Jammer voor Diederik Samsom, maar hij wordt niet de lijsttrekker van de PvdA bij de volgende Kamerverkiezingen. Samsom past niet in het profiel van de adviescommissie (PDF) die de kandidaten voor deze functie moet selecteren. Volgens de commissie dient de nummer 1 van de PvdA te beschikken over ‘grote politieke ervaring, nationaal en internationaal’. Op de nationale ervaring van Samsom valt weinig af te dingen, maar internationaal heeft hij nog nooit een rol van betekenis gespeeld. Die paar vergaderingetjes van de Europese sociaaldemocratische leiders kun je toch moeilijk als zodanig typeren.
Exit Samsom dus. Maar wie dan? Ook Lodewijk Asscher, vaak genoemd als hét alternatief voor de leiderspositie, komt niet in aanmerking. Want de vicepremier kan al evenmin bogen op de zo broodnodige expertise op het wereldtoneel. Net als alle ministers schuift hij af en toe aan bij een beraad van EU-collega’s met dezelfde portefeuille, maar mag je dat ‘grote internationale politieke ervaring’ noemen? Laten we even serieus blijven.
De PvdA-commissie denkt blijkbaar niet aan Samsom of Asscher, zo moeten we concluderen. Ze heeft iemand anders op het oog, anders zou ze de profielschets niet op deze manier hebben geformuleerd. Maar wie? Frans Timmermans misschien?
Als je alleen naar het internationale aspect kijkt, is dit talenwonder (Frans, Duits, Engels, Italiaans, Russisch – allemaal vloeiend en accentloos) de geknipte kandidaat. Timmermans is de tweede man van de Europese Commissie. Veel verder kun je het als Nederlands politicus internationaal niet brengen. Maar hoe zit het met zijn nationale ervaring? Om eerlijk te zijn: die stelt niet zo bar veel voor. De Limburger was weliswaar jarenlang lid van de Tweede Kamer, maar als parlementariër hield hij zich voornamelijk bezig met buitenlandse zaken en defensie. Op enige belangstelling voor pakweg de positie van de glastuinbouw, de snelheidslimiet op de A2, de toekomst van de waterschappen of het dekkingstekort van de pensioenfondsen was hij nooit te betrappen. En om dat soort dingen draait het in de Nederlandse politiek toch meestal.
Daarmee valt ook Timmermans af, nog even los van de vraag of hij überhaupt (om eens een internationaal woord te gebruiken) beschikbaar is. Want een vicevoorzitter van de Europese Commissie verdient ruim boven de Balkenendenorm. Bovendien ligt Brussel veel dichter bij het door Timmermans trouw bezochte Rodastadion dan Den Haag. Dus waarom zou hij willen verkassen?
Zo blijft er van de huidige PvdA-toppers nog maar één gegadigde over: Jeroen Dijsselbloem. Minister van Financiën. Bemoeide zich als Kamerlid met talrijke onderwerpen, van onderwijsvernieuwing tot de zedenverwildering bij de jeugd. Ruime nationale ervaring kan hem dan ook niet ontzegd worden. Voorzitter van de Eurogroep, gesel der Grieken en intieme vriend van EU-voorman Jean-Claude Juncker (“Kus me, lieveling”). Internationaal derhalve eveneens gepokt en gemazeld. Zou de PvdA-commissie hém misschien naar voren willen schuiven voor het lijsttrekkerschap?
Maar Dijsselbloem heeft zich zojuist laten herbenoemen tot voorzitter van de Eurogroep. Zou iemand met zijn internationale achtergrond dat gedaan hebben als hij van plan was geweest binnenkort de plek van zijn boezemvriend Samsom in te nemen? Niet erg waarschijnlijk. Of liever gezegd: erg onwaarschijnlijk.
Daarmee wordt het inmiddels wel erg mysterieus wie de nieuwe PvdA-lijsttrekker moet worden. Want als ook Dijsselbloem niet de beoogde kandidaat is, wie dan? Heeft de PvdA-commissie eigenlijk wel iemand in gedachte? Of hoopt ze op een spreekwoordelijke dark horse?
Mocht u plotseling de ambitie voelen branden en menen gekwalificeerd te zijn: u kunt zich tot 24 oktober melden bij de PvdA. Hou er wel rekening mee dat een ‘(groeps)assessment’ deel kan uitmaken van de selectieprocedure. Wat dat is? Daar komt u dan vanzelf achter.
