Lang geleden, ik was toen een jong Kamerlid en Jesse Klaver was nog niet geboren, hadden we in ons land De Progressieve Drie. Weet u dat nog? Het waren de PvdA, D66 en de PPR, die tot een onderlinge samenwerking hadden besloten: Keerpunt ‘72 heette hun gezamenlijk program. Er is daarna veel veranderd. De PvdA had toen zo’n 50 zetels, nu (in de jongste peilingen) nog 10. D66 was jong en fris en toenmalig politiek leider Hans van Mierlo was een fervent voorstander van samenwerking met de PvdA. En de PPR is alweer jaren geleden met de PSP en de Communisten opgegaan in GroenLinks.
Nu heeft de nieuwe fractievoorzitter van GroenLinks, Jesse Klaver, die plannen toch weer uit de oude doos op de rommelzolder gehaald. Hij wil een samenwerking tussen zijn partij en de PvdA, de SP en D66. Een links front vormen om een kabinet waarin de VVD zit te voorkomen. Dat leidde onder andere tot een prachtige uitzending van Nieuwsuur vorige week.
Twan Huys, een vakman, maakte er wat moois van. Eregast aan tafel was Diederik Samsom. Verder kwamen in beeld Jesse Klaver en Emile Roemer. D66 was niet in dit illustere gezelschap te zien. Niet verbazend, want het D66 van nu peinst er niet over zich te binden aan politiek links. Weg dus een hoeksteen uit dit bouwwerk van Klaver. De SP voelt ook niets voor zo’n samenwerking. Roemer kent het verleden. Toen Marijnissen nog politiek leider van de SP was, zat hij ook een keer aan de koffie met GroenLinks en de PvdA. Een half uurtje duurde deze koffiekrans. Het was kostelijk dit tijdens de TV-uitzending van Twan Huys nog eens terug te zien. Roemer noemde het gehakketak tussen Klaver en Samsom ‘allemaal verkiezingspraat’.
Voor mij was er nog een aha-erlebnis. We zagen Jesse ook even recht in de camera kijken. Een mooie act uit de publiciteitsgereedschapskist van een VVD-leider uit de vorige eeuw. Huys zorgde voor de bronvermelding.
Diederik Samsom zette Jesse klem door te onthullen dat hij met diens voorganger in gesprek is geweest over de vorming van één fractie van PvdA en GroenLinks. Klaver keek niet opgewekt, konden we zien. Eind september schreef ik een vriendelijk stukje over hem: “Ik mag hem wel.” Je wordt als jonge nieuwkomer door je collega-fractievoorzitters in de Tweede Kamer altijd hartelijk ontvangen. Maar diezelfden zijn wel je tegenstander en concurrent. De PvdA en de SP zijn concurrenten van GroenLinks. Als je dan een te grote broek aantrekt, gaan ze je te lijf. Politiek is een hard vak.
Deze belangrijke constatering: de oproep van Klaver aan PvdA, SP en D66 nauwer te gaan samenwerken is in het zand gevallen. Daar gaat je strategie. Publiciteit is leuk, strategie die tot iets leidt, is belangrijker. En historisch benul is ook prettig. Links had zelfs in zijn gloriejaren geen meerderheid in het parlement. Nu – kijk naar de peilingen – is die meerderheid verder weg dan ooit.
Beter dan Tom-Jan Meeus, een van onze beste journalisten, kan ik het niet zeggen. Meeus schreef onlangs: “Op zich is linkse samenwerking natuurlijk een van de beste grappen uit onze politieke geschiedenis.”
