Ik had deze week het voorrecht de Nederlandse documentairemaker Marijn Poels te spreken en zijn film The Uncertainty has settled te zien. Een documentaire die ik iedereen van harte aanraad. Al was het maar vanwege het genot dingen te horen, die zelden of nooit te horen zijn.
Een synopsis van het gesprek met Poels hier en zijn documentaire daar.
Het onderwerp van de film is klimaatverandering. De consensus over de invloed van de mens daarop is in wetenschap, politiek en media zo enorm, dat een ander geluid vrijwel niet weet door te dringen tot ons dagelijks leven.
De algemene overeenstemming over man made climate change mag dan verdragen van Kyoto tot Parijs, miljardeninvesteringen en een klimaatminister opleveren, de zeldzame verbazing en twijfel voelen als een frisse wind door de kieren van een dichtgespijkerde consensus.
Want als er iets naar jaren ’50 spruitjeslucht en stilstaand water riekt, dan is het wel een klamme deken van opgelegde eensgezindheid zonder tegenspraak. Ik weet niet of de klimaatsceptici in de film van Poels dichter bij de waarheid zitten dan de beroemde 97 procent (van de collega’s), maar boeiend is hun verhaal op z’n minst.
Nog nieuwsgieriger word ik door de vijandigheid die deze keurige wetenschappers – en iedereen die ze durft aan te horen – ten deel valt. Een afwijkende analyse over het klimaat is blijkbaar een ernstig vergrijp.
De beschuldiging is, dat een eensgezinde aanpak wordt ondermijnd en de redding van de aarde in gevaar komt. Kritiek op de consensus is een klimaatdelict.
Het voordeel van een vijand boven een verschil van mening is, dat je met een vijand niet in gesprek hoeft. We zien geen open debat tussen klimaatwetenschappers met een verschillende analyse, wel verdachtmakingen en scheldpartijen.
De afgedwongen harmonie duldt geen dissidenten, maar oogst onvermijdelijk twijfel en tegenstand.
Aan het eind van Poels’ documentaire zit de prachtige Amerikaanse natuurkundige Freeman Dyson (93). Hij ziet het maatschappelijke en wetenschappelijke debat plaats maken voor een stammenstrijd. Daarin heeft veiligheid prioriteit. Dyson: “Of je echt gelijk hebt doet er niet toe. Het is belangrijker bij de club te horen, dan de waarheid te spreken.”
Deze column werd eerder gepubliceerd op RTLZ.nl.
