De laatste week van december vormt een fraai voorproefje van wat 2012 ons onvermijdelijk gaat brengen: één tweet van 121 tekens over de hypotheekrenteaftrek, waarin Geert Wilders dreigt met ‘nieuwe verkiezingen’, wordt door de Volkskrant en Trouw uitvergroot tot voorpaginanieuws. De PVV-leider heeft in de loop van 2011 zijn eigen twitteracties geperfectioneerd en Twitter verheven tot zijn eigen zender. De media lopen er volgens de Nationale Nieuwsmonitor slaafs achteraan. 52 van de in totaal 333 politieke tweets kwamen in de dagbladen terecht, waarover 134 artikelen werden geschreven. Tel uit je electorale winst. Met bijna veertig gepubliceerde artikelen krijgt het NRC Handelsblad de twijfelachtige eer er het meeste nieuws in te zien.
Toch heeft het weinig zin om de parlementaire journalistiek Wilders’ succes te verwijten. Via sociale media, blogs en andere kanalen komen zijn tweets toch wel bij de kiezer terecht. Helemaal nu Matthijs van Nieuwkerk in de De Wereld Draait Door dagelijks een update geeft van de belangrijkste tweets. DWDD maakt de massa iedere dag wijs dat de zogeheten trending topics maatschappelijke relevantie hebben.
Rucolasalade
Wilders heeft in tegenstelling tot partijleiders als Jolande Sap, Alexander Pechtold en Job Cohen – die vooral twitteren over dat heerlijke broodje kaas of bordje rucolasalade – goed door hoe je scoort met een berichtje waarin volgens de Oxford University Press gemiddeld vijftien woorden en anderhalve zin passen. Hij runt zijn twitteraccount zoals hij zijn fractie leidt; hijzelf ‘volgt’ niemand, spreekt eenzijdig zijn 140.000 ‘volgers’ toe en geeft nooit een toelichting op zijn tweets.
Waarom zou hij ook? Wilders weet dat journalisten zijn polemische tweets uitvergroten; Twitter is voor hen de enige manier tot ‘contact’ met de Grote Gedoger van dit kabinet. Het geroezemoes van journalisten die zijn tweets interpreteren levert qua publiciteit meer op dan wanneer hij ze verduidelijkt. Aangemoedigd door het verlies van zijn oude baas bij de VVD, wijlen Hans Dijkstal, praat hij al tien jaar in slagzinnen die zo de twitterfabriek in kunnen. Toenmalig VVD-fractievoorzitter Dijkstal moest van het partijbestuur in de aanloop naar de verkiezingen van 2002 de boodschap eenvoudiger verpakken. Twitter bestond nog niet, maar wat zou Dijkstal baat hebben gehad bij zo’n woordenmal.
Taalvirtuozen
Job Cohen is de Hans Dijkstal van deze tijd. Een boodschap voor publiek begrijpelijk verwoorden is ook hem niet gegeven. Maar 2012 biedt perspectief. In zijn eindejaarsinterview in de Telegraaf kondigt hij aan de aanval te openen op de PVV. Kan dat iets anders betekenen dan dat hij Twitter tot politiek terrein verklaart? Je zou het hem zo gunnen; geen gehakkel meer voor Job, maar om de twee dagen vijftien splijtende woorden. Die schrijft hij niet zelf; hij huurt een team taalvirtuozen in – type Arnon Grunberg meets Jan Blokker. In de tussentijd werkt Cohen aan zijn dossierkennis en probeert hij met doortastende experts iets van visie te ontwikkelen. Ook zoekt hij als antwoord op ‘PvdArabieren’ naar een woord om elke tweet mee af te sluiten dat net iets venijniger is dan ‘PVVolksverlakkerij’ of ‘PVVerabsolutering’.
Voor de getrainde Cohen en zijn taalvirtuozen wordt 2012 prijsschieten op Wilders. De PVV zal zich door de onvermijdelijke extra bezuinigingsronde van tien miljard in onmogelijke bochten moeten wringen om geen verkiezingsbeloftes te hoeven breken en geloofwaardig te blijven. De hypotheekrenteaftrek, belastingverlaging, de ouderenzorg of een nóg eerder eerdere invoering van die AOW-verhoging; niets is nog onbespreekbaar door de recessie.
Wilders’ tweets zullen alsmaar politieker worden. De gedoogconstructie wreekt zich. Het CDA beroept zich onder aanvoering van de twee dissidenten op haar laatste beetje humaniteit. De partij weigert te bezuinigen op de miljarden aan ontwikkelingshulp, terwijl de PVV die liever vandaag dan morgen op de rekening bijschrijft. Ondertussen sturen de VVD en het CDA nog meer miljarden naar de Europese Bank om niet alleen de Grieken, maar nu ook de Italianen en de Spanjaarden uit de brand te helpen.
Het ondenkbare gebeurt: eindelijk gaat de hypotheekrenteaftrek eraan. Lachend steunt Cohen de VVD en het CDA bij het afschaffen van deze villasubsidie. Een woedende Wilders typt op zijn mobiel ‘die laffe hazen! Dit kabinet gaat eraan!’, maar bedenkt zich. Het kabinet blijft zitten, waarop Cohen tweet: ‘Hoe verkoopt de PVVolksverraad dit aan Henk en Ingrid? Waar blijven die beloofde nieuwe verkiezingen?’ Maar Wilders blijft stil. Cohen tweet: ‘Zo kennen we Geert en zijn PVVeinzerij; de zoete geur van macht is onweerstaanbaar.’
@JobCohen You go, Job!
Lars Anderson (@larswire) is schrijver en journalist. Deze column verscheen eerder op VK.nl.
