Lance Armstrong. Een fenomeen. Een held, inspiratiebron en vooral een voorbeeld voor anderen. Een arrogant Amerikaans ventje dat plots wereldkampioen werd in het Oslo, 1993. Hij mocht na de race op audiëntie bij de koning van Noorwegen. Zijn moeder mocht niet mee. ‘’Dan ga ik ook niet’’, zo stelde Armstrong. Want die had haar hele leven gegeven voor haar jongen, haar Lance. Altijd nam ze het voor hem op, hij was immers nooit gepakt op het gebruik van doping. Al zijn tests waren altijd negatief. Altijd.
Lance Armstrong, gebruikte jij in je carrière EPO?
”Ja.”
Gebruikte je bloeddoping tijdens je carrière?
”Ja.”
Gebruikte je testosteron, cortisonen of groeihormonen tijdens je carrière?
”Ja.”
Gebruikte je verboden middelen tijdens je zeven zeges in de Tour de France?
”Ja.”
Was het mogelijk de Tour te winnen zonder doping?
”In mijn beleving niet.”
Wat al die journalisten, al die dopingjagers en zelfs de rechtbank niet uit je mond kreeg, gooide je bij Oprah binnen een halve minuut klakkeloos op tafel. Geen emotie, helemaal niks. Van de allergrootste wielrenner aller tijden tot hoofdpersoon in het grootste dopingschandaal die de gehele sportwereld – niet alleen de wielrennerij – ooit gekend heeft. Mijn complimenten voor een prachtig staaltje acteren.
Het sprookjesboek zoals wij die allemaal kenden, wordt hiermee voorgoed op de brandstapel gegooid. Een Amerikaan met een grote ego kwam fietsen in Europa, werd wereldkampioen, won een Tour-etappe en zegevierde in een paar klassiekers. Er lag nog veel voor hem in het verschiet, tot dat er een persconferentie belegd werd op 8 oktober 1996.
’’On Wednesday, October 2nd, I was diagnosed with testicular cancer. […]A CT-Scan was also performed the same day. The CT-Scan revealed that my condition has spread into my lungs and abdomen.’’
Op die persconferentie maakte hij bekend dat er bij hem teelbalkanker was vastgesteld, met uitzaaiingen naar zijn longen en hersenen. De overlevingskans was nihil (uiteindelijk bleek hij 3% overlevingskans te hebben gehad). Maar hij kwam, zag en overwon zijn ziekte, zoals beschreven in het boek Door de pijngrens. Een terugkomst in het peloton werd hem mede door de kosten van de operaties en door zijn toenmalige ploeg Cofidis onmogelijk gemaakt.
De Texaan kon nergens onderdak vinden en was zich op een studie aan het oriënteren, toen hij werd opgevist door de US-Postal-ploeg en zijn comeback maakte in mei 1998. Die terugkeer was moeizaam, maar hij was blij dat hij weer op zijn fiets kon zitten. Armstrong ging – door zijn verleden als triatleet – voor zijn ziekte door het leven als een bonkige, gespierde jongeman die goed voor de dag kwam in klassiekers en bovenal een goed eindschot had. Hij verbaasde dan ook de gehele wielerwereld door vierde te worden in de Ronde van Spanje van 1998. Dit deed hem doen besluiten zich te richten op de Tour de France. Immers, als je vierde kon worden in de Ronde van Spanje, kon hij daar – gezien zijn herstelprocedure – volgens zichzelf ook meedoen om de knikkers.
Hij startte getergd in zijn eerste Tour na zijn ziekte en won direct de proloog. In de bergen maakte de wielerwereld toen voor het eerst kennis met het hele kleine verzet en de grote hoeveelheid omwentelingen per minuut van Lance, wat later ook wel ‘het koffiemolentje’ werd genoemd. Lance was terug en hoe! Hij reed iedereen op een hoop, ging zelf in het offensief en zag de concurrentie daarna pas aan de finish weer terug. Zijn eerste Tour-zege was een feit.
