Hoewel de eindrangschikking van de Eredivisie steeds meer vorm krijgt, laten alle definitieve ontknopingen nog zeker een week op zich wachten. Dat Ajax kampioen zal worden lijkt een zekerheid, maar de strijd om Europees voetbal en lijfsbehoud zal vermoedelijk pas in de laatste speelronde worden beslist. Maar hoe blij moeten clubs tegenwoordig nog zijn met het behalen van Europees voetbal via de play-offs?
Europees voetbal is de droom van elke voetbalsupporter. Een Europese uitwedstrijd betekent een trip met vrienden. Een reis met gezelligheid, veel bier en als het even meezit nog een leuke voetbalwedstrijd op de koop toe. De clubs die in hun achterhoofd dromen van een landstitel gruwelen van de play-offs, voor subtoppers als FC Groningen en SC Heerenveen is het een mooi toetje met mogelijk een soort van hoofdprijs: Europees voetbal.
Doordat Nederland de afgelopen jaren is ingehaald door voormalig voetbaldwergen, stroomt de winnaar van de play-offs in de voorronde van de voorronde van de voorronde in en speelt het, wanneer u nog op het strand ligt bij te komen van het afgelopen seizoen. Dat betekent verre reizen en wedstrijden tegen weinig aansprekende tegenstanders. Zo mocht NAC Breda in 2010 aantreden tegen het Armeense Gandzasar Kapan. ADO Den Haag ontmoette FK Tauras Tauragêen, terwijl FC Utrecht het afgelopen jaar werd uitgeschakeld door het nietige Differdange. Dergelijke trips kosten clubs vaak meer dan dat ze opleveren.
Los van het feit dat deze Europese wedstrijden niet de gedroomde affiches zijn, betekent een jaar met Europees voetbal automatisch een erg lang seizoen. Wanneer de meeste clubs nog moeten beginnen met de eerste training, staat er voor de play-offwinnaar al op 17 juli(!) een serieuze krachtinspanning op de kalender. Het is dan ook niet voor niets dat deze clubs – die na een succesvol jaar ook nog dikwijls hun beste spelers in hebben moeten leveren – aan het einde van het seizoen vaak tekort komen.
Wanneer we naar de afgelopen vier seizoen kijken, zien we dat alleen Vitesse in het seizoen 2011/2012 een mooi vervolg gaf aan het seizoen door als vierde te eindigen. NAC Breda en ADO Den Haag eindigden na hun Europese avontuur respectievelijk als tiende en vijftiende, terwijl FC Utrecht zich pas een week geleden definitief veilig speelde en inmiddels op een ietwat vertekenende elfde positie staat.
De droom van supporters om Europa in te trekken en spetterende wedstrijden voorgeschoteld te krijgen – denk aan deze, deze of deze wedstrijd – lijkt een te romantisch beeld van de werkelijkheid. De feiten zijn dat de Nederlandse clubs oninteressante wedstrijden tegen oninteressante clubs spelen en deze nog dikwijls verliezen ook.
Uiteindelijk wil elke club op sportief gebied natuurlijk het hoogst haalbare. In het huidige systeem is dat voor drie kwart van de clubs in de Eredivisie het winnen van de play-offs, die het seizoen bovendien langer spannend houden. Winst in de play-offs wordt vaak gevierd als het ultieme voetbalgeluk, maar de vraag is in hoeverre dat in de praktijk bewaarheid wordt. Hoe mooi een Europees avontuur ook klinkt, in de praktijk levert het geregeld een anti-climax op.
