‘Er is een grens aan waar de pers dienstbaar kan zijn aan de spelletjes van politici.’ Dat schreef De Telegraaf op 22 april. Aanleiding was een brief van GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman aan het presidium (bestuur) van de Tweede Kamer, over het lekken van informatie uit een vertrouwelijk gesprek met de Kamervoorzitter. Tv-journalisten klopten aan mijn deur, om het aftreden van Van Miltenburg te eisen. Het presidium vergaderde dagenlang, maar kreeg het lek ook niet boven. En besloot om maar zoveel mogelijk vertrouwelijke stukken openbaar te maken, in de hoop enige helderheid te kunnen bieden. Dat deed vervolgens De Telegraaf ook zelf. De krant kwam met de ontluisterende onthulling dat ‘het betreffende lek bij GroenLinks zelf zat.’
Deze politieke soap heeft al veel slachtoffers gemaakt. Dat begon vorig jaar met het lekken van de kandidaten voor Nationale Ombudsman. De Rijksrecherche zocht het lek in de richting van Voortman, maar die bleek na onderzoek onschuldig. Daarna ging het lekken gewoon door: uit vergaderingen, uit brieven en uit gesprekken. Dat leidde weer tot geroddel en achterklap in de media. Lekken is niet gewoon, zeker niet als daarbij bewust foutieve informatie wordt verspreid. Als in de media op basis van anonieme bronnen berichten worden geschreven en beelden worden geschetst, waartegen andere politici zich niet goed kunnen verdedigen. Anonieme bronnen zijn geen bronnen. Als politici staan voor hun boodschap, willen ze ook met hun naam in de krant.
Sommige politici lijken politiek te verwarren met de tv-series over politiek. Vol intriges en spelletjes. Maar politiek is geen tv-spelletje. Het is gewoon laf om van alles te beweren, zonder dat je zelf ter verantwoording kunt worden geroepen. Dat verstikt en frustreert het politieke debat. Lekken kunnen voor journalisten een bron van informatie zijn, maar zij lopen ook de kans onderdeel te worden van politieke spelletjes. Voor De Telegraaf was dit een reden om een streep te trekken.
Ik vind dat moedig: journalisten zijn heel voorzichtig met mededelingen over hun bronnen – en terecht. Maar Telegraaf-redacteur Paul Jansen vond het dit keer te gortig worden. Ik hoop dat zijn initiatief navolging krijgt. En we iets kunnen doen aan de lekkende moraal in Den Haag.
