De sociale psychologie staat onder druk. Naar mijn mening volledig onterecht. Het menselijk handelen analyseren heeft de toekomst en wordt alleen maar belangrijker. Laten we vooral zorgen dat we niet het kind met het badwater weggooien.
Studenten sociale psychologie twijfelen op dit moment aan hun eigen studie. Afgelopen week bleek namelijk dat een wereldwijd geroemd onderzoek niet blijkt te kloppen. De Duitse psycholoog Fritz Strack had in 1988 onderzocht of geforceerd glimlachen een mens gelukkiger maakt. En dat deed het. Maar toen de Universiteit van Amsterdam deze proef nogmaals uitvoerde bleek het voor je gemoedsrust geen donder uit te maken of je glimlacht of niet.
Voor dit onderzoek moesten proefpersonen naar plaatjes kijken terwijl men een potlood in de mond had. De ene keer moest men het potlood tussen de lippen knijpen (de mondhoeken gaan dan naar beneden, ergo: chagrijnig) de andere keer stak men het potlood tussen de tanden (de mondhoeken krullen dan omhoog, ergo: glimlach). In Duitsland zag men de gemoedstoestand positief veranderen bij een potlood tussen de tanden. En dus was de glimlach bepalend voor hoe mensen in het leven stonden. In Amsterdam bleef iedereen even chagrijnig en dus werd de conclusie van dit beroemde onderzoek van tafel geveegd. Met als gevolg dat er groot rumoer is in dit onderzoeksgebied. Op dit moment twijfelt men aan twee derde van alle onderzoeken in de sociale psychologie. Afstuderen in dit vak staat momenteel gelijk aan het net niet behalen van je zwemdiploma A.
Toch vind ik het tekort door de bocht om de sociaal psychologie af te schaffen. Het heeft ons ook veel belangrijke inzichten opgeleverd. Zo weten we door een onderzoek van Malcom Blake dat mensen die elke dag een rauw ei op het hoofd van een van hun huisgenoten kapotslaan enorme lolbroeken zijn. Javier de Moneira Mesclun heeft in 1972 reeds uitgevonden dat mensen die hun plas langer dan twaalf uur kunnen ophouden zeer succesvol zullen zijn in hun maatschappelijke carrière. En Akkame Nuriotsi heeft ons geleerd dat kinderen die in hun leven vaker dan drie keer hebben overgeven in een kermisattractie zich later zullen ontwikkelen tot levensgevaarlijke psychopaten.
Stuk voor stuk baanbrekende onderzoeken waar niet aan getwijfeld hoeft te worden.
