Oud-premier Van Agt bood de Tweede Kamer gisteren 65.000 handtekeningen aan van het burgerinitiatief ‘Sloop de muur’. De indieners vragen met dit initiatief om sancties tegen Israël, aangezien dat land doorgaat met de bouw van de illegale muur in bezet Palestijns gebied. Behalve illegaal is de muur ook een belangrijk obstakel op weg naar vrede tussen Israël en de Palestijnen en daarom is meer druk op Israël nodig om voltooiing van die muur te voorkomen.
De muur zorgt voor veel ellende voor de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever. Woningen worden ervoor platgewalst en vele duizenden Palestijnen zijn erdoor gescheiden van hun familie, akkers, scholen en ziekenhuizen.
Ongeveer twee derde van de ruim 700 kilometer lange muur is inmiddels gebouwd. Als de muur straks helemaal af is, zal 85 procent ervan door bezet Palestijns gebied lopen en een groot deel van de illegale nederzettingen omvatten. Het Internationaal Gerechtshof noemde de muur in 2004 daarom een schending van het internationaal recht en roept op tot de ontmanteling van dat deel van de muur dat op Palestijns gebied staat.
De Nederlandse regering erkent de grote ellende voor de Palestijnen die het gevolg is van de muur en deelt de opinie van het hof over de illegaliteit ervan. Ook wees de regering er in 2004 al op dat de muur onderhandelingen voor vrede serieus zou kunnen ondermijnen. Israël heeft echter lak aan de uitspraak van het hof en de internationale gemeenschap leunt ongemakkelijk achterover. Zo hebben Nederland en de EU weliswaar hun zorgen geuit aan het adres van Israël, maar op die woorden volgden nooit daden.
De vele duizenden ondertekenaars van het burgerinitiatief vinden terecht dat de door Nederland geuite zorgen in de verste verte niet in verhouding staan tot de ernst van de schending van het internationaal recht door de bouw van de muur. Precies hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld de continue uitbreiding van de nederzettingen en de voortdurende blokkade van Gaza. Ook maatregelen hiertegen blijven uit en er worden slechts zorgen geuit. Het is logisch dat de Israëlische autoriteiten de geuite zorgen niet erg serieus nemen als er nooit consequenties aan worden verbonden.
Toen in 2005 vanuit de Tweede Kamer werd gevraagd wat Nederland gaat doen om ervoor te zorgen dat de uitspraak over de muur door Israël daadwerkelijk uitgevoerd zou worden, werd de vraag niet beantwoord maar geridiculiseerd. Een serieus debat over de politieke betekenis van de Israëlische muur in Palestijns gebied is er in Nederland nooit geweest. Gezien de bepaling in onze Grondwet dat Nederland de internationale rechtsorde dient te bevorderen is dat ronduit beschamend.
Het initiatief van Van Agt verdient alle steun. Op de website van het burgerinitiatief wordt een aantal relevante voorstellen gedaan die de minister zo zou kunnen overnemen om de druk op Israël op te voeren. De nieuwe minister Timmermans van Buitenlandse Zaken krijgt hiermee een goede gelegenheid om het verschil te maken met de vorige minister.
Harry van Bommel is Tweede Kamerlid voor de SP.
