De gemeenteraadsverkiezingen zijn over 3 weken. D66 doet dit keer in meer dan 300 gemeenten mee aan de verkiezingen. Het bijzondere van deze tijd is dat je als lid van de Tweede Kamer veel wordt uitgenodigd voor werkbezoeken, zoals afgelopen zaterdag in Assen, Haren en Groningen. Deze gesprekken gaan, als woordvoerder Financiën, vaak over de slechte economische omstandigheden, banken die geen krediet meer willen geven en de moeilijke situatie voor lokale ondernemers. Er is veel leegstand van winkels, klanten blijven weg. De opkomst van het shoppen op internet is voor veel klanten een serieus en makkelijk alternatief voor de oude winkel.
Toch lijkt de economie in Nederland en Europa zich langzaam te herstellen. Voor 2014 en 2015 wordt weer economische groei verwacht. Maar de problemen voor de ondernemers zijn niet 1-2-3 weg. Voor lokale overheden ligt er de opdracht om de binnensteden levendig en aantrekkelijk te houden, de leegstand tegen te gaan en ervoor te zorgen dat ondernemers de ruimte krijgen om te ondernemen.
Maar alleen overheidsinitiatief is onvoldoende. Ondernemers worden gedwongen om creatief te zijn, hun verdienmodel aan te passen en in te spelen op de veranderde omstandigheden zoals de ontwikkeling van verkoop via internet. Gelukkig zie ik tijdens de werkbezoeken veel goede voorbeelden. Zo is Warenhuis Vanderveen in Assen gestart met een winkel ‘Slim Wonen’. Door samen te werken met verschillende bouwbedrijven in de regio, kunnen klanten hier bij één aanspreekpunt terecht voor hun plannen voor het isoleren van hun woning of het plaatsen van zonnecellen. In Groningen hebben ondernemers in de Zwanestraat er gezamenlijk voor gezorgd dat de straat is opgebloeid en de leegstand is teruggedrongen. In dezelfde straat in Groningen heeft een internet-ondernemer, als aanvulling op zijn website, een winkel geopend. En sinds de opening van deze winkel zijn de verkopen via internet voor deze ondernemer verdubbeld.
Het mooiste voorbeeld van afgelopen zaterdag vond ik boekhandel Boomker in Haren. Deze boekhandel was failliet en de banken wilden geen krediet meer geven voor een doorstart. De boekhandel dreigde daardoor te moeten sluiten. Maar dankzij een fondsenwervingsactie onder de klanten, heeft de boekhandel 225.000 euro opgehaald bij 125 mensen uit het dorp. Deze mensen zijn nu mede-eigenaar van de boekhandel-coöperatie.
Niet alleen is de boekhandelaar uit de financiële problemen, ook de betrokkenheid van de mensen uit het dorp bij de boekhandel is groter geworden. De vaste klant is nu ook aandeelhouder. Mensen komen weer naar de boekhandel om een boek te bestellen. De boekhandel is gered, de leegstand voorkomen en het centrum van Haren behoudt een aantrekkelijke winkel.
Dit voorbeeld smaakt naar meer. Steeds vaker hoor ik dat MKB-ers geen financiering meer krijgen bij de bank. Tegelijkertijd is de rente op je spaarrekening heel laag. Het kan dan ook aantrekkelijk zijn om –natuurlijk altijd verantwoord- zelf mee te doen via crowdfunding of investering in een coöperatie zoals in Haren. Dit vergroot bovendien de betrokkenheid van mensen bij hun gemeente. Als consument kun je door je koopgedrag laten zien dat je het belangrijk vindt dat je lokale economie aantrekkelijk blijft.
Als sociaal-liberaal vertrouw ik op de eigen kracht van mensen. En gelukkig zie ik in de praktijk veel mooie voorbeelden van ondernemers. De grootste uitdaging voor de politiek is om dit soort initiatieven niet te verstikken met nieuwe wet- en regelgeving en ondernemers juist de ruimte te geven om zich aan te passen aan de nieuwe tijd en de nieuwe behoeften. De voorbeelden in Assen, Haren en Groningen laten zien dat het kan.
Wouter Koolmees is Kamerlid voor D66. Samen met vier andere Kamerleden schrijft hij voor ThePostOnline de politieke wisselcolumn De Kamer van Vijf. Iedere donderdag op ThePostOnline.
