Kan dat, een boeksignalering van een boek dat al acht jaar geleden verschenen is? Ik hoop het maar, want Jamie Glazov’sUnited in Hate (2009) is zo enorm illustratief voor een goed begrip van onze hedendaagse culture wars dat ik het niet kan laten daar een paar woorden aan te wijden.
Glazov heeft een boek geschreven in de traditie van David Caute’s Fellow Travellers (1973) en Paul Hollanders’Political Pilgrims (1981). Wat zijn United in Hate echter onderscheidt van zijn voorgangers, is dat hij het verhaal doortrekt naar de hedendaagse fellow travelers, dat wil zeggen: zij die het islamisme bewieroken, de gevaren daarvan bagatelliseren of vinden dat over het onderwerp niet gesproken dient te worden uit vrees voor de verbreiding van stereotype opvattingen over religieuze en etnische minderheden.
Een dominante indruk die na het lezen van het boek overblijft is: er is niets nieuws onder de zon. G.B. Shaw verheerlijkt het stalinisme, Susan Sontag en Mary McCarthy hobbelen achter de leiders van Noord-Vietnam en China aan en Foucault verwelkomt de islamitische revolutie van Khomeini. Intellectuelen leren niets van de geschiedenis. Er is geen vooruitgang in het gedrag van de linkse intellectuelen. Zij zijn verliefd op geweld, tirannie en onderdrukking en zullen dat altijd blijven verdedigen, tenminste wanneer dat bijdraagt aan de vernietiging van het land waar ze uiteindelijk toch altijd weer naar teruggaan. Glazov typeert het als volgt:
“Throughout the twentieth century, the Western Left supported one totalitarian killing machine after another. Prominent intellectuals from George Bernard Shaw to Bertolt Brecht to Susan Sontag venerated mass murderers such as Lenin, Stalin, Mao, Castro, and Ho Chi Minh, habitually excusing their atrocities while blaming America, and even the victims, for their crimes (preface).”
De nieuwste love affair die de Amerikaanse intellectuelen à la Chomsky en Sontag hebben opgevat is die voor de radicale islam of voor het islamisme. De kern van de hedendaagse moderne linkse beweging wordt gevormd door de afstammelingen van de communistische beweging die niets liever zagen gebeuren dan dat Amerika de Koude Oorlog zou verliezen van de Sovjet Unie, zegt Glazov. De haat jegens hun eigen land was de basis voor hun alliantie met de radicale islam. Wat keer op keer terugkomt in de verhalen van de Amerikaanse intellectuelen is hun afkeer van de westerse samenleving waarvan zij hopen dat die niet zal overleven.
Nu ik het boek heb gelezen heb bedenk ik me: het zou bij het zoeken naar de oorzaken van de opkomst van het veel betreurde ‘populisme’ ook wel eens aardig zijn te overwegen of het niet mede hieraan kan liggen: het falen van de intellectuelen. Het is een beangstigend gegeven, maar het lijkt wel, hoe hoger opgeleid, hoe meer ‘intellectueel’, hoe minder geschikt voor een nuchtere politieke analyse van de werkelijkheid die ons omringt.
