Na een paar turbulente dagen zal premier Rutte komende week in Marrakech – namens ons – zijn handtekening zetten onder het VN-migratiepact. Het kabinet hield de gelederen gesloten en kon tevreden vaststellen dat er niet gebogen is voor populisten. Nee, het kabinet heeft met een rechte rug de brandstoftank van de onvrede tot aan de rand toe bijgevuld.
Onvrede en populisme als contra-indicatie voor een handtekening onder een omstreden VN-verklaring. Een pact over het meest brisante onderwerp van het moment: immigratie. Het politieke midden speelt met vuur.
De maatschappelijke onvrede heeft het politieke midden – ook wel het politieke establishment of de links-liberale elite genoemd – al veel gekost. Dat begon in de meeste Europese landen met het gestaag inleveren van parlementszetels. Daarna verdwenen er middenpartijen uit regeringen en later verdwenen er een aantal helemaal.
In de Verenigde Staten kostte de onvrede Hillary Clinton het presidentschap en hier leidt de onvrede tot het dramatische vertrek van de Britten uit de Europese samenwerking. Wat er van de eenheid in Europa overblijft staat onder druk van onvrede over immigratie, veiligheid en de afstand tot de macht in Brussel.
Die afstand lijkt in Frankrijk nog kort genoeg, om de president de onvrede hardhandig onder zijn neus te wrijven. Een echte opstand loopt zelden goed af voor een Franse leider.
Je zou zeggen dat het politieke midden het lek, waardoor aanhang en legitimiteit zo hard zijn weggelopen, ondertussen wel gevonden heeft. Uit lijfsbehoud. Maar niets wijst daarop. De schuld van het eigen falen ligt nog altijd elders.
In Washington wijzen de Democraten nog steeds naar Donald Trump, Brussel wijst naar Orbán, Salvini en de brexiteers, Macron wijst naar Le Pen en in Nederland wordt gewezen naar Wilders en Baudet.
De verantwoordelijkheid voor de eigen aftakeling afschuiven op een ander houdt pijnlijk zelfonderzoek op afstand, maar iedere kans op herstel ook.
In de peilingen van Maurice de Hond staat het kabinet Rutte-3 al weken op een verlies van 25 zetels. De middenpartijen hebben inmiddels zo weinig zetels over, dat ze elkaar straks allemaal hard nodig hebben om überhaupt een kabinet aan een meerderheid te helpen. Gelukkig is er niet gebogen voor de populisten.
Hoezo trouwens populisten? Bedoelt Rob Jetten (D66) daarmee mensen als Paul Scheffer, Rene Cuperus en Frits Bolkestein die ondertekening van het migratiepact eveneens ernstig hebben afgeraden?
Het links-liberale politieke establishment weet zich al lang geen raad met de maatschappelijke onvrede. In plaats van het onschadelijk te maken door echt te luisteren, voedt het de onvrede juist door het te negeren en betrokkenen weg te zetten als ‘schreeuwers‘.
Niet de onvrede zelf, maar het dedain ervoor van de middenpartijen brengt populisten aan de macht. Hoe zich dat in Frankrijk zal ontwikkelen wordt spannend, maar de desinteresse en minachting van Macron zijn levensgevaarlijk.
Voor globalisten als Macron en Merkel – en ook Rutte – zijn de problemen van de wereld belangrijker dan de onvrede thuis. Níet buigen voor de onvrede thuis is niet zonder consequenties.
Wat doet het links-liberale establishment zichzelf aan? Ik ken geen groter raadsel dan de zelfmoord van het politieke midden.
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTLZ.nl.