Eén van de belangrijkste leerstellingen van sommigen die zich verzamelen onder de vlag ‘vrienden van Israël’ luidt dat de Joodse staat (hoofdletter) onze onvoorwaardelijke steun verdient omdat het de eenzame vooruitgeschoven post is van het vrije, democratische Westen in een verder door barbaarse regimes onderworpen regio. In dit dogma is Israël het enige product van de Verlichting dat het verder verduisterde Midden-Oosten rijk is, en omdat de waarden van de Verlichting het verdedigen waard zijn, verdient Israël onze onvoorwaardelijke steun. Die leerstelling is een hypocriete leugen.
In het verkiezingsprogramma van de PVV staat te lezen dat het Israël-Palestina conflict er een is “tussen de rede van het vrije Westen en het barbarisme van de islamitische ideologie“. Het is te hopen dat deze vrienden van Israël The Financial Times van afgelopen maandag niet hebben gemist. In de krant schrijft journalist Tobias Buck dat Jeruzalem het brandpunt van een conflict tussen ultraorthodoxe joden (kleine letter) en seculiere activisten is geworden: het zoveelste van de afgelopen jaren.
Verlichting
Het conflict gaat, oh ironie, over één van die waarden van de Verlichting. Inzet van de strijd is de vraag of vrouwen nog wel een plek hebben in het publieke domein. Er zijn in Jeruzalem bijvoorbeeld steeds minder afbeeldingen van vrouwen op billboards te zien. Burgemeester Nir Barkat deed in reactie op deze ontwikkeling een oproep aan adverteerders om van hun gezonde verstand gebruik te maken. Wat hij bedoelde is dat bedrijven vooral niet teveel vrouwen op hun billboards moeten zetten, want daar houden orthodoxe joden niet van.
Die uitspraak doet denken aan de bizarre reactie van stripjournalist Joost Pollmann op de aanslag op het Franse satirische tijdschrift Charlie Hebdo. In De Volkskrant schreef hij dat Charlie Hebdo maar beter geen tekeningen van Mohammed meer moest maken. “Pak de beleidsmakers aan, laat de heiligen met rust.” Je zou het vrije woord toch eens gebruiken om de religieuze gevoelens van een ander te beledigen. Pollmann moet wel haast sinds de eeuwwisseling in een extreem nieuwsarme cocon hebben gewoond. Wie anders komt er op het idee om zeven jaar en twee dagen na de moord van Mohammed Bouyeri op Theo van Gogh nog steeds de woorden die ook toen klonken van een echo te voorzien: ‘Ja, maar Theo schreef natuurlijk ook wel hele nare dingen over moslims.’
De vrienden van Israël duiken steeds weer op als de onverdraagzaamheid van de islam zich doet gelden. Want wat zijn ze achterlijk, die moslims met hun haatbaarden. Dan komen de Kamervragen al uit de printer pruttelen, met verontwaardigde teksten over de achterlijkheid van moslims die vrouwen onder de knoet houden.
Hypocrisie
Maar deze moral highground is niets meer dan een drijfzand van onverdraaglijke hypocrisie als dezelfde vrienden van Israël niet óók bereid zijn joodse intolerantie aan te kaarten. Ik hoorde ze niet toen in New York een rel ontstond omdat een Chassidische joodse organisatie vrouwen verplicht achterin buslijn B110 liet zitten. In het Jeruzalem dat Tobias Buck beschrijft worden vrouwen steeds verder teruggedrongen in een tweederangs rol. Gescheiden wandelpaden voor mannen en vrouwen, segregatie in het openbaar vervoer ondanks een wettelijk verbod en aparte ingangen en wachtruimtes voor mannen en vrouwen in ziekenhuizen. In 2007 voerde Nederland een debat over de vraag of mannelijke familieleden voor hun moeder of echtgenote een vrouwelijke arts mochten eisen. Het verzet tegen zulke vormen van (impliciete) discriminatie was en is terecht, maar als het plaatsvindt in de voorpost van het vrije Westen moeten die verheven waarden maar even plaats maken. Opportunisme is nu eenmaal niet altijd te rijmen met principes.
Selectieve verontwaardiging
Het zwijgen signaleert een ontwikkeling waarin de waarden van de Verlichting en het vrije Westen overal inzet geworden zijn van een perfide spel om het eigen superioriteitsgevoel mee aan te tonen. Als ze even niet van pas komen als stok om mee te slaan worden ze echter net zo snel weer aan de kant geschoven. Dat is niet alleen duidelijk in het debat over Israël, maar bijvoorbeeld ook in dat over de Islam in Nederland en de emancipatie van vrouwen en homo’s. Altijd sluimert de selectieve verontwaardiging, overigens aan beide kanten van het politieke spectrum.
Gelegenheidsargument
Maar wie de waarden van de Verlichting en het vrije Westen serieus neemt, mag die nooit als gelegenheidsargument misbruiken, en zal zich zowel unheimisch moeten voelen bij gescheiden ingangen van moskeeën als bij joodse segregatie in het openbaar vervoer. Bij moslimmannen die vrouwen geen hand willen geven, én bij SGP’ers die vrouwen buiten de politiek willen houden. Bij de aanslag op Charlie Hebdo én bij aanslagen op moskeeën in Nederland. De waarden van de Verlichting mogen niet uit opportunistisch effectbejag selectief worden beleden. Wie dat wel doet perverteert hun erfenis en verzwakt hun zeggingskracht. Wat dat betreft zijn de vrienden van Israël slechts de vijanden van de Islam, niet de vrienden van het vrije Westen.
Foto CC: Emeryjl
