Op het eerste gezicht lijkt het de twitter van een milieuactivist, een sociale activist en een vredesactivist, maar het is de twitter van Paul Polman, de baas van Unilever. Deze Bovenbaas vereenzelvigt zich graag met morele wereldleiders, waaronder Martin Luther King, Nelson Mandela en Mahatma Gandhi. Mooi is ook dat de Unilever-baas zijn eigen wijsheden twittert, zoals de opmerking dat leiders van bedrijven zich niet moeten laten leiden door de belangen van de aandeelhouders. Nog mooier is als de baas van Unilever zegt dat de multinationals belasting moeten betalen, om armoede en dakloosheid te bestrijden.
— Paul Polman (@PaulPolman) 19 juni 2018
Op 5 oktober stuurde Paul Polman een sms’je naar premier Rutte, nadat duidelijk werd dat Unilever het hoofdkantoor toch niet zou verplaatsen naar Nederland, onder druk van de buitenlandse aandeelhouders. Dit moet voor Rutte een klap in het gezicht zijn geweest. Maandenlang had hij zijn politieke geloofwaardigheid op het spel gezet en als enige politicus het plan verdedigd om de dividendbelasting af te schaffen. De premier zette de coalitiepartijen onder druk en zou zelfs hebben gedreigd met een kabinetscrisis. Twee miljard euro voor de aandeelhouders, vooral die van Unilever. Maar het bleek allemaal voor niets.
Mark Rutte begon zijn carrière bij Unilever, waar hij van 1992 tot 2002 werkte. Paul Polman werkte toen bij het Amerikaanse Procter & Gamble, een concurrent van het Nederlands/Britse Unilever, waar Polman in 2009 de baas werd. De meeste Bovenbazen blijven liever in de schaduw en oefenen achter de schermen invloed uit, maar Unilever-baas Polman presenteert zichzelf op twitter openlijk als een strijder voor gelijkwaardigheid. Maar Paul Polman krijgt zélf ruim tien miljoen euro per jaar. Daarmee is Unilever het bedrijf in ons land met de grootste loonkloof: Polman krijgt 292 keer meer dan de gemiddelde werknemer.
In de supermarkt lijkt het of u kunt kiezen tussen producten van verschillende bedrijven, maar dat is vaak schijn. Of u ijs koopt van Ben & Jerry’s, Breyers, Hertog of Ola, het is allemaal Unilever. Uw tandpasta, deodorant of een ander verzorgingsproduct, wasmiddel, shampoo of schoonmaakmiddel, rookworst, kruidenmix of pindakaas, de kans is groot dat die uit de stal komen van Polman. Unilever heeft veel macht om boeren en andere leveranciers van grondstoffen onder druk te zetten, om zo de kosten laag te houden en de winsten te vergroten. Deze macht valt moeilijk te rijmen met het Ghandi-imago van Polman.
Paul Polman geeft op twitter hoog op van Unilever als een maatschappelijk betrokken onderneming, de multinational zou een voorbeeld zijn van eerlijkheid, duurzaamheid en gezondheid. Maar in werkelijkheid blijkt dat tegen te vallen. Uit internationaal onderzoek, dat mede door het ministerie van Buitenlandse Zaken is gefinancierd, blijkt dat de gezondheidsclaims van Unilever lang niet altijd kloppen. In dat onderzoek werden onder meer zuivel en ijs, desserts en rijst, pasta en noedels, soepen en sauzen en kant-en-klaarmaaltijden van Unilever onderzocht, die dus lang niet altijd zo gezond zijn als baas Paul Polman twittert.
Ik vind het vreemd dat je op twitter zegt dat multinationals belasting moeten betalen, maar je tegelijk jarenlang hardnekkig lobbyt voor afschaffing van de dividendbelasting. Vreemd is ook dat je zegt dat echte leiders niet alleen zouden moeten luisteren naar aandeelhouders, maar je tegelijk aan de leiband loopt als die zeggen dat twee miljard belastingverlaging niet genoeg is. En ondertussen maar twitteren voor een betere wereld. Ik weet niet wat het is wat deze mensen beweegt, misschien is het eigenliefde. Dat maakt dit soort Bovenbazen onvoorspelbaar en onbetrouwbaar. Mark Rutte weet daar ondertussen alles van.
Wie is de baas in Nederland? Een serie over De Bovenbazen. Deel 1 ging over Ralph Hamers van ING.
