Het is officieel: voetbal, zoals nu te zien tijdens het EK in Frankrijk, is godsgruwelijk saai. Officieel, want het is zelfs doorgedrongen tot voetbalgoeroe Hugo Borst en Volkskrant-journalist Willem Vissers, die normaliter er hun hand niet voor omdraaien om in een scheet van pakweg Georginio Wijnaldum nog enig leven te ontdekken, dat het voetbal anno nu traag en geestdodend is, waardoor steeds meer ooit enthousiaste voetbalfans in een coma op de intensive care belanden.
Bij mijn weten (voetbalprofessor Henk Spaan zal me ongetwijfeld corrigeren als ik er naast zit) is de verwording van het voetbal tot een geestdodend breiwerkje – balletje opzij, balletje terug naar de keeper en kijk eens aan: daar is de bal weer waar hij was, dat schiet lekker op – ooit in gang gezet door generaal Rinus Michels en doorontwikkeld door Johan Cruijff en later Opperblaaskaak Louis van Gaal. Totaalvoetbal, waarbij balbezit heilig is, was onder leiding van Rinus Michels zeker het aanzien waard. Ajax en Nederland kwamen er ver mee: driemaal de Europacup voor Ajax begin jaren zeventig van de vorige eeuw, het Nederlands elftal tweede bij de wereldkampioenschappen van 1974 en Europees kampioen in 1988.
King Louis (‘The death or the gladioli, as we say in Holland‘) van Gaal bracht het ‘verzorgd combinatiespel’ naar de next level in in de jaren negentig door het Ajax-elftal tot een imponerende voetbalmachine om te vormen die in 1995 de Europa Cup won. Grote clubs als Real Madrid werden dolgedraaid door de bal eindeloos rond te spelen en dan plotseling met een briljante actie toe te slaan. De uitwedstrijd in het Bernabéu stadion op 22 november 1995, toen Ajax voetballes gaf aan Madrid en won met 2-0, is legendarisch. De Real Madrid-supporters gaven de Ajaxieden na afloop een minutenlange ovatie.
Maar gedurende de 21 jaar die erop volgden werd het breien mondiaal de standaard die tot voetbalcatatonie leidde, waarbij de angst om te verliezen het wint van de drang tot aanvallen en scoren. Doelpunten zijn zeldzaam als bijzondere juwelen. Gunstige uitzondering is het Verenigd Koninkrijk (om hun voetbal te redden waren ze gedwongen uit de EU te stappen) waar ze wel gepassioneerd vooruit willen spelen (en al lang creatiever dan alleen maar met ‘kick and rush‘). Het was dan ook hartverscheurend om te zien hoe Egomaan Van Gaal, die sinds 1995 al lang de kluts kwijt is, eigenhandig probeerde, te beginnen met de omvorming van Manchester United tot een team van dolende marionetten, het Engels voetbal van kracht, passie en aantrekkingskracht te ontdoen. Godzijdank hebben de Mancunians Louis de Grootste dit jaar Engeland uitgeschopt.
Nu roept Willem Vissers op tot een revolutie in de volgens hem conservatieve sport. Zo stelt hij onder meer voor: het doel groter maken (ja, Willem weet van wanten), buitenspel afschaffen en de reële speeltijd terugbrengen naar twee keer 35 minuten. Best wel aardige ideetjes en het proberen waard. Maar gezien de giga-salarissen in het voetbal (50.000 euro per…week is geen uitzondering meer) mogen we als kritische voetbalconsument wel totaalspektakel eisen, ook bij het randgebeuren.
Onlangs zorgde beroepsdwarsligger Maxim Hartman voor consternatie bij het doorgaans ook al zo doodsaaie Studio France van de NOS. Eerst vroeg hij twee speelsters van het Nederlands vrouwenvoetbalelftal of ze net als de mannen bij een kampioenschap na de wedstrijd naar de hoeren gingen. Hilarisch natuurlijk: vaste gast Rafael van der Vaart ontplofte bijna ter plekke van verontwaardiging. Ook vroeg Maxim zich af waarom zo veel voetballers ‘een pornomodel’ als vrouw of vriendin nemen. De presentatierobot van dienst met de naam Henry Schut, wiens software niet berekend was op zulke provocerende vragen, sloeg op tilt en kapte onmiddellijk het gesprek af.
Maar waarom zouden we met het gewenste totaalspektakel in het achterhoofd niet juist de talenten van aantrekkelijke VEV’s (vrouwen en vriendinnen) van veelverdienende voetballers gebruiken als pauzevermaak bij belangrijke wedstrijden? Ik zie Gertrude Kuyt zich al tijdens de pauze van Nederland-IJsland, slechts gekleed in een G-string, om een doelpaal slingeren. Of bijvoorbeeld een moddergevecht – uiteraard naakt – tussen Lori Harvey, de bloedmooie vriendin van Memphis Depay, en Becky Nicholson, van beroep lekker wijf en vrouw van Jamie Harvy. Dat zal het publiek zeker in vervoering brengen mocht het voetbal ook met de nieuwe spelregels eens een keer tegenvallen. Na afloop van de wedstrijd zijn de voetballers verplicht zich te laten interviewen door Maxim Hartman want die slaagt er als enige nog in door hun pantser van eigendunk en banaliteit heen te breken.
Ook zouden voetballers die zich middels buitenissig gedrag en/of uiterlijk onderscheiden- denk aan Ronaldo of een Radja (gele hanenkam) Nainggolan – bonuspunten moeten kunnen verdienen waarmee ze naar de hoeren mogen. In plaats van de op hol geslagen voetbal-ego’s te bekritiseren zouden we het vermaak dat ze, binnen en buiten de velden, miljoenen voetballiefhebbers bezorgen, moeten waarderen en stimuleren.
Na een paar kleine ingrepen gloort er weer hoop voor het vastgedraaide voetbal. Trainer-generaal Rinus Michels zei ooit: voetbal is oorlog. Maar in de 21ste eeuw geldt: voetbal is spektakel.
