De VVD staat al enige tijd bovenaan in de peilingen. Daarmee hebben ze op het juiste moment de PVV achter zich gelaten. De grootste partij worden is natuurlijk altijd prettig maar valt er eigenlijk wel iets te vieren als je een afstraffing krijgt van 15 zetels?
In de laatste peiling van Peilingwijzer, de peiler die ik voor al mijn columns heb gebruikt omdat ze het gemiddelde nemen van zes grote peilbureaus, staat de VVD op dit moment tussen de 23 en 27 virtuele zetels. Het lijkt genoeg om de winst over twee dagen over de streep te trekken. De vlag zal bij de VVD uitgaan als ze daadwerkelijk de grootste worden. Maar het zal een vaal vlaggetje zijn. Een vlaggetje dat door vier jaar storm uit elkaar gereten is. Ik zou zeggen: houd die hele vlag thuis en zwaai met een bescheiden vaantje. Want als je na vier jaar regeren 15 zetels verliest is het eerder tijd voor een kritische evaluatie dan voor een feestje.
Dat de VVD in deze campagne niet wordt weggezet als grote verliezers heeft niet alleen te maken met het feit dat ze in de peilingen de grootste partij zijn. Het heeft vooral ook te maken met het ‘baas boven baas’ principe. Vijftien zetels verliezen klinkt heel bescheiden als je het vergelijkt met de mogelijke dertig zetels die de PVDA aan de broek dreigt te krijgen. En dus duikt de media op het verlies van de PVDA en blijft de VVD buiten schot.
Maar dat doet natuurlijk geen recht aan de werkelijkheid. De werkelijkheid is namelijk dat de VVD op een historisch verlies afstevent. En dat terwijl ze eigenlijk zouden moeten profiteren van de zogenaamde premierbonus. Deze bonus kan de partij die de minister-president als lijsttrekker heeft vaak verzilveren tijdens de verkiezingen. De minister-president heeft immers van alle lijsttrekkers de grootste naamsbekendheid en heeft tegelijkertijd de status van staatsman. Dit kan een partij zomaar tussen de 10 en 15 extra zetels opleveren.
De grote vraag bij deze verkiezingen is: waar blijft die premierbonus? Gaat Mark Rutte deze nog verzilveren door de Turkije-crisis? Of zit in de huidige peiling van 23/27 zetels de premierbonus al verrekend? Ik sluit dat zeker niet uit. In dat geval is deze bonus de enige reden dat de VVD niet net zoveel zetels verliest als de PVDA.
