Als Kamerlid leer je om snel antwoord te geven op de meest opmerkelijke vragen, maar toen een journalist mij deze vraag stelde viel ik toch een beetje stil. Ik wist zo gauw niet welk liedje dit jaar op één zou moeten staan in de Top 2000. Aanleiding voor de vraag was een initiatief van twee Kamerleden van CDA en VVD die alle andere Kamerleden naar hun voorkeur hadden gevraagd, waar andere collega’s denigrerend op reageerden, waar anderen weer een opvatting over hadden – en zo liep alles weer uit op een Ego-show. Volgens mij kun je het Kamerwerk alleen maar doen als je dit soort bijzaken zoveel mogelijk aan je voorbij laat gaan, maar de vraag was nu eenmaal gesteld. Ik moest denken aan het liedje dat ik het laatste op mijn werkkamer in Den Haag had beluisterd, dat was Hello Earth van Kate Bush.
Ik luister graag naar religieuze muziek, zoals die van de middeleeuwse non Hildegard von Bingen, of muziek uit mijn eigen politieke traditie, zoals de poëtische liederen van de Duitse dichter Bertolt Brecht. Maar deze muziek past niet zo goed in de Top 2000. Ook luister ik regelmatig naar Kate Bush, een artiest die altijd in deze eindejaarslijst staat. Met hits als Babooshka (1980), over een opmerkelijk overspel; Running Up That Hill (1985), waarin ze een deal wil sluiten met God; Cloudbusting (1985), over een excentrieke psycholoog; The Man With The Child In His Eyes (1978), één van de honderden liedjes die ze schreef in haar vroege tienerjaren en natuurlijk Wuthering Heights (1978), haar eerste wereldhit – ze was toen negentien jaar – een liedje dat is gebaseerd op citaten uit het gelijknamige boek van Emily Brontë.
Kate Bush heeft geen echte voorgangers, van wie ze het heeft afgekeken en eigenlijk ook geen navolgers, die in haar voetsporen zijn getreden. De schrijfster en zangeres en danseres is in alle opzichten uniek. Niet alleen de onderwerpen die zij bezingt zijn bijzonder, dat geldt zeker ook voor haar engelachtige stemgeluid en bovenal voor haar opzichtige dansen, waarin ze op geheel eigen wijze verschillende dansstijlen bij elkaar brengt, van klassieke mime tot aan experimenteel ballet. Kate Bush heeft een persoonlijke stijl, maar haar liedjes gaan vaak over anderen, of over ons allemaal – voorbij het persoonlijke. Typisch Kate Bush vind ik het indringende Breathing (1980), waarin na een atoomramp ons de adem wordt ontnomen, nadat we onze moeder en onze geliefden hebben ingeademd, tot we machteloos stikken.
Als ik in Den Haag even aan de hectiek wil ontsnappen luister ik graag naar The Ninth Wave, een samenspel van zeven liedjes op het album Hounds Of Love (1985), waarin Kate Bush alle conventies laat varen en met poëtische teksten en hemelse klanken een heel eigen genre heeft ontwikkeld. Liedjes die gaan over te water raken en het vechten tegen de verdrinking; de nachtmerrie om onderkoeld onder het ijs te verdwijnen; het dromen van ontwakende heksen die worden verdronken; buiten bewustzijn raken en een visioen krijgen van thuis en uiteindelijk een helpende hand die je wordt aangereikt vanuit de toekomst. In Hello Earth kijkt een vrouw naar boven, naar de sterren die reflecteren in het water om haar heen. Daarna draait het perspectief en is de blik vanuit de kosmos. En zien we ineens hoe kwetsbaar de aarde is, drijvend in dat oneindige heelal, een gevoel dat prachtig wordt bezongen door The Richard Hickox Singers. Deze kosmische blik past ook mooi bij deze tijd van het jaar. Ik wens iedereen fijne Kerstdagen en alvast een goed Nieuwjaar.
Ronald van Raak schreef eerder over Nina Hagen en Angela Merkel, over Nina Simone en de ziel van Zwart Amerika en over Karen Carpenter en de liefde voor de punk.
