Sommige vragen liggen erg voor de hand, maar worden toch niet gesteld. Zoals de vraag waarom Wouter Bos in 2012 informateur werd van een nieuwe regering. De oud-PvdA-minister van Financiën was na zijn vertrek in 2010 partner geworden bij KPMG. Het is goed als politici na hun politieke carrière snel elders aan de slag gaan, maar deze functie vond ik toch wel opmerkelijk. Met deze overstap kwam veel gevoelige informatie van het ministerie van Financiën in handen van dit internationale accountancybureau, dat bedrijven adviseert hoe de financiële regels naar hun hand te zetten. Dit soort informatie van zo’n oud-minister is maar kort actueel en na verloop van tijd weer achterhaald, maar in 2012 kreeg de KPMG-consultant opnieuw de mogelijkheid om een kijkje te nemen in de financiële keuken van de overheid, toen hij informateur werd voor de vorming van de regering Rutte-Asscher. Veel (oud-)politici hebben gewerkt bij KPMG, waaronder Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD), Eddy van Hijum (CDA) en Rita Verdonk (TON). KPMG neemt ook graag oud-politici in dienst, zoals oud-Kamerleden Laetitia Griffith (VVD) en Jolande Sap (GroenLinks), die als commissaris bij de accountant toezicht zouden moeten houden.
In de andere landen van het Koninkrijk, in Aruba, Curaçao en Sint Maarten, is de verbondenheid met de politiek nog veel groter. KPMG controleert niet alleen de boeken van de overheid, maar adviseert die ook en is bovendien nauw betrokken bij de uitvoering. Op Curaçao bemoeit KPMG zich met bijna alle overheidsbedrijven, zoals de haven, de olie, de zorg, de energie, de pensioenen en de telecom. Vooral die laatste sector is interessant, omdat telecombedrijf UTS wereldwijd illegaal gokken mogelijk maakt. Een criminele sector waarin miljarden worden witgewassen, waarschijnlijk ook geld uit de internationale drugshandel. Twee jaar geleden heb ik uitgebreid vragen gesteld over de verhouding tussen accountant KPMG, de Curaçaose politiek en de internationale gokmaffia, maar die Kamervragen zijn nog steeds niet beantwoord – ondanks mijn aandringen bij verschillende regeringen van Curaçao. De publiciteit die mijn vragen destijds opleverde heeft er wel toe geleid dat telecombedrijf UTS aangekondigde te zullen stoppen met het faciliteren van illegale goksites – of dat ook echt is gebeurd, dat weet ik niet. Wel weet ik dat lokale media door KPMG onder druk worden gezet als ze negatief over het bedrijf durven te berichten.
Het hoofdkantoor van KPMG staat in Amstelveen, waar ze de activiteiten in de andere landen van het Koninkrijk goed in de gaten houden. Ik heb KPMG in het verleden om opheldering gevraagd, in het bijzonder commissarissen Laetitia Griffith en Jolande Sap, die als oud-Kamerleden moeten weten dat het mijn taak is om dit soort vragen te stellen. Vanuit het hoofdkantoor bleef het echter oorverdovend stil, behalve de ontkenning dat KMPG Nederland ook maar iets te maken zou hebben met KPMG op Curaçao. Een vreemd standpunt, want het is toch allemaal KPMG? Vorige week deed het Openbaar Ministerie een inval bij KPMG in Amstelveen, tegelijk met een inval bij KPMG op Curaçao. In een zaak waarin honderden miljoenen dollars zouden zijn witgewassen, opnieuw via de gokindustrie. De inval gebeurde door een speciaal team dat onderzoek doet naar de verbondenheid tussen de gokmaffia en de politiek op het eiland. Wat dit allemaal gaat opleveren, dat moeten we nog zien. Maar een multinational die zich zo graag omringt met oud-politici, zal ook eens de vragen van zittende politici moeten beantwoorden. Blijven zwijgen over de criminele activiteiten in de Caraïben zal niet helpen, ooit zal de beerput bij KPMG toch open gaan.
Meer informatie kunt u vinden in het dossier KPMG.