Het ging heel snel en er werd maar weinig ruchtbaarheid aan gegeven, maar vanaf 1 januari is de naam KPMG in de Cariben verdwenen. Dat is nogal wat, omdat deze consultant betrokken was bij zowat alle activiteiten van de overheid op Curaçao en Sint Maarten. De afgelopen jaren zijn op de eilanden veel gevallen van fraude geweest en al te vaak was KPMG daarbij betrokken. Ik heb vaak opheldering gevraagd over deze misstanden, ook bij KPMG Nederland, maar daar bleef het oorverdovend stil. In die stilte heeft KPMG blijkbaar toch haar maatregelen genomen en heeft het internationale bedrijf besloten de Caribische tak op te doeken.
Hoe groot die fraude en corruptie was bleek bijvoorbeeld toen oud-premier Gerrit Schotte van Curaçao werd veroordeeld tot drie jaar celstraf, omdat hij zich had laten omkopen door de maffiabaas Francesco Corallo, die feitelijk bepaalde wat er op het eiland gebeurde. De boeken van Corallo werden gedaan door KPMG. Deze Corallo staat nu terecht in Italië, opnieuw voor het omkopen van vooraanstaande politici. Dat gebeurde via Fortis Bank, waar het KPMG Nederland was die de boeken controleerde. KPMG maakte ook wereldwijd illegaal gokken mogelijk, waarbij waarschijnlijk miljarden aan drugsgeld is witgewassen.
In Nederland worden dit soort misstanden al te gemakkelijk afgedaan als ‘Antilliaanse toestanden’. Ik denk dat er meer aan de hand is en er structureel wat mis is met de cultuur binnen heel KPMG. In Zuid-Afrika heeft de overheid de accountant in de ban gedaan en mag dit bedrijf geen werk meer doen voor de overheid. Ook hier omdat KPMG betrokken was bij grootschalige fraude en corruptie, rondom de Indiase zakenfamilie Gupta, die foute banden had met de corrupte president Zuma. Ook in het Verenigd Koninkrijk heeft de centrale bank KPMG kritisch doorgelicht, nadat bleek dat de accountant hier eveneens betrokken was bij grootschalige corruptie.
KPMG is een multinational en één van de vier grote internationale accountants (naast EY, PwC en Deloitte). Het hoofdkantoor van KPMG staat in Nederland. Ook in ons land is de consultant betrokken geweest bij een lange reeks corruptieschandalen en de fraude lijkt ook in Nederland bij dit bedrijf in de genen te zitten: zelfs bij de bouw van het eigen hoofdkantoor in Amstelveen werd voor miljoenen fraude gepleegd. De banden tussen de politiek en KPMG zijn echter heel sterk: PvdA-leider Wouter Bos werd na zijn vertrek ‘partner’ bij KPMG. Laetitia Griffith (VVD) en Jolande Sap (GroenLinks) zijn op dit moment commissaris bij KPMG.
Hoe het precies komt weet ik niet, maar in Nederland lijkt niets te kunnen gebeuren of er worden consultants ingehuurd, vaak van KPMG. Ik zie het elke dag: van de invoering van de Burgerregistratie Personen tot de inrichting van de Nationale Politie, telkens worden miljoenen uitgegeven aan KPMG – en steeds loopt het uit op een fiasco. Waarna opnieuw dure consultants worden ingehuurd om de door vorige consultants veroorzaakte schade weer te herstellen. Niet alleen de Rijksoverheid, maar ook gemeenten en provincies worden door slimme externen als KPMG gebruikt als melkkoe, kosten die de belastingbetaler uiteindelijk mag betalen.
Waarom moeten we ons zo afhankelijk maken van een bedrijf dat zo corrupt is? Misschien is de consultancy verslaving van de politiek beter te begrijpen als je ziet hoeveel van die politici afkomstig zijn van consultancy bedrijven, alleen al van de VVD’ers in de Tweede Kamer is maar liefst twee derde consultant geweest. Ik ga alle ministeries vragen hoeveel opdrachten KPMG de afgelopen tien jaar heeft gedaan, hoeveel dat heeft gekost en wat daarvan het resultaat is geweest. Dan wordt misschien duidelijk hoeveel schade deze consultants hebben aangericht. Hopelijk stoppen we dan ook in ons land met het inhuren van KPMG.
In de serie over De Bovenbazen schreef Ronald van Raak eerder over Ralph Hamers van ING, Paul Polman van Unilever, Ben van Beurden van Shell en Gerrit Zalm bij ABN Amro.
