Je weet wel, je hebt iets meegemaakt, een inbraak in huis, een val van de trap, een vervelend medisch onderzoek, een sterfgeval in de familie. Ik ook, is de alom gehate reactie en toch doen we het allemaal wel eens. “Wat erg, ik moest vorig jaar ook onder het mes, (…) ik had ook een huilbaby, (…) mijn buurvrouw werd dood gevonden, die had niet eens familie!”
Ook de ‘me too’ (‘ik ook’) die gaat over het adresseren van seksueel overschrijdend gedrag is niet anders dan leed afwegen op een antieke bascule weegschaal, waarbij we ook nog eens allemaal moeten doen alsof een seksistische opmerking en een ongevraagde arm om je heen ingrijpender is dan een huilbaby, een wortelkanaalbehandeling of een sterfgeval. En nee, daarmee bagatelliseer ik geen verkrachting, want als er nou iéts is wat geen aandacht krijgt en compleet wegvalt in al die selectieve verontwaardiging en tirannie van de subjectiviteit (het zwaarste ijzeren gewicht) dan is het dat wel. Al-les is erg.
De gevolgen van de collectieve, narcistische lokroep ‘ik ook’ zijn wel een stuk ernstiger dan een beetje over de heg of waar dan ook door elkaar praten over wat we meemaken. Slechts een paar weken sinds Harvey Weinstein en nu Kevin Spacey het veld moesten ruimen, waarbij het bij de laatste nog maar de vraag is wat er gebeurd is, is niets te dol voor de seks-politie. Er zijn inmiddels advocaten die waarschuwen voor het verdwijnen van eerlijke processen, maar ook advocaten die een markt zien en zich in de handen wrijven; let the show begin.
De motor achter dit alles is het gerevitaliseerde (religieuze) geloof dat je de wereld kunt opdelen in zij die ‘puur’ en ‘rein’ zijn en zij die een gevaar vormen – mensen die slachtoffers geloven op hun blauwe ogen omdat ze het reine vertegenwoordigen (zoals zij zelf), niet vanwege het bewijs dat ze hebben. Er is alleen nog maar ‘het slachtoffer’ en ‘de dader’, handpicked door de massa, meestal geholpen door puriteinse profeten en mannenhaters.
“Zelden werd op zo’n grote schaal machts- en seksueel misbruik duidelijk. Dit is cruciaal. Tenzij je echt zinnige argumenten hebt, houd je je maar stil”, schreef Fidan Ekiz.in het Algemeen Dagblad. Zij vond dat critici de verwarring maar erger maakten. Asha ten Broeke, die maar even vergat dat de slachtoffers van de Keulse nieuwjaarsnacht (niet puur en rein genoeg want een smet op het multiculturele ideaal) onder het tapijt werden geveegd, en vele anderen ontbreekt het domweg aan mentale-pk om een ideale wereld van de realiteit te scheiden. Ze snappen niet dat je zonder het reële in ieder geval geen ideaal kunt bereiken. Dit is mijn grote frustratie van deze tijd. Dat het bewustzijn dooft en ‘het ideaal’ het denken heeft stopgezet.
Wie de ‘Staircase Murders’ van de onterecht veroordeelde Michael Peterson kent, of de serie ‘Making a Murderer’, de films van Alfred Hitchcock, de zaak Lucia de B. en de Schiedammer parkmoord en tal van andere voorbeelden weet dat werkelijke onschuld de vijand van instanties en overheid kan worden, omdat de meute een dader wil. Normaal gesproken biedt de rechtsstaat weerstand tegen de blinde vervolgingsdrift van de massa en de individuele gek. Omdat we rechtvaardigheid belangrijker vinden dan anarchie en willekeur. Omdat mensen tal van redenen hebben om schuld in iemands schoenen te schuiven. Omdat niemand puur is óf gebrandmerkt. The devil is in the disguise.
Ach, wat geeft het als één iemand onschuldig geruïneerd wordt terwijl je tien anderen kunt redden (waarvan eigenlijk?) met het morele sleepnet? Zo denken Ekiz, Ten Broeke, Aaf Brandt Corstius. ‘Houd je stil als anderen zeggen dat ze slachtoffer zijn’. Nee, dat doe ik niet. Want het blijft niet bij een incidentele schandpaal. Het gevaar van onschuldige berechting neemt met ‘ik ook’ exponentieel en explosief toe, omdat beschuldigen te makkelijk wordt en aan de goede kant van de lijn blijven een dagtaak. Meedoen met vals of zonder bewijs beschuldigen (naïef dan wel opzettelijk) wordt een gemakkelijk verdedigingsmechanisme als er geen onafhankelijk recht meer gesproken wordt.
Ik weet dat dit allemaal niet uitmaakt voor de ideologische moraal-monsters die ‘ik ook’ een ‘goede manier vinden om misstanden recht te zetten. (…) Het heeft toch heel veel blootgelegd?’ Ja de waanzin van wat ik hiervoor beschreef. Een actrice, Claire Foy, moest een verklaring afleggen dat ze het echt niet erg vond dat Adam Sandler (op een foto) zijn hand op haar knie had gelegd. Vanity Fair: ‘In light of the Weinstein allegations, no gesture is too small to require explanation.’ Andere vrouwen roken zijn bloed, maar Foy was niet bereid hem te offeren. Een gelukje voor hem!
Nog meer slecht nieuws voor echte slachtoffers van seksueel geweld is het werkelijke privilege dat mensen met een portemonnee in dit hetzerige klimaat zullen hebben. Niet iedere ‘dader’ kan Peter Plasman betalen, of een hot shot Amerikaanse ‘family lawyer’ die korte metten maakt met een beschuldiging van aanranding en zonder blikken of blozen je reputatie als slachtoffer vernielt. Het spel zal grimmiger worden en van fair play een versleten gebruik maken. Het wordt immers niet meer verlangd door de maatschappij.
En nog afgezien van een oneerlijke financiële voorsprong. Het Europees Parlement gaat nu een ‘onderzoekscommissie samenstellen’ nadat 30 vrouwelijke parlementariërs hadden geklaagd over ongewenst seksueel gedrag van hun mannelijke collega’s. Wie denken jullie dat de maatstaf voor onwenselijk gaat aanleggen als we buiten de rechter om gaan rechtspreken? Jean Claude Juncker? Een toverfee? De gezaghebbende commentaren op websites van de Linda, de Viva en Volkskrant? Wat corrupt en iets te verliezen heeft zal die taak als snel op zich nemen, terwijl vrouwen zich blijven vastdraaien in hun netten waarin straks alleen de kwetsbare, ‘feministische mannen’ – die het allemaal zo goed wilden doen – gevangen zitten. Wat een armoede. Ik ken maar een ander voorbeeld waarin onrecht gerechtvaardigd is ter bestrijding van een groter kwaad: een slagveld in een oorlog. Dat is waar we nu inzitten, een oorlog met alleen maar verliezers.
