“Is Ronald van Raak echt zo dom als hij zich voordeed?” Die vraag stelt historicus Bert van den Braak in zijn recente column. Aanleiding is een onderwerp van EenVandaag over het wachtgeld voor oud-politici. Daar werd in vijf jaar tijd twintig miljoen euro aan uitgegeven. EenVandaag vroeg mij om commentaar te leveren en aan te kondigen dat ik binnenkort een wet ga indienen om dat wachtgeld af te schaffen. Na een analyse van deze uitzending komt Van den Braak aanvankelijk tot een geruststellende conclusie: ‘Ronald van Raak is dus niet dom.’ Integendeel: volgens de parlementaire historicus heb ik het programma ‘mooi voor (mijn) eigen karretje weten te spannen.’ Van den Braak is een serieuze man, werkzaam bij het Parlementair Documentatie Centrum. Maar zijn beschuldiging aan EenVandaag kan echt niet. Zijn column toont vooral het taboe rondom het wachtgeld, waarover blijkbaar geen discussie mag worden gevoerd.
“Van een televisieprogramma mag () worden gevraagd alle kanten van een zaak te belichten”, aldus Van den Braak. Ik heb de uitzending nog eens teruggekeken, dit keer met een stopwatch in de hand. Het onderwerp duurde 5 minuten en 10 seconden. Ik was in totaal 55 seconden in beeld. Daarin vertel ik waarom we het wachtgeld voor politici zouden moeten afschaffen. Omdat ik vind dat als we regels maken voor iedereen, die ook voor politici moeten gelden. Daarom heb ik een initiatiefwet gemaakt om de WW ook voor politici te laten gelden. EenVandaag besteedde aandacht aan de verschillen tussen het wachtgeld voor politici en de WW voor werknemers (de uitkering duurt langer, de opbouw gaat sneller, politici krijgen een aanvulling als ze in een nieuwe functie minder gaan verdienen). Het programma benadrukte echter ook dat de regeling voor wachtgeld de afgelopen jaren al flink is versoberd. Daarna kwam Rendert Algra aan het woord, oud-Kamerlid voor het CDA en initiatiefnemer van ‘Loopbaan Na Politiek’, een organisatie die oud-politici opnieuw aan een baan moet helpen. Algra komt 1 minuut en 20 seconden in beeld – dat is langer dan ik – om uit te leggen waarom hij denkt dat oud-politici in de praktijk soms moeilijk aan het werk komen.
Bert van den Braak benadrukt dat politici gemakkelijk hun baan kunnen verliezen, maar dat geldt tegenwoordig voor bijna iedereen, door de toename van het aantal flexbanen en de beperking van de ontslagbescherming. De historicus zegt ook dat EenVandaag had moeten zeggen dat oud-politici soms moeilijk aan een baan kunnen komen, maar dat is juist het punt dat Rendert Algra in de uitzending uitgebreid maakt. Het ‘eenzijdige issue’ draagt volgens Van den Braak ‘sterk bij aan het beeld van politici als zakkenvullers.’ Maar dat is een conclusie die vooral lijkt voort te komen uit een angst die de historicus zelf heeft. Deze column is dan ook vooral een antwoord op de eerste vraag die EenVandaag mij als stelde, namelijk waarom het in Den Haag zo’n taboe is om over het wachtgeld te praten. Politici die wel over het wachtgeld willen spreken worden op voorhand verdacht gemaakt – zelfs journalisten die hier verslag van doen lopen dat gevaar. Zolang politici echter betere regels maken voor zichzelf, zal de discussie blijven voortduren. Mijn voorstel om het wachtgeld af te schaffen en voor politici gewoon de WW te laten gelden is de enige manier om die discussie te stoppen. Ik hoop dat we daarover eindelijk een serieuze discussie kunnen gaan voeren.
