Eind oktober verscheen hij. Sommige mensen zeggen dat hij altijd al bestond, maar dat hou je altijd. Het begon in Amerika – waar anders dan in het land van Paul Bunyan. Via sociale media waaide hij ook bij ons naar binnen. Eerst in de Cosmo, toen in NRC. Marketingtribune zette hem op de ‘hot’-lijst voor 2015. Hij is de lumbersexual, de nieuwe man, de houthakhipster. Ik vertaal hem als timmerseksueel, want dat bekt lekkerder. Eindelijk een afgeleide van de veelgehate hipster, en dan ook nog eens als opvolger van de veelbesproken metroseksueel! Media buitelden over elkaar heen om hem te analyseren: wat betekent de timmerseksueel of nog liever: wat zegt de timmerseksueel over onze tijd?
De timmerseksueel zou een vorm van verzet zijn tegen kantoormentaliteit, een reactie op digitalisering. Een stedelijke woudloper, een metafoor voor gentrificatie. Bovenal zou de timmerseksueel een teken zijn van mannelijkheid in crisis, een reactie op veranderende genderrollen en –verwachtingen. Het zou gaan om natuurlijke, nostalgische ‘echtheid’, een verloren mannelijkheid die net als een flanellen overhemd zowel ruig als comfortabel is.
De woeste mannenman kennen we ook in de gayscene. Veel van de overpeinzers van timmerseksualiteit wijzen daarom op de overeenkomsten met bears. Twee Amerikaanse sociologen betoogden deze week dat de timmerseksueel gaat over hybride mannelijkheid. Als lumbersexual zouden jonge, witte heteromannen mannelijke status verkrijgen die hen normaliter ontzegd wordt. De timmerseksueel kan zich bovendien onttrekken aan het stigma van witte privilege. Ze schrijven op The Society Pages:
“Hybridization offers young, straight, class-privileged white men an avenue to negotiate, compensate, and attempt to control meanings attached to their identities as men. Hybrid configurations of masculinity, like the lumbersexual, accomplish two things at once. They enable young, straight, class-privileged, white men to discursively distance themselves from what they might perceive as something akin to the stigma of privilege. They simultaneously offer a way out of the “emptiness” a great deal of scholarship has discussed as associated with racially, sexually, class-privileged identities.”
Nu ben ik zelf niet vies van het zwaarwichtig duiden van populaire cultuur en schuw ik het poststructuralistische lexicon niet. Maar in al die analyses ontbreekt één ding, een nogal belangrijk ding. De timmerseksueel zelf. Hij komt nooit aan het woord. Hij wordt alleen concreet in celebrity-vorm. Ryan Gosling, Joe Manganiello (Alcide in True Blood) en onze eigen BegrijpBaard Arie Boomsma zouden typische timmerseksuelen zijn. De timmerseksueel glipt zo door onze vingers. Hij lijkt alleen te bestaan als lifestyle-beschrijving. Bij alle think-pieces staan dan ook steeds dezelfde plaatjes.
En daar ligt het probleem. Hoe graag journalisten en duiders en trendwatchers het ook willen, de timmerseksueel bestaat niet. Ja, er zijn mannen met woeste baarden en ja, houthakkersoverhemden zijn in de mode. Maar het is niets meer dan dat: mode. De baard is al ruim vier jaar hip, misschien/waarschijnlijk als bijgevolg van luie backpackerscultuur of misschien/waarschijnlijk afgekeken van ironische homo’s. We zagen de baard als eerste in de hipsterscene, die subcultuur die zo dol is op ironie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de baard vaak samengaat met de mannenknot. Hipsters waren ook de eersten die gingen flirten met de jaren ’90. En dat brengt ons bij het kenmerkende houthakkershemd. Dat is een knipoog naar grunge en naar Twin Peaks (niet ontoevallig ook weer terug).
De timmerseksueel is bedenksel van clickgeile bloggers. Het is geen geleefde identiteit. Het is niet eens een subcultuur. De revival van het houthakkershemd staat op gelijke voet met de terugkeer van het buiktruitje. En net zoals die heropleving niets zegt over vrouwelijkheid in crisis (geen think pieces over de Britney-sexual), is er niks aan de hand met timmerseksuelen. Ambachtelijk biertje iemand?
Wil je toch meer? Doe de Gawker-test om te zien of jij ook een timmerseksueel bent, of blader door Buzzfeed’s 31 cadeautjes voor timmerseksuelen.
