Onvrede? Ja, onvrede! Als we de politicologen in dit land mogen geloven, waart het ongemak en de ontevredenheid nog steeds, als een veenbrand, door de cohorten der kiezers. Sinds de dood van Fortuyn zweeft het ongrijpbare onheil boven de peilingen: waar dalen de inktzwarte proteststemmen nu weer neer? En in welke hoeveelheden? Links snapt al jaren geen snars van die hele onvrede. “Dat mooie land dat wij als het beste IKEA-filiaal zo netjes en eerlijk voor jullie, burgers, hebben ingericht, wat is daar niet goed aan?” Ze zijn daar een beetje ten einde raad, want hun vroegere core-activiteit – nieuwe plannen bedenken, wenkende vergezichten schetsen – is pijnlijk dood gebloed. De linkse boodschap anno 2011? Die luidt: sorry, we zijn al bij de finish. Dit is de multiculturele heilsstaat. En denk niet dat het elders beter is of wordt: Nederland is het paradijs. Links wil dat vermeende paradijs, als hun eigen bedenksel, boven alles overeind houden. Dat is al lastig zat, hoor je ze denken, met die anderhalf miljoen PVV-verraders. Kortom: links is defensief geworden tot op het bot . Om dat nog eens extra te illustreren staat er af en toe een festivaldirecteur op (ene Eric van Eerdenburg, laatstelijk), die vanuit een sector die ooit vernieuwend en avontuurlijk was nu kinderslotjes plaatst op andermans mening en vindt dat iemand pas iets mag schrijven als hij, de aangestelde apparatsjik der officiële cultuur, het er honderd procent mee eens is.
In dit defensieve klimaat is het niet vreemd dat linkse politici maar al te graag te gast zijn in het vermolmde nest van de publieke omroep: dat andere puur defensieve bolwerk dat zijn krachten weldra in acht gefuseerde mega-omroepen annex gestaliniseerde InHollands zal bundelen. Laatst liet PvdA-leider Job Cohen zijn standpunten maar wat graag verduidelijken door EO’s ziekenbroeder van dienst Thijs van den Brink. “Dus u vindt…” resumeerde Thijs. “Samenvattend zegt u…” hielp Thijs. “Met andere woorden, u concludeert….” pamperde Thijs. En Job vond als aspirant bewoner van Huize Morgenrood dat Thijs zijn kopjes thee goed en scherp samenvatte. Zelf had hij dat nog niet zo in de vingers dat van die standpunten en zo, want, tja, het blijft toch Nederland: het sociaaldemocratische paradijs. En waarom moet je nou ruziën of afblaffen of zelfs maar je mening afpalen als we in zo’n fijn en beschaafd land wonen?
Regeltjesmaatschappij
Bij gebrek aan eigen inhoud en een aansprekende agenda maakt links zich tegenwoordig druk om banen, om de huizenmarkt, om de economie en vooral, tenslotte, om niet-links, omdat niet-links een bedreiging vormt voor hun regeltjesmaatschappij, hun subsidies, hun mooie dromen, ofwel de suf geregelde verzorgingsstaat: Wilders moet zijn bek houden, Henk Bleker kapt teveel bomen, Maxime Verhagen is een abjecte machtspoliticus en Halbe Zijlstra pakt zomaar linkse hobby’s af, die borg staan voor beschaving. Hè, wat ongezellig… Links houdt niet (meer) van deining. Als er in Utrecht homo’s of Marokkanen worden weg getreiterd lijkt de bewijslast bij de slachtoffers te liggen. “Hoezo is dit het paradijs niet?” is de teneur in de reacties van burgemeester Wolfsen. “Hoezo verstoort u de idylle van de Domstad?” Eigenlijk zitten ze bij links zowat tien jaar na Paars nog steeds op de lijn Wim Kok: “Gaat u toch lekker slapen. Er is niets aan de hand.”
Vanuit het bredere perspectief bezien (zeg maar de helikopterview) is er, ook wat mij betreft, alle reden om te gaan slapen. Als HP/deTijd, zoals een paar weken terug, zowat zijn finest hour beleeft omdat men publiceert over de rumoerige scheiding van een Tweede Kamerlid – en heel de rest van de Nederlandse pers kijkt over hun schouder likkebaardend mee – dan is het duidelijk: het intellectuele debat ligt op apegapen en de echte problemen zijn nagenoeg op (of, waarschijnlijker, structureel buiten beeld). En hoe zit het dan op microniveau, tussen onze oren? Hoe gezond en perspectiefrijk is het daar? En wat doen de linkse partijen om daar de broodnodige storm doorheen te jagen? Of hebben ze ook op geestelijk vlak maar één recept in hun tas: de slaappil? Ik vrees van wel. In die kringen heerst heimwee naar de maatschappelijke rust en de achterkamertjes waar eind jaren ’90 de euro in elkaar werd bedisseld. En wat zegt de Paarse linksmiljonair, paternalist en brokkenpiloot Vadertje Kok tijdens de eurocrisis? Druk euro’s bij, geef euro-obligaties uit , kortom, bescherm de hufters van de systeembanken en maak Europa too big to fail. Ja, u leest ’t goed: Kok als verdediger van het boven ons gestelde bankgajes. Kan het cynischer?
Plucheplakkers
Als ik, waarheidsgetrouw, het nieuwe verkiezingsprogramma van de PvdA zou moeten schrijven, zou er zoiets komen te staan als: “Pal voor de status quo! Geen gekke dingen! Lang leve de plucheplakkers! En hoest u de belasting maar zonder morren voor ons op, dan redden wij voor u de euro en stoppen de rest in onze eigen zak.” In hun huidige geestestoestand zouden de sociaal-democraten “ontwaakt, verworpenen der aarde!” uit hun traditionele strijdlied De Internationale het beste kunnen vervangen door “slaap zacht, verworpenen der aarde!.
Ik wil maar zeggen: alleen al omdat je jezelf als doorsnee burger niet kinderlijk eenvoudig wilt laten euthanaseren, blijft de PVV, zijns ondanks, een aantrekkelijke partij. Louter ter confirmatie dat je nog ademt…
Hans van Willigenburg stemde zelf ooit PvdA en is volgens onbevestigde berichten zelfs lid, maar hij behoort al decennia tot het leger afvalligen dat wacht tot ideeën en inspiratoren in de partij weer belangrijker worden dan baantjesjagers.