De jaren daarop was er steeds weer hetzelfde beeld. Armstrong’s ploeg hield het peloton in bedwang, Lance was The Boss. Hoe vaak aartsrivaal Ullrich en Beloki het ook probeerden, steeds kwam hij terug, waarna hij zelf ten aanval trok. ‘’Hij kijkt eens achterom en denkt nu zoiets van: Doei, ik ga vast. Hij demarreert niet bij ze weg, hij danst bij ze weg’’, was één van de vele quotes die verslaggever Mart Smeets over hem weg gaf. En zo was het ook.
Een 21-jarige nobody uit Texas werd plots wereldkampioen, won een paar klassiekers en etappes in de Tour, kreeg kanker met weinig kans op overleving, overwon zijn ziekte, kwam terug op het hoogste wielerniveau en won met overmacht zeven keer de Tour de France, de zwaarste wielerwedstrijd ter wereld. Een keigoed jongensboek.
Nu, zeven en een half jaar na zijn laatste Tour-zege, heeft de kampioen van weleer bekend dit niet op eigen kracht te hebben gedaan. ”Zonder die middelen had ik nooit zeven keer de Tour kunnen winnen. Ik heb de dopingcultuur niet uitgevonden, maar ik heb er ook geen einde aan gemaakt. Dat was mijn vergissing. Het verhaal was zo lang, zo perfect”, aldus Armstrong.
Hij riep met Livestrong een stichting in het leven (waarvan we de essentie niet mogen vergeten!) die meer dan 500 miljoen dollar ophaalde voor de strijd tegen kanker. Wat een held! Armstrong ondervond kanker aan den lijve, vocht zich bijna dood, maar won het gevecht. Op karakter kwam hij terug in het peloton en won zeven keer de zwaarste wielerwedstrijd ter wereld. ‘’Ik wil laten zien dat een bijna dode man de Tour de France kan winnen. Kanker betekent niet het einde’’, zo zei hij in één van zijn vele interviews. Wat een inspiratiebron! Niet alleen mensen met kanker liet hij iets zien. Hij liet zien dat als je maar in iets gelooft en er keihard voor werkt alles mogelijk is, zelfs na hele grote tegenslagen. Wat een voorbeeld!
Je was ook mijn voorbeeld, mijn inspiratiebron en vooral mijn held, Lance. Ik heb een doel in het leven en jouw winnaarsmentaliteit liet mij inzien dat ik dat kán halen. Als ik er maar hard genoeg voor werk en erin geloof, komt die kans ooit vanzelf wel eens. Nu blijkt dat je al die tijd hebt vals gespeeld. Ook al kan ik me vinden in jouw antwoord dat jij dat gevoel nooit hebt gehad, dat je met gelijke middelen streed. De glansrijke zeges, zijn nu zo glansrijk niet meer. Die prachtige, heroísche beelden en kippenvel-momenten, met als hoogtepunt The Look richting Jan Ullrich, zullen voortaan overschaduwt worden door je dopinggebruik.
De anderen worden allemaal niet zo zwaar gestraft als jij. Maar dat komt omdat jij de beste was, de allergrootste. En hoe groter ze zijn, hoe harder ze vallen. Wat me pijn doet, is dat je mensen de grond in hebt getrapt. Je hebt mensen vernietigd. Waarom? Omdat ze de waarheid spraken. Jij was de held, de inspiratiebron en het voorbeeld, jij mocht niet kapot gaan. Daar deed je alles voor. Je loog tegen je volgers, je loog tegen je bewonderaars, je loog tegen je vrienden, je loog tegen je kinderen en je loog bovenal tegen je moeder. Zij gaf je alles Lance. En wat geef jij haar? Een onherstelbare deuk in het vertrouwen dat zij in je had. Ook tijdens je allerlaatste test, het USADA-rapport, testte je negatief. Je wordt nooit meer positief beoordeeld. Dit is wat je verdient. Je zult nooit meer positief testen, Lance. Nooit.
Youri IJnsen is redacteur bij bij Wielerflits en vrijetijdsmagazine De Amelander
