Met triomfantelijk tromgeroffel begroetten de hoofdstedelijke VVD en D66 het rapport van Stad-Forum en de Adviesraad voor Diversiteit en Integratie waaruit zou blijken dat tweedeling in Amsterdam niet bestond. Een nadere bestudering laat volgens SP-kandidaat Peter Kwint zien dat er wel degelijk een kloof in Amsterdam bestaat. Alleen moet je dan wat nauwkeuriger kijken dan Stad-Forum en de Adviesraad voor Diversiteit en Integratie deden.
Al die zure linkse mensen, met hun vermeende tweedeling, onzin was het. Ik moet zeggen, enigszins verbaasd was ik ook wel toen ik het rapport las. Het kwam in ieder geval niet overeen met mijn eigen ervaringen toen ik in Bos en Lommer, de Indische Buurt, de IJpleinbuurt of de grachtengordel woonde. Gelukkig heb ik in een ver verleden als politicoloog statistiek gehad, dus dook ik in de cijfers. Allemaal CBS en gemeente Amsterdam. Leest u mijn tabelletjes maar, zou ik vrij naar Fortuyn willen zeggen.
Het onderzoek stelt dat de percentages sociale huur, inkomens en meer belangrijke gegevens tussen de stadsdelen eerder naar elkaar zouden groeien dan dat de verschillen zouden toenemen. Daarom zouden we niet kunnen spreken van tweedeling. Het zou mooi zijn, een ongedeelde stad is immers een doel wat zowel links als rechts deze campagne regelmatig uitspreekt.
Voor de niet-Amsterdammer: stadsdelen zijn – naast een bestuurlijk blok aan het been, zie mijn eerdere column hier – vooral heel groot. Het inwoneraantal loopt grofweg uiteen van 80.000 tot 130.000 mensen, vergelijkbaar dus met een middelgrote stad. En als u inwoner bent van zo’n middelgrote stad dan weet u hoe groot de verschillen in zo’n stad kunnen zijn. Zo is het met de stadsdelen ook. De Apollobuurt en de Stadionbuurt liggen allebei in Zuid, vlak naast elkaar zelfs, maar zijn totaal verschillend. Gooi die twee bij elkaar en je krijgt uit de statistieken het idee dat Zuid een heel gemiddelde wijk is. Ongedeeld, redelijk inkomen, redelijk percentage sociale huur, redelijk gemengd qua nationaliteit, eigenlijk hoe je het idealiter zou willen zien. Maar als je zo onderzoekt ken je je stad niet. Waar in de Apollobuurt 4 procent van de huizen in handen van een corporatie is, is dat in de Stadionbuurt 58 procent. Het inkomensverschil per persoon – dus niet eens per huishouden – is 18.000 euro per jaar. Waar de Apollobuurt 5 mensen in de bijstand heeft per 1000 inwoners, heeft de Stadionbuurt er 91. 18 keer zoveel mensen in de bijstand dus.
Natuurlijk zijn er tussen stadsdelen ook verschillen. De armoede in Noord is blanker dan die in Zuid-Oost. Het percentage niet-Westerse allochtonen is zelfs in de meest gekleurde wijk in Zuid altijd nog relatief laag in vergelijking met Amsterdam-West. Maar in alle windhoeken van de stad zie je hetzelfde: de stad is opgebouwd in goede en slechte wijken, met levensgrote verschillen. Bekijkt u de tabellen hieronder maar.
Het rapport miskent – helaas, want ik zou willen dat men gelijk had – de ware situatie in Amsterdam, door voor een te grote schaal te kiezen. Dat betekent niet dat de lessen niet waardevol zijn. Woorden hebben gevolgen en dienen zorgvuldig gekozen te worden. Als je voortdurend doet alsof West een crimineel broeinest van levensgevaarlijk tuig is, zullen mensen daar niet meer willen wonen. Maar dat mag nooit zover gaan dat problemen niet benoemd mogen worden en problemen onder het tapijt geveegd worden.
De stad is niet ongedeeld, hoe graag we dat ook zouden zien. En de partijen die gisteren het meest enthousiast reageerden op dit rapport – VVD en D66 – lossen dat probleem niet op. Sterker nog, die willen bezuinigen op armoedemiddelen, die willen nog meer huurwoningen in de verkoop gooien en die hebben liever niet dat je het over tweedeling hebt. Loop eens wat vaker door de stad, zou ik zeggen. Misschien kunnen we dan na de verkiezingen samen een vuist maken tegen dit levensgrote probleem voor onze stad.
Zuid:
Apollobuurt:
Percentage corporatiebezit 4%
Gemiddeld inkomen 42.000
Bijstand per 1000 5
Personen met laag inkomen 22%
Niet-Westerse allochtonen 8
Huishoudens op of onder minimum 7
Stadionbuurt:
Percentage corporatiebezit 58%
Gemiddeld inkomen 24.000
Bijstand per 1000 91
Personen met laag inkomen 60%
Niet-Westerse allochtonen 26
Huishoudens op of onder minimum 24
West:
Sloten- en Riekerpolder
Percentage corporatiebezit 21%
Gemiddeld inkomen 26.000
Bijstand per 1000 27
Personen met laag inkomen 54%
Niet-Westerse allochtonen 24
Huishoudens op of onder minimum 6
Kolenkit
Percentage corporatiebezit 79%
Gemiddeld inkomen 13.000
Bijstand per 1000 167
Personen met laag inkomen 30%
Niet-Westerse allochtonen 75
Huishoudens op of onder minimum 24
Oost:
Middenmeer
Percentage corporatiebezit 26%
Gemiddeld inkomen 28.000
Bijstand per 1000 23
Personen met laag inkomen 31%
Niet-Westerse allochtonen 12
Huishoudens op of onder minimum 8
Indische Buurt Oost
Percentage corporatiebezit 71%
Gemiddeld inkomen 17.000
Bijstand per 1000 159
Personen met laag inkomen 50%
Niet-Westerse allochtonen 57
Huishoudens op of onder minimum 21
Noord:
Nieuwendammerdijk en Buiksloterdijk
Percentage corporatiebezit 1%
Gemiddeld inkomen 28.000
Bijstand per 1000 5
Personen met laag inkomen 28%
Niet-Westerse allochtonen 4
Huishoudens op of onder minimum 8
IJplein en Vogelbuurt
Percentage corporatiebezit 81%
Gemiddeld inkomen 16.000
Bijstand per 1000 166
Personen met laag inkomen 50%
Niet-Westerse allochtonen 49
Huishoudens op of onder minimum 23
Bron – Kerncijfers: Wijken en Buurten van het CBS 2010.
