Je hoort het in deze dagen wel vaker: “Het nieuwe kabinet moet de verschillen in de samenleving verkleinen”. Op zichzelf is dit een nobel streven, ware het niet dat ‘verschillen verkleinen’ nogal een containerbegrip is waar zowat alles in past. Het doet mij denken aan Job Cohen’s ‘de boel bij elkaar houden’ en daar heb ik nare associaties mee, zoals theedrinken met de moskee-bestuurders.
Maar ik dwaal af. Laten we inzoomen op ‘verschillen verkleinen’. Mijn vraag aan het nieuwe kabinet is dan: hoe gaan we bijvoorbeeld de verschillen tussen de Turken in Nederland (niet te verwarren met Turkse-Nederlanders) met de Nederlandse nationaliteit die een dictator als Erdogan adoreren, trots op tv-verkondingen dat ze Turks zijn en bij demonstraties in Nederland met de Turkse vlaggen lopen te zwaaien, en de rest van de Nederlanders verkleinen? Hoe gaan we de verschillen verkleinen tussen de Marokkanen in Nederland die feitelijk identiek zijn aan de Turken wat betreft integratieproblematiek, en de rest van de Nederlanders (met dit verschil dat Marokkanen de islamitische identiteit als visitekaartje hebben en Turken het Turks nationalisme)? Ik noem juist deze twee groepen omdat deze twee groepen goed zijn voor bijna 1 miljoen Nederlanders.
Bij ‘verschillen verkleinen’ past dat die verschillen overbrugbaar moeten zijn zodat er beleid op kan worden gemaakt. Zijn de bovengenoemde verschillen overbrugbaar? Kan men hier een zinnig en effectief beleid op maken? Want met holle frases als ‘Nederland is van ons allemaal’ red je het niet. Het gaat om de derde generatie niet-westerse allochtonen, in Nederland geboren en getogen. En de partijen die nu aan het onderhandelen zijn hebben zo hun eigen visie op ‘verschillen verkleinen’: de VVD zal met ‘normaal doen’ alle Nederlanders ‘voor de laatste keer waarschuwen’ en het CDA zal de dubbele nationaliteit ter discussie stellen (meer zal het ook niet worden). D66 en GroenLinks erkennen niet eens dat er een integratieprobleem in Nederland bestaat, laat staan dat er een oplossing voor moet komen.
De realiteit is dat er geen beleid gemaakt kan worden om verschillen in de samenleving te verkleinen. Daarvoor is het too little, too late. Je kan hooguit remigratie bevorderen van individuen met een dubbele nationaliteit die zich geen Nederlander voelen en het denaturaliseren van (straat) terroristen. En als beleid al gewijzigd kan worden om verschillen in de samenleving te verkleinen, dat is de politiek nalatig.
Neem alleen de associatieverdragen tussen Nederland en Turkije en tussen Nederland en Marokko. Door het associatieverdrag tussen Nederland en Turkije uit 1963 hoeven de Turken in Nederland niet in te burgeren. En door een associatieverdrag tussen Nederland en Marokko kunnen Marokkanen met behoud van uitkering in Marokko gaan wonen. Door dit soort maatregelen is Nederland consequent en effectief bezig met een beleid dat er op is gericht om verschillen in de samenleving te vergroten in plaatst van te verkleinen zodat politici zich vervolgens totaal verbaasd afvragen waarom de twee grootste etnische groepen (Turken en Marokkanen) in Nederland niet integreren.
Uiteindelijk moeten we minder bruggen bouwen, en meer grenzen stellen. Maar laten we elkaar niet voor de gek houden: de verschillen verkleinen tussen groepen mensen met een Nederlands paspoort die zich geen Nederlander voelen en de rest van Nederlanders is onoverbrugbaar.
Foto: de kloof in de Nederlandse samenleving.
