Foto: de islam volgens lezers van De Morgen.
Even een multiplechoicevraag: wat is de belangrijkste politieke ideologie die tegenwoordig de uitgangspunten van de democratische rechtsstaat ondermijnt?
A) Conservatisme.
B) Liberalisme.
C) Fascisme.
D) Islamisme.
Het is voor veel mensen helemaal nog niet zo eenvoudig om antwoord D aan te strepen. Tja, denken zij, A is misschien niet helemaal goed. Maar zeg ‘alt right’ en ze beginnen te twijfelen. Dat is toch ook iets met conservatisme, enzo? Moeilijk, moeilijk.
En B, ook wat voor te zeggen als je zegt dat kapitalisme (brrrr!) kan worden gezien als onderdeel van het liberalisme. Fascisme dan, alternatief C? Hmm, lijkt ook wel wat voor te zeggen. Die Trump, dat is toch een fascist?
Ik heb net het boekje van Madeleine Albright gelezen, Fascism: a Warning, die gezellige oude dame die minister van buitenlandse zaken was in de Clinton-regering, die zegt het ook: Trump is een fascist. Dan moet daar toch iets inzitten?
Oké, beetje grof misschien om Trump meteen met Mussolini te vergelijken, maar ach, wie kaatst moet de bal verwachten. En afgezien van Trump, dat weigeren van vluchtelingen in Europa, dat lijkt toch één op één op het weigeren van de Joden vlak na de Tweede Wereldoorlog toen zij, na de holocaust, probeerden een nieuw bestaan op te bouwen in andere landen dan Duitsland? En als we het toch over vluchtelingen hebben: wordt niet heel Europa zo langzamerhand fascistisch?
Antwoord D, kom, kom, dat is toch wel echt fout hoor. Oké, Rushdie, cartoons, Bataclan, Charlie Hebdo…ik wil dat heus niet goedpraten hoor, maar om daar nou een existentiële uitdaging voor de democratie van te maken, dat gaat echt te ver. Dat zijn incidenten, daar zit geen patroon achter. Die terroristen, daar kan je geen ideologie in onderkennen. Het zijn verwarde mannen, gekkies, godsdienstwaanzinnigen eventueel, monsters, ontspoorde figuren, maar om daarin een ideologie of, nog maller, een ‘theologie’ te ontwaren gaat écht te ver.
Voor de eerste drie alternatieven valt dus iets te zeggen, maar echt fout is alleen D. Geen goede multiplechoicevraag dus, want daar is maar één alternatief goed. Laten we de vraag dus enigszins veranderen, dan hoeven we niets aan de alternatieven te doen.
Vraag: Wat is de naam van de politieke ideologie waarvan paniekmakers tegenwoordig zeggen dat deze de uitgangspunten van de democratische rechtsstaat ondermijnt?
Op deze manier aangepast hebben we één goed antwoord: D. Een goede vraag dus. Die vraag kan zo door naar het centraal schriftelijk eindexamen geschiedenis voor het VWO.
Lees ook: NL’se scholier haalt hoog cijfer voor examen geschiedenis, wordt kapot gemaakt, want FvD-sympathie.
