In mijn eerste column voor ThePostOnline wilde ik direct maar even de evergreen van de buitenlandse politiek aansnijden: het Midden-Oosten Vredesproces, bij woordvoerders in de Kamer bekend onder de afkorting MOVP. En nee, ik ga daarbij niet in op de NRC-artikelen eerder deze week. Wel wil ik nog even terugkomen op het debat dat vorige week in de Kamer plaatsvond en waarbij de premier uit mijn kindertijd, Dries van Agt, ons een petitie overhandigde waarin werd gepleit voor eenzijdige sancties tegen Israël vanwege de bouw van de muur.
De muur is eigenlijk een hek dat voor Israël als veiligheidsbarrière dient sinds de Tweede Intifada die 1000 dodelijke slachtoffers aan Israëlische zijde maakte. Het aantal daalde dramatisch na de aanleg van de ‘muur’, maar veroorzaakt enorme overlast voor bijvoorbeeld Palestijnse boeren die hun land niet meer kunnen bereiken. De meerderheid van de Kamer wil geen eenzijdige sancties treffen tegen Israël om deze reden, al is er grote kritiek op de veiligheidsbarrière, zeker waar deze de zogenaamde ‘Groene Lijn’ (grens na Zesdaagse Oorlog met Arabische landen 1967) niet volgt. U kunt mijn bijdrage hier nakijken.
Het debat zelf wil ik hier niet nog eens overdoen. Het gaat mij om de constatering dat nagenoeg alle debatten in Nederland over het MOVP behoren tot de meest gepolariseerde in hun soort. Een collega sprak over de Palestijnen op de West Bank als “ratten in de val”. Een andere collega zag Israël het liefst diezelfde Palestijnen de Jordaan over gedreven. Politici gebruiken bewust groteske beelden om hun punt te maken. Maar soms lijkt het erop alsof wij in onze vergaderzaal het conflict ter plekke proberen te kopiëren.
Toen ik afgelopen maandag bij het IKV/Pax Christi aan een soortgelijk debat deelnam kwam dat op een wel heel bijzondere manier tot uitdrukking. De Israëlische oud-ambassadeur, Ilan Baruch en de Palestijnse PLO-functionaris Walid Salem, zijn in Nederland met een gezamenlijke Palestijns-Israëlische delegatie die mij en andere politici ertoe oproepen om druk te zetten op de Israëlische regering. Ook aanwezig was oud-ambassadeur Koos van Dam, tevens lid van de AIV-commissie die ook eenzijdige aanpak bepleit (PDF) van Israël. Hij zag zijn kans schoon om Israël keihard te veroordelen en zelfs een all-out boycot van Israëlische producten te bepleiten. Hij werd direct van repliek gediend door een verbijsterde ambassadeur Baruch, die Van Dam subtiel herinnerde aan het feit dat er veel mis was in en met zijn land, maar het geen Zuid-Afrika voor de apartheid was. De aanvaring tussen beide ex-ambassadeurs was typerend voor de mate waarin sommige Nederlanders zich in zo’n mate menen te moeten verenigen met een van beide standpunten, maar dat dit door de betrokkenen zelf geheel niet meer wordt herkend of zelfs gewaardeerd. Even later overkwam het al even gematigde Palestijnse delegatielid Salem iets soortgelijks. Zijn evenwichtige betoog mocht rekenen op forse kritiek van een jonge Palestijns-Nederlandse vrouw die openlijk in twijfel trok of Salem haar volk wel kon vertegenwoordigen.
Projectie is misschien wel het grootste probleem dat ons parten speelt bij de beoordeling van wat er gaande is en wat er geboden is in dit decennia oude conflict waarvan de oplossing de sleutel vormt voor stabiliteit in de regio. Het is opvallend hoe weinig geduld met name Europeanen kunnen opbrengen met de partijen in kwestie, ook als die elkaar wel degelijk de hand reiken. Nu John Kerry probeert het MOVP weer vlot te trekken zouden wij optimisme en steun moeten uitspreken, in plaats van chagrijn te tonen en voor sancties te pleiten. Juist Nederland heeft de plicht tot optimisme, vanwege ons bijzondere banden met beide partijen. Rosenthal begreep dat, Timmermans niet minder.
Han ten Broeke is Kamerlid voor de VVD en woordvoerder buitenlandse zaken en defensie.
