Afgelopen najaar kwam de Nederlandse bevolking erachter dat Nederland racistisch is. Bij een geblondeerde televisiepresentator bleek er geen sprake te zijn van persoon met een ordinair gevoel voor humor, maar van een racist, die het op de Aziatische medemens had gemunt. Een tv-coryfee die sinds zijn vertrek bij de publieke omroep geen fatsoenlijk programma meer heeft gemaakt, bleek door een ongelukkige grap tegen een collega opeens een discriminerende inborst te hebben. En een onschuldig feest voor kinderen bleek een uiting te zijn van Hollandsche suprematie als kolonisator en slavendrijver.
Maar dat is nu allemaal voorbij. De afgelopen weken schoten de ‘…. be like-Facebookpagina’s’ uit de grond op Facebook. Iedere beroepsclub, bevolkingsgroep of bewoner van een bepaalde stad of streek heeft zijn eigen pagina, waarop zijn eigenschappen en eigenaardigheden bron zijn voor grappen. Maar in tegenstelling tot dit najaar geen opgewonden slachtoffers, die in televisieprogramma’s hun beklag doen. Dat betekent dat we weer kunnen lachen om elkaars verschillen, zonder dat een ander zich beledigd voelt. Nederland is officieel niet meer racistisch.
Of, misschien is er iets anders aan de hand. Misschien waren we nooit racistisch en maakt de ophef van afgelopen najaar iets anders duidelijk. Wellicht maakt het duidelijk dat het toevallig achter elkaar voorkomen van bepaalde incidenten ertoe kan leiden dat er onterecht een trend wordt waargenomen. De behoefte aan duiding zorgt ervoor dat gebeurtenissen eenvoudig in een ontwikkeling worden geplaatst, terwijl er eigenlijk niet zo veel aan de hand is. De waan van de dag wordt zodoende de waan van de maand. Door alle talkshows en columnisten, en columnisten in talkshows, en columnisten die over andere columnisten in talkshows columns schrijven, leek er afgelopen najaar een trend te zijn die er niet echt was. De enige trend van 2013 was dat van alles opeens een trend was.
Nu kan je het bovenstaande lezen als een onschuldige licht satirische meta-analyse, maar vervelend genoeg is er meer aan de hand. In alle ophef afgelopen najaar was er ook een geval, waarin er wél duidelijk sprake was van racisme. Jeffrey Koorndijk werd voor een stageplek afgewezen vanwege zijn huidskleur. Zijn afwijzing werd als wéér een voorbeeld gezien van de racistische herfst, waarin Nederland verkeerde. Het leverde hem nog diezelfde avond een plek op aan tafel bij Humberto Tan. Maar als ik zijn naam nu google, kan ik niet vinden of hij inmiddels wél een stageplek heeft gekregen. Ik hoor ook niet over nieuwe gevallen van jongeren, die worden afgewezen op racistische gronden. Misschien zijn die gevallen er niet meer, of misschien is er in het Nederland van het post-racistische tijdperk geen interesse meer voor.
Ik hoop erop dat geen bericht in dit geval goed bericht betekent. Dat zou namelijk betekenen dat Nederland echt minder racistisch is. Of in ieder geval minder racistisch, dan we dachten dat we waren.
