Nederland stond qua kenniseconomie lange tijd bekend als het braafste jongetje van de Europese klas, maar dit jongetje begint wat puberale trekjes te krijgen. Brussel zegt: “Er moeten lessen getrokken worden uit de Eurocrisis.” Wat vindt Nederland? “Ik wil niet leren, leren is stom!” Die anti-kennis houding gaat al een tijdje mee. We hadden een vrij forse industrie midden jaren tachtig, en technische universiteiten die tot de wereldtop behoorden. Totdat iedereen psycholoog, makelaar of bewegingsdeskundige wilde worden. Innovatie was uit, industrie iets van vroeger. Het gemiddelde percentage van uitgaven aan Onderzoek&Ontwikkeling in Europa was in 2010 2 procent, in de VS 2,7 procent, en in Nederland slechts 1,6 procent. Dus we lopen niet alleen met voetbal achter de feiten aan.
Praateconomie
Produktie is inkomen, polderen niet. Jammer voor de mensen die jarenlang hun geld hebben verdiend in de praateconomie. Gevolg is dat er de afgelopen twintig jaar veel gepraat is over de Nederlandse kenniseconomie door ambtenaren en politici, die vaak zelf ook ambtenaar zijn geweest. Of human resource manager… Rond het innovatieplatform is het oorverdovend stil, bestaat dat nog? Of was dat de zoveelste praatclub? Geen woorden, maar daden, dat moet nu het credo zijn!
Die praateconomie is hardnekkig. Het Nederlandse onderwijssysteem helpt daar graag aan mee. In plaats van goede technici en wiskundigen af te leveren leidt het op tot ambtenaar en psycholoog. De huidige stoomcursus verslagen en rapporten schrijven die het aanbiedt is alleen goed voor de papierindustrie. Wat industrie en bedrijfsleven nodig hebben zijn goed opgeleide technische mensen, niet een Europese blue card waarmee we ze uit Pakistan kunnen importeren. Van vinex naar VOC-mentaliteit. De polder uit, de dijken over en doen waar we altijd sterk in waren, innoveren!
EK Kennis
Er is geld zat om te investeren in innovatie. Het is beter om tien miljard te investeren in innovatie dan om het in een lekkend pensioenfonds te stoppen. Anders kan het uit Europa gehaald worden. D66 heeft gelijk: er wordt door de EU wel 40 miljard besteed aan landbouwsubsidies en structuurgelden. Je kan daarvan beter een kwart besteden aan innovatie. Europa kost dus niet teveel, we halen te weinig terug uit Brussel. Dat is geen Eurofiel hobbyisme, maar puur Oud-Hollands ondernemerschap!
Af en toe op het schoolplein spelen is gezond. Maar de bel is al een paar keer gegaan… terwijl de rest van de wereld studeert en hard werkt, missen wij kennis-kansen. Strafschoppen, zeg maar. Terwijl de de basis er dus wel is en zeker ook de ondernemersgeest. Waarom zou de nieuwste App niet worden bedacht in Surhuisterveen en knutselt de nieuwe Steve Jobs niet in een garage in Boekelo? Kennis is macht. Kennis is de toekomst. Als je geen Europees Kampioen voetbal wordt, zet dan in op Europees Kampioen Kennis. Daar hebben we veel meer aan. Cruyff zei het al: elk nadeel hep z’n voordeel.
Wytze Russchen is lobbyist in Brussel. Hij spreekt tweewekelijks audiocolumns uit voor Euranet.