ISIS komt eraan. Wie dat nog niet wist, kon in de Volkskrant van vanmorgen een kaartje vinden met het wereldrijk dat ze willen veroveren. Nou ja, dat wil zeggen: het was een kaartje van het Abassidenkalifaat (zeg rond het jaar 800) met daarboven de kop ’Het gedroomde kalifaat van ISIS’. Dat Abbassidenrijk reikte van Spanje tot in Pakistan. Dat wil ISIS dus ook, denken ze bij de Volkskrant. De hele Arabische wereld veroveren. En ook nog het zonnige Spanje.
Ja, we leven in historische tijden. We hebben weer een echte vijand. Frans Timmermans zei het al eerder: ISIS is le-vens-gevaarlijk, ook voor Europa, want ze moorden niet alleen naar hartenlust in Irak en Syrië, ze hebben het daarnaast (aldus Frans) ook gemunt op ‘onze manier van leven’. Jazeker! Democratie, kinderopvang, pindakaas – het gaat er allemaal aan! En deze waarschuwing werd gisteren nog eens bekrachtigd door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof. ISIS heeft volgens hem duizenden sympathisanten in Nederland. Tja. De Verenigde Staten hebben er miljoenen. En die sturen toch ook ongevraagd drones op je dak.
Maar eerst even dat kaartje. ISIS heeft twee dagen geleden een kalifaat uitgeroepen. Met de eigen leider al-Baghdadi als kalief. Het is een oude droom onder fundamentalisten: de wederopleving van de goeie ouwe islam zoals die was onder de eerste vier ‘rechtgeleide’ kaliefs. Dat waren de directe opvolgers (en bekenden, dus dat zat snor) van de profeet Mohammed. Na die vier brak de pleuris uit. De islam viel ten prooi aan machtsbeluste dynastieën waarvan de heersers zich ook kalief noemden maar die niks met de echte islam hadden. Eerst (van zeg 690 tot 750) waren dat de Ummayaden, en daarna de Abbassiden. Die van dat kaartje. Dat wereldrijk van de Abbassiden heeft dus niks te maken met die droom van een hersteld ‘rechtgeleid’ kalifaat. De droom van ISIS reikt niet verder dan het hart van de Arabische wereld: Syrië en Irak, Palestina (uiteraard) en wellicht Egypte.
Maar dat kaartje met islamitische costa’s ziet er natuurlijk wel lekker ‘eng’ uit. Heerlijk eng. De media smullen ervan. Van de gefilmde wreedheden natuurlijk (niets nieuws op zich, maar eerdere slagers als Saddam Hoessein en Assad maakten die filmpjes helaas niet.) En van de opmerkelijke opmars. Ha! Het oude kromzwaard is terug! Eindelijk, na het communisme voelen de media weer eens de echte dreiging van woeste wereldveroveraars. Eindelijk kunnen ze dat geleuter over Cameron en Juncker, over vluchtelingen en de euro, achter zich laten en weer groots strategisch denken. ISIS komt! Te wapen! Er is weer een Grote Zaak waarvoor we allemaal moeten sterven!
En die terroristen dan? Wordt ISIS niet het nieuwe opleidingskamp voor terroristen? Dat is wat Dick Schoof vreest. Althans, het is zijn vak daarvoor te waarschuwen. In een interview in NRC Handelsblad (30 juni) heeft hij het over ‘enkele duizenden Nederlanders’ die sympathie zouden hebben voor ISIS. En hij noemt het ‘uitermate zorgelijk’ dat zoveel mensen sympathie hebben ‘voor een beweging die de intentie heeft om ook hier aanslagen te plegen.’ Nee, dat heeft ISIS niet. Hebben ze nooit gezegd. Ze zeggen dat wij ons erbuiten moeten houden. De club heeft tussen de moordbedrijven door een eigen heilstaat uitgeroepen en heeft jihadisten uit de hele wereld opgeroepen om naar hen toe te komen. Voorlopig hebben ze daar vijanden genoeg. Natuurlijk, als de VS ingrijpt, dan wordt alles anders. Dan neemt de stroom jihadisten richting ISIS massale proporties aan. Dan zullen ten eerste de sjiieten daarvoor boeten, ten tweede knalt Irak écht voorgoed uit elkaar en dan is de stap naar het uitzenden van terroristen richting de VS en Europa nog maar klein. Hadden we ons maar niet in de strijd moeten mengen. Als ik nationaal coördinator was, zou ik dus vooral ‘uitermate bezorgd’ zijn om de mogelijkheid dat de VS zich opnieuw in dat wespennest gaan storten.
En terugkerende Nederlandse jihadisten dan? Zijn die niet gevaarlijk? Wellicht. Er kunnen gekken tussen zitten. Dat zagen we recent in Brussel. (Een gruwelijke amateur, by the way.) Maar terugkeren naar het veilige Europa, dat doe je niet zo maar. Dan laat je je stervende geloofsgenoten in de steek. Zoals iedere oorlogsveteraan weet: niets is vreselijker dan je kameraden, waarmee je lief en leed, leven en dood deelt, in de steek laten. Aan hun lot overlaten. Dat is gewoon verraad. Dan is het duizend keer beter om ter plekke te sterven. Wie zijn makkers bewust in de steek laat, moet de oorlog, het moorden, et cetera, wel écht kotsbeu zijn. Nee, terugkeren naar Europa dat doet geen enkele overtuigde strijder vrijwillig. Tenzij al-Baghdadi hem op weg stuurt. Omdat de VS zich met de strijd bemoeien, bijvoorbeeld.
Wie terugkeert, is een loser. Hij heeft gefaald. Schoof wil ze inzetten om de jeugd te waarschuwen. Lijkt me onverstandig. Ze kunnen hooguit zeggen: ik heb gefaald, ik kon het niet langer verdragen – anderen doen het hopelijk beter. En vormen ze een gevaar voor de samenleving? Nederland telt op dit moment zo’n dertig van dergelijke losers, vertelde Schoof. En hoe kan het anders: die krijgen in ons land therapeutische ondersteuning. Iedere teruggekeerde strijder krijgt, vertelt Schoof:
‘Een gesprek met de politie. Zo maak je de inschatting wat er met iemand moet gebeuren: redt hij zich met een beetje hulp, of wil je permanent weten waar hij is? Er zijn potentieel gevaarlijke terugkeerders bij, maar ook jongens die met een duwtje in de rug weer naar school gaan.” Hoeveel van de dertig zijn gevaarlijk? Schoof: “Dat kan ik niet zeggen.”
Tien? Vijf? Hoe dan ook, zo krimpt dat door de media zo gaarne opgeblazen wereldomvattende ‘ISIS-komt-met bommen-gooien’ wereldprobleem terug tot een handjevol zielige jochies waarvan de meesten dankzij een goed gesprek met Oom Agent wel weer naar school te krijgen zijn.
Terrorismebestrijding? Lijkt me een mooie klus voor de wijkagent. God mag weten waarom we daarvoor een nationaal coördinator moeten hebben. We willen nu eenmaal graag gevaar voelen. Ook al stelt het in de praktijk eigenlijk niks voor. Die doodsdrift, dat verlangen naar een vijand, naar een frischer Fröhlicher Krieg waarin we alle kleine zorgen kunnen vergeten en weer één mooi westers Europa worden, is alleen maar zielig.
