Deze zomer wordt de sportzomer genoemd. Opeenvolgend Roland Garros, het Europees Kampioenschap voetbal, Wimbledon, Tour de France en als spetterend slotstuk natuurlijk de Olympische Zomerspelen. Allemaal vliegen ze een voor een onze huiskamers binnen. Alhoewel, ik vergeet natuurlijk nog de EK’s van het schermen, de atletiek, de mountainbike en de kano-kajak. En ondertussen worden we gedurende vier dagen elk journaal bijgepraat over alle kommer en kwel van de wandelaars in en om Nijmegen.
Het kan niet op deze maanden. Of eigenlijk nooit natuurlijk. Er is echter iets dat mij opvalt. En dat heeft meer te maken met mijzelf ,en misschien wel met mijn professie, dan met de betreffende sportevenementen. Naar alle evenementen kijk ik namelijk uit. Ja, zelfs naar mannen met ontbloot bovenlijf in een te kleine kajak kan ik verlangen. Zolang het sportgerelateerd is, dat wel.
Het gevoel dat mij echter steeds meer bekruipt is dat het moment zelf zo snel voorbij gaat. Zonder dat je er erg in hebt zijn de verwachtingen die je had alwéér niet ingelost. Of erger nog, soms heb je niet eens van het evenement genoten.
Neem het EK voetbal. Maandenlang naar uitgekeken. In de weken ervoor zelfs alle wedstrijden op een rij gezet en mijn afspraken erop aangepast. En dat Nederland er dan uitvliegt in de eerste ronde, dat kan gebeuren. Maar ook in de wedstrijden erna is de pret nooit groter geworden dan de voorpret die ik vóór het toernooi ervoer.
Uiteraard kan dit per evenement verschillen. Sport is bij uitstek een fenomeen waar je je helemaal in kunt verliezen of waarbij je naar jezelf kijkt op een afstand en je afvraagt waarom je dit in hemelsnaam aan het doen bent.
Bij wedstrijden gaat hetzelfde fenomeen op. Van tevoren bereid je jezelf voor, je denkt uitgebreid na over de beste aanpak en doet alles om het uiterste uit je capaciteiten te halen. Dan begint de wedstrijd en overkomt het je. Dat wil zeggen, je hebt niet alles in de hand. Als Arjen Robben tegen Denemarken op de binnenkant van de paal schiet en de bal caramboleert in het net, dan voelt Klaas-Jan zich niet gepasseerd en laat Bert geen zenuwtrekjes zien. Flow is een gevolg van een optimale voorbereiding in combinatie met door God gezonden details.
In de sportpsychologie is dit net zo. Veel mensen denken dat als er tijdens een toernooi iets misgaat, er gewoon even een sportpsycholoog moet worden ingevlogen. Die lost het wel even op. Tijdens een toernooi echter kan de hand van God niet opeens ongedaan gemaakt worden. Tijdens een toernooi is damage control geen optie.
Alles is voorbereiding. Alleen in de voorbereiding kun je je manier van denken zodanig stroomlijnen en focussen, dat het op het moment suprème de kans groot is dat er ook daadwerkelijk gebeurt wat je wilt dat er gebeurt. Als alles moet samenvallen om de pret van flow te ervaren, dan is sportpsychologie daar de voorpret van.
Matthijs Kruk is sportpsycholoog VSPN® bij Sportgeest in Amsterdam. Hij publiceerde eerder wetenschappelijke artikelen en columns in diverse sportmedia. De komende twee weken zal hij vanwege een korte vakantie de sport van een afstand volgen. Over drie weken zullen zijn wekelijkse columns weer verschijnen.
