Er is weer eens de nodige commotie ontstaan of het privéleven van politici wel of niet door media mogen worden gepubliceerd. Centrale vraag: hoe ver mogen journalisten gaan? En waarom wel of waarom niet? Aanleiding is de zogenaamde ‘Onnogate’, het met een verborgen camera vastleggen van amoureuze afspraakjes van de Maastrichtse burgemeester Onno Hoes. Het inmiddels ter ziele gegane PowNews brengt beelden naar buiten met een verborgen camera. De reacties van nieuwsconsumenten zijn nogal uiteenlopend van: politici breken ook in mijn privéleven in tot het was een vooropgezette beschadiging van een privépersoon. De uitschieters laat ik maar weg. Politici klagen wanneer journalisten in hun privéleven binnendringen. Maar is het niet ‘eigen schuld – dikke bult? In de periode van 2010 tot 2014 heb ik me daar als auteur mee bezig gehouden voor het schrijven van een boek en stel vast dat het elke keer weer opduikt als een golfbeweging.
De parlementair pers in Den Haag is zeer terughoudend over persoonlijke affaires. Vrijwel niets komt naar buiten. De mediacode van het Internationale Perscentrum Nieuwspoort is heilig. Doen ze dit toch, dan zijn ze niet meer welkom. De Nederlandse pers bericht natuurlijk wel over de seksschandalen van buitenlandse politici. Een aantal op een rijtje: Bill Clinton, Silvio Berlusconi, Boris Jeltsin, Jorg Haider, Jacques Chirac, Francois Mitterand, Willy Claes, John Boehner, Newt Gingrich en Dominique Straus Kahn. Engelse, Amerikaanse en Duitse media pakken groot uit over dit soort affaires en seksschandalen. We gniffelen er natuurlijk ook over. Maar bij ons gaat het wel uitgebreid over de het graaien van politici. Het weekblad Vrij Nederland gaf nog niet zo lang geleden een opsomming van het aantal politici dat over de schreef is gegaan door het aannemen van steekpenningen, foute declaraties en andere misstappen. Bij dit laatste kwamen ook, weliswaar schuchter, seksuele intimidatie: Ruud Lubbers/CDA) en Harrie van Bommel/SP, buitenechtelijke affaire: Jack de Vries/CDA en het naar de hoeren gaan: Rob Oudkerk/PvdA boven water.
Ook in de lokale politiek komt zo af en toe een seks- of buitenechtelijke affaires bovenwater zoals de fietsenhokseks van voormalig PvdA-wethouder Paul Depla (nu burgemeester Heerlen) met een VVD-raadslid in Nijmegen. De laatste bevredigde hem oraal. Een beveiligingscamera maakte een opname van het schouwspel. De kranten schreven er niet over zolang het binnen de grenzen van wetten en regels blijft, is er geen reden om over dat priveleven te publiceren. Maar er kwam een kentering met de komst van de website GeenStijl.nl die geen boodschap heeft aan privézaken. De site publiceert een keihard verhaal en de Telegraaf volgt met foto’s van betrokkenen op de voorpagina. NRC Handelsblad publiceert een klein berichtje. De kranten die geen bericht plaatsen, komen alsnog met een bericht met de verklaring dat het nieuws nu een eigen dynamiek heeft gekregen. De balans slaat totaal over naar de andere kant. Wethouder Depla vertrekt als wethouder door de stroom van publiciteit. Het tijdperk lijkt voorbij dat slippertjes van politici nauwelijks aandacht krijgen in de media. GeenStijl.nl loopt voorop en de overige media volgen met in hun achterhoofd: ‘Het moet wel eerst bewezen zijn‘. Als duidelijk is, dat er discussie ontstaat op radio, televisie en web, kunnen kranten, hoe voorzichtig dan ook, niet achterblijven.
Wanneer besluit een medium toch tot een directe publicatie? De affaire van voormalig PvdA-politicus Rob Oudkerk heeft geleid tot felle discussie bij Het Parool. Toenmalig hoofdredacteur Erik van Gruijthijsen: “Uiteindelijk heeft het feit dat Oudkerk gekapitteld was door de gemeentelijke commissie-integriteit over zijn surfgedrag langs pornosites de doorslag gegeven. Een bestuurder die op zijn gedrag wordt aangesproken, is gewoon nieuws. Dat er toen niet meteen een nieuwsbericht, maar een meer beschouwend stuk over de kwestie op de voorpagina is geplaatst , tekent onze twijfel. We wilden eerst de column, waarvan we natuurlijk vermoedden dat die het effect van een bom zou hebben, het werk laten doen.”
Politici zijn ook mensen en niets is hen menselijk vreemd, maar moeten ze anders worden behandeld dan onze sporters, artiesten, acteurs, kunstenaars en leden van de koninklijke familie? De pulpbladen staan elke week vol met verhalen en foto’s over de escapades van deze groepen BN’ers. Politici komen graag in de publiciteit, vooral op televisie. Publiciteitsgeilheid is hen niet vreemd. Geen programma is te dol. Van serieus, Nieuwsuur tot entertainment, RTL Boulevard en zeker in verkiezingstijd. Was het niet Wouter Bos/PvdA die zich in 2004 door een roddelblad met een lege kinderwagen liet fotograferen als gezinsman. En was het niet Diederik Samsom/PvdA die zijn gehandicapte dochter als inzet gebruikte bij de verkiezingscampagne 2012. En later moest bekennen te gaan scheiden van zijn vrouw. En wat dacht u van Fleur Agema/PVV die voor het oog van de camera uitvoerig verhaalt over haar verliefdheid op een partijgenoot. Aan de vooravond van de Tweede Kamer verkiezingen in 2010 verschijnt er een glossyblad onder de naam Binnenhof. HP/De Tijd en roddelblad Weekend brengen eenmalig een politiek roddelblad uit met een oplage van 50.000 exemplaren dat in een mum van tijd is uitverkocht. Misschien een idee om dat opnieuw leven in te blazen. De dames en heren politici zijn dan gewaarschuwd.: politiek en privé lopen elkaar soms hinderlijk voor de voeten. Laten we maar eens ophouden alleen te zeuren over politici als het gaat om het privédomein van BN’ers.
