Het artikel in NRC Handelsblad van zaterdag 22 marpil 2017 over de gestage opmars van het salafisme in Nederland past in wat ikzelf al geruime tijd waarneem. Salafisten timmeren aan de weg, ze proberen traditionele moskeeën over te nemen en richten zich met name op jongeren om hen de in hun ogen waren islam te doen omarmen.
Ik heb eerder gezegd dat er in onze rechtstaat ruimte is voor een stroming als het salafisme en dat zeg ik nog steeds. Een gedachtegoed verbieden is nu eenmaal onmogelijk. Tegelijkertijd heb ik ook altijd gezegd dat overheid en samenleving salafisten goed in het oog moeten houden, omdat er in die kringen meningen worden gedebiteerd die haaks staan op de mainstream samenleving. Het gaat dan met name om het in principe afwijzen van de democratie, het aanprijzen van een ware samenleving onder het bewind van de sharia, om de zeer beperkte ruimte die vrouwen krijgen in salafistische kringen en om de afwijzing van homoseksualiteit als gegeven geaardheid van sommige mensen. Niemand kan een ander verhinderen te denken wat hij of zij wil denken, maar gedachten resulteren vaak in daden en op dat moment komt de rechtsstaat op het toneel. Want als, zoals ook in het NRC artikel staat, predikers oproepen tot het slaan van kinderen boven de tien als ze niet willen bidden, dan wordt de wet overschreden omdat kinderen niet geslagen mogen worden. Als predikers stellen dat vrouwen zo veel als maar mogelijk is in huis gehouden moeten worden, kun je je afvragen of ze niet van hun vrijheid beroofd worden en ook dat is strafbaar.
Ik besloot toen ik door de actualiteitenrubriek EenVandaag gevraagd werd commentaar te geen op het NRC stuk een wat kritischer houding aan te nemen ten opzichte van het salafisme dan tot nu toe. Ik zie dat er een verharding optreedt bij salafisten en dat ze weinig tot geen boodschap meer hebben aan de Nederlandse samenleving. Ze trekken zich steeds meer terug en dat is voor de integratie geen goede zaak. Bovendien ontstaat zo een steeds geslotener salafistisch milieu waarin het niet uitgesloten is dat jongeren radicaliseren, zelfs al doen ze dat uiteindelijk buiten de salafistische kringen. Of, zoals ik al opmerkte voor EenVandaag, elke salafist is nog geen jihadist maar jihadisten zijn vrijwel altijd salafisten.
Ik pleitte in de uitzending van EenVandaag voor een gerichtere aanpak van het salafisme. De politiek zou zich er meer mee moeten bemoeien en ook het Openbaar Ministerie mag zich rustig eens gaan oriënteren op wat er allemaal gezegd wordt in de preken (die vaak online staan). Voor de camera verklaarde ik dat het niet meer dan normaal is dat als een politicus als Wilders zich voor de rechtbank dient te verantwoorden voor zijn Minder Minderuitspraken, dat woordvoerders en predikers in salafistische organisaties zich ook verantwoorden voor die uitspraken waarvan het Openbaar Ministerie vindt dat ze over de rand van het wettelijke heengaan. Boven gaf ik al aan dat dergelijk huiswerk niet al te moeilijk moet zijn. Ik had er bij EenVandaag op aangedrongen deze quote uit te zenden maar dat hebben ze niet gedaan om voor mij onbekende redenen. Maar dat geeft niet, ik herhaal mijn uitspraak hier schriftelijk.
Laat niemand mij labelen als salsfistenhater. Salafisten hebben bestaansrecht, maar hun waarden botsen sterk met de mainstreamwaarden van de samenleving en mijn grote zorg is dat die waarden ook daadwerkelijk in de praktijk gebracht worden of gaan worden en dat er dan echt sprake is van illegale praktijken. Dan moet de rechtsstaat gaan optreden. En dat kan ze al doen door naar de uitspraken te kijken, dat heeft de rechtsstaat ook gedaan bij Wilders. Dus waarom niet bij de salafisten? Bovendien worden zo de mission statements van de diverse salafistische organisaties ook op hun waarde getoetst. Zo stelt de stichting El Fitra op haar website de ‘volgende doelstelling te willen behalen:
“Het bestrijden en voorkomen van losbandigheid, waarbij men (i.e. de jongeren, JJdR) de islamitische en wettelijke grenzen overschrijdt.”
Uit dit statement kan worden afgeleid dat de Stichting –logischerwijs- de islamitische grenzen wil bewaken maar ook en vooral de wettelijke van de rechtsstaat en gevoeglijk kan dus aangenomen worden dat zij daarmee stelt alle wetten van de rechtsstaat te willen respecteren.
Salafisten zijn weinig genegen tot het debat. Een van de instrumenten van de overheid is hen te dagen voor de rechtbank en hen uit te dagen tekst en uitleg te geven over hun opvattingen en de implementatie ervan. Het klinkt raar voor de salafisten, maar ze kunnen er baat bij hebben. Ze dienen te weten waar de grenzen liggen en dan hebben ze de keuze: de rechtsstaat daadwerkelijk en in alle opzichten steunen en respecteren of anders als illegale entiteit door te gaan met alle desastreuze gevolgen van dien, voor hen en voor de samenleving. Want dan komt een verbod echt in zicht.
