geld, dat de yuan twee keer zo duur wordt. China’s wereldwijde exportmachine, de basis voor hun groei, komt dan knerpend tot stilstand. Dus daar wachten ze nog een jaartje of pakweg dertig mee. Precies om die reden kan de euro best wel wat devaluatie hebben. Sterker nog: Japan gaat binnenkort de geldpersen laten draaien om de waarde van hun yen te drukken. Dat klinkt als een soort monetaire sepuku, tot je beseft hoe beperkend een ijzersterke munt is voor je handelspositie.
Terrorisme en schoonheid
En dan nog dit: hoe astronomisch de schuld van de VS ook groeit: meer dan de helft van de fysieke dollarbiljetten circuleert in allerlei derdewereldlanden met een D t/m Z rating van Standard & Poors en een lokale munt zo waardevast als een tulpenbol in 1637. Door dat reusachtige “monetaire wortelstelsel” is het onmogelijk dat de dollar zomaar omwaait.
Ik voorspel: de komende muggenplaag wordt in retrospect net zo Apocalyptisch als de val van de euro, de dollar en de V.S. Je zult het zien: want ook Apocalypsen liggen, net als terrorisme en schoonheid, in het oog van de toeschouwer.
