Mark Rutte en Diederik Samsom delen de twijfelachtige eer om binnen een jaar van absolute held terug te vallen naar de status van melaatse. Het toont de kloof die gaapt tussen de Haagse Hossel en de wereld buiten de Residentie.
Arme Mark Rutte. Hij maakte na de val van zijn eerste kabinet van de VVD de grootste partij. Maar één opstand over de inkomensafhankelijke zorgpremie en gedoe over het afbreken van de hypotheekrenteaftrek later is Rutte weer terug bij af. Als partijgenoten al gaan mompelen over een leuke functie in Europa en zelfs over het sex appeal van Halbe Zijlstra, dan weet je dat het goed mis is.
Arme Diederik Samsom. In de Haagse wandelgangen werd hij door Haagse fluisteraars verguisd als een autistische drammer. Zijn partijleiderschap deden ze handenwrijvend af als het begin van het einde van de PvdA. Maar zes maanden later was hij de Politieke Held van 2013.
Samsom haalde sinds het tekenen van het regeerakkoord meer binnen dan de PvdA-achterban had kunnen dromen. De wens in de VVD-top voor een stabiele regering bleek het aambeeld waarop Samsom het regeerakkoord opnieuw kon smeden. Het Woonakkoord, het Sociaal Akkoord, het Zorgakkoord. Smaakte ‘Bruggen Slaan’ eerst nog naar de VVD, een dik half jaar later proeft het regeerakkoord duidelijk meer naar de PvdA. Een zegereeks voor Samsom.
Maar toen was daar de realiteit van de strafbaarstelling van illegaliteit, een muitend partijcongres en het ‘njet’ van de partijleider. Een niet te stoppen hosselkracht kwam in botsing met een onbeweeglijk principe.
Voor Samsom zijn de druiven zuur. Juist nu, nu de nood het hoogst is, mag de geslepen Haagse hosselaar niet pochen met de binnengehaalde akkoorden. De Haagse mores die onderhandelingen zo succesvol maakten blijken nu een muilkorf.
Want de Haagse Hossel vereist dat de VVD in de beeldvorming óók een winnaar is. Rutte’s positie in de VVD is broos, dus het mag niet lijken alsof de VVD door de knieën ging voor de PvdA – al is dat natuurlijk wel zo.
Rutte is in de VVD de kop van Jut. De kans dat hij nog eens de kar zal trekken is klein en hij heeft de mazzel dat de VVD sinds het gedonder met Rita Verdonk geleerd heeft dat leiderschapsruzies fnuikend zijn voor de partij. Daarom heeft zich nog geen uitdager gemeld die zijn positie openlijk ter discussie stelt. Maar hoe lang gaat dat nog duren?
Samsom heeft ook een probleem. Met iedere dag dat hij zich blijft verzetten tegen de wil van de PvdA-leden inzake de strafbaarstelling van illegaliteit wordt hij in zijn eentje het symbool van die strafbaarstelling. In de PvdA heeft zich nog geen uitdager gemeld die Samsom’s positie openlijk ter discussie stelt. Maar hoe lang gaat dat nog duren?
Rutte en Samsom. Doorgewinterde politici die bedreven zijn in de Haagse Hossel: jij wint dit en dat, dan win ik zus en zo. En als jij stil bent over dit, dan ben ik stil over zus; zo kan jij pochen met dat, en ik met zo.
Helaas voor Mark en Diederik. De hossel werkt vooral in Den Haag. Tenzij het ‘gewoon’ over geld gaat, wordt het spel buiten de kaasstolp nauwelijks begrepen. Gaat het over principes, over het verschil tussen vrijheid en de gevangenis terwijl je vluchtte voor de kogel, dan blijkt dat niet alles in een hosseltje te vangen is. En dat lijken de Haagse Hosselaars niet altijd te begrijpen.
Kaj Leers verheugt zich nu al over de hossel over de Joint Strike Fighter – al verwacht hij dat die wel los zal lopen. Dat behelst immers het afkopen van geuniformeerde VVD’ers met een kleine piemel, en dat snapt iedereen.
