In de jaren negentig woonde ik in Nijmegen waar ik het sfeervolle Café Daen, een bijzonder grappige Brabander en mijn geweldige vriendin leerde kennen. En, oh ja, tijdens mijn studie kreeg ik mee dat in de media niets is wat het lijkt. Een hypothese die altijd van pas komt voor een veel te goedgelovig mens als ik.
Zo heb ik altijd moeite met interviews met advocaten, omdat ze alleen het belang van hun cliënten verdedigen. Komt het door die puntgave retoriek of zijn het die geweldige pakken dat ze toch een soort onafhankelijkheid uitstralen? Toegegeven, mannen en vrouwen die zo lekker uit hun woorden komen, hebben ook altijd iets autoritairs voor mij. Zo keek ik afgelopen week eerst naar DWDD waar journalist Peter R De Vries iets vertelde over de zaak van Fred Ros. Later deed een Telegraaf-journaliste bij RTL Late Night hetzelfde en pas daarna schakelde ik over naar Pauw. Daar zaten de advocaten Nico Meijering, Sander Janssen en Jan-Hein Kuijpers om iets over de Ros-zaak te vertellen. Ik zat nog helemaal in die redelijk onafhankelijke journalistenmodus van de eerste twee programma’s en verwachtte net zo’n genuanceerd verhaal met allerlei duiding als bij DWDD en Humberto. Maar in plaats daarvan zat Kuijpers die Ros op een bijna kinderachtige manier belachelijk te maken.
Het ging over dat geld voor de familieleden waarvan Ros zei dat hij daardoor werd gechanteerd in de gevangenis. “Dat is normaal hoor in die kringen, voor de kantine ofzo”. Noem het naïef, maar pas na een paar minuten bedacht ik dat die mannen er natuurlijk belang bij hebben dat Ros ongeloofwaardig lijkt, omdat ze de mannen verdedigen die hij gaat ‘verlinken’. Die vreemde interpretatie van onafhankelijkheid komt door mijn naïviteit, maar ook doordat interviewers te weinig vertellen dat daar geen onafhankelijk mens zit met een onderbouwde mening, maar iemand die per definitie partijdig is. Ik heb ook wel eens een advocaat geïnterviewd en ze gaan natuurlijk helemaal los op de manier zoals de leraar tegen je praatte vroeger: “Dit is de waarheid en wie er anders over denkt, is dementerend”.
Pierre van Hooijdonk heeft meestal over iedereen een mening, maar hij hield zich op de vlakte toen het bij Studio Voetbal over Guus Hiddink ging. Zou hij de Achterhoeker misschien een goede coach vinden? Nee. De KNVB is Van Hooijdonks werkgever en Hiddink zijn collega, want hij is assistent-coach bij Jong Oranje. Johan Derksen zei het ook al: dan moet je daar niet gaan zitten. Later hield hij zich in toen het over die niet scorende Feyenoordspits Kazim ging, want die heeft hij zelf aangedragen bij zijn oude club. Kortom: er lopen iets teveel belangetjes om daar geloofwaardig aan tafel te zitten en de ervaren Jack van Gelder wist dat heel goed (en riep er gelukkig ook iets over tijdens de uitzending).
Jan Slagter van Omroep Max werpt zich op als de redder van de ouderenzorg nadat het verhaal van die aardige meneer Oude Nijhuis naar buiten kwam. Dat kan prima, maar hij heeft er natuurlijk ook een belang bij om dat te vinden. En als hij dan in een discussieprogramma bij zijn eigen omroep aanschuift, dan zou het relaxt zijn als de journalistieke ondervraagster (Elles de Bruin) in kwestie dat belang een beetje uitlegt aan de kijkers. Maar nee hoor, zij moest natuurlijk in goede aarde vallen bij haar werkgever en dus ging ze er extra hard en veel te emotioneel in tegen een genuanceerde meneer van de Branche-organisatie voor Zorgondernemers aan tafel. Die Aad Koster legde uit dat de zorg de komende jaren onbetaalbaar gaat worden en dat het soms lastig is om beter te presteren met minder geld. Koster vond dat áls Slagter zich inderdaad opwerpt als redder van de ouderenzorg dat hij ook met alternatieven moet komen. Tja, als deze genuanceerde meneer aan tafel had gezeten bij Pauw in plaats van die, inderdaad, wegduikende mevrouw uit Wassenaar dan had de ‘Meneer van Rijn-follow up uitzending’minder spectaculair, maar wel relevanter geweest.
Het zou prettig zijn als er een substantieel aantal mensen, misschien wel journalisten, overblijft zonder kleine belangetjes. Het kan ook een illusie zijn want zij moeten dan voldoende centen, zelfvertrouwen en kwaliteit hebben om alles te roepen wat ze vinden. Daarom genoot ik zo van het geweldige interview van VI-journalist Simon Zwartkruis met Johan Cruijff. Held Johan vindt het maar onzin dat Guus Hiddink met KNVB-baas Bert van Oostveen om tafel gaat om te evalueren. ‘Waarom moet je praten met iemand die er geen verstand van heeft?’ Dat is nog eens overzichtelijk.
