Objectieve journalistiek, bestaat die? Neen natuurlijk. Journalistiek wordt bedreven door mensen en mensen zijn per definitie subjectief. En zelfs al waren ze dat niet, dan nog zou er in Nederland geen objectieve journalistiek bestaan, simpelweg omdat de journalistiek in Nederland volkomen verroest is en is voortgekomen uit een verzuilde samenleving. Als je weet dat op de redactie van de Volkskrant nog altijd een gedeelte van de medewerkers lid is van een politieke partij, is het niet moeilijk om te bedenken hoe het er voorstaat bij de redacties van oud-verzetskranten als Trouw of Parool (“verzetskrant” is serieus nog altijd een argument in hun redactiestatuut!).
Lastiger wordt het als het om feiten gaat. De Telegraaf-acties tegen “Marx Rutte” zijn hilarisch maar echt feitelijk betrouwbaar komt het allemaal niet over. Dus moeten die feiten ergens anders worden gehaald. Maar waar? Alle media kleuren graag hun feiten in. Een bijzonder hinderlijke eigenschap. Wie feiten zoekt heeft weinig behoefte aan kleuring of persoonlijke emoties van de verslaggever.
Wie herinnert zich niet* die olijke maar ronduit achterlijke tijd waarin Hans Janmaat voor zijn Centrum Democraten in de Tweede Kamer zat en de Nederlandse journalistiek “links subjectief verslag doen” verwarde met “objectieve journalistiek bedrijven”. En ziet u Maartje van Weegen nog in het Rotterdamse stadhuis staan, vlak na de winst van Pim Fortuyn’s Leefbaar Rotterdam, in de lens starend en zeggend hoe erg die winst van Fortuyn voor Nederland eigenlijk is? En die politiek verslaggever van het NOS Journaal (hij is tegenwoordig voorlichter van een grote partij) die met het partijprogrammaboekje van de Centrum Democraten wapperde om het publiek duidelijk te maken hoe gevaarlijk Pim Fortuyn’s partij was?
Toch, we moeten ook weer niet al te bang zijn voor subjectiviteit. Het moet alleen wel duidelijk worden afgebakend. Laten we de objectiviteit en subjectiviteit beter scheiden, objectiever zal het niet zomaar worden in journalistiek Nederland dat voor het grootste gedeelte nog altijd bestaat uit de smeulende strovuurtjes van 1968. Er is dan ook niks mis met een verslaggever die in een “column” zijn gekleurde mening geeft. Maar dan moet hij er wel ook duidelijk “column” boven zetten en beseffen dat zijn overige werk niet om een subjectieve mening vraagt. (Hier, zelfs Marcel van Dam is het met me eens.)
Bij DeJaap (soon to be ThePostOnline) vinden we dat “de journalist als merk” voorop moet staan. Dat betekent dat die journalist ook zijn eigen kleur en mening moet kunnen uitdragen. Maar tegelijk moet die journalist bereid zijn om voldoende afstand van deze subjectiviteit te nemen als de situatie in zijn werk als journalist daar om vraagt. Dat is de reden waarom wij van alle sollicitanten verwachten dat zij geen lid zijn van een politieke partij. En als ze dat wel zijn, dat zij hun lidmaatschap opzeggen of ergens anders gaan solliciteren. Voor DeJaap (soon to be ThePostOnline) werken en daarvoor ook betaald worden (over de vele vrijwillige medewerkers hebben wij uiteraard geen zeggenschap) betekent: geen partijlidmaatschap. Partijlidmaatschappen zijn net zo fossiel als een vakbondslidmaatschap, maar bovenal een bijzonder hinderlijke uiting van diep ideologische subjectiviteit.
Als de “oude journalistiek” inderdaad “voor 80 procent” uit journalisten bestaat die lid zijn van een politieke partij, laat de “nieuwe journalistiek” dan voor 100 procent uit journalisten bestaan die niet lid zijn. Veranderingen moeten tenslotte ergens zichtbaar zijn in de “nieuwe journalistiek”.
Als het dan voorkomt dat één van de journalisten verslag doet van de ontruiming van een asielzoekerstentenkamp, en daarbij abusievelijk maar extreem subjectief vermeldt dat “het onmenselijk en on-Nederlands” is, komen de excuses achteraf voor zo’n journalistieke ontsporing een stuk betrouwbaarder over dan de excuses van een journalist met een PvdA-lidmaatschap. Om nog maar te zwijgen van flink ingekleurde columns van een journalist met een partijlidmaatschap, want dat riekt eerder naar propaganda dan naar een mening. Zie daarvoor bijvoorbeeld de gebundelde columns van Pieter Hilhorst, oud-Volkskrant-columnist en tegenwoordig PvdA-wethouder, die zich nu net even iets meer als sociaal-democratische propaganda of verkapte sollicitatie laten lezen dan vóór zijn wethouderschap.
Overigens heeft DeJaap (soon to be ThePostOnline) ook geen redactiestatuut, alleen een onafhankelijkheidsverklaring die ons vrijwaart van redactionele inmenging door de financier, en kennen we slechts één “Code van Bordeaux” of “Leidraad voor de journalistiek” en die heet: het Wetboek van Strafrecht.
* = Sorry als u toen nog niet was geboren. Ik word oud.
