Als laatste in deze serie waarin wordt teruggeblikt op het jaar 2011, blik ik specifiek terug op het terugblikken op het jaar 2011, want dat schiet er met het nieuwe jaar op komst snel bij in en voor je het weet is het 1 januari en beginnen we weer helemaal opnieuw. 2011 was nu juist het uitgelezen jaar om geruisloos achter ons te laten en te vergeten. Geen gelegenheidscolumns, geen conclusies, geen voorbeschouwing, vanavond als iedere avond gaan slapen en ‘s ochtends weer opstaan. Want het rangschikken, het compileren, het terugblikken, we gaan eraan ten onder. We stikken in onze eigen fecaliën. Is het niet dit jaar, dan wel een volgend, we hebben de complete ongewijzigde Top2000 weer beluisterd als we vervolgens op de radio enkel nog Bollywoodmuziek kunnen vinden. We hebben onze smoking nog aan van het Nederlandse politicus-van-het-jaar-gala als we bij thuiskomst zien dat de Chinezen onze wijk hebben geherstructureerd.
Er was niets aan
2011. Er was niets aan. Voor mij niet. Voor Nederland niet. Geen doorbraak. Geen Olympische spelen. Ik dacht nog te lezen ‘Rutte weg’, maar het was Fred Rutten die het na de zomer voor gezien houdt bij PSV. Prima, een jaar van niks. Het was crisis en het regende. Toch is Nederland weer één grote napraat-tafel. De stoelruggen naar de toekomst, de camera’s draaien, de champagne is ingeschonken, voor wat?
Het is geen toeval dat André Kuipers terwijl hij op z’n kop in het ISS-ruimtestation hing de wereld per ongeluk een gelukkig 2011 toewenste. We zijn pervers gefixeerd op het verleden. Omdat de beelden achteraf te becommentariëren zijn. Omdat het na montage veilig en to the point lijkt. Alles beter dan het onbestemde. Als een kind dat zich iedere nacht weer met hetzelfde wiegenliedje in slaap zingt, zo lopen wij achterwaarts het oude jaar uit met onze overzichten, ranglijsten, oudejaarsconférences en terugblikcolumns.
Netjes in de pas
En dit quasi-brutale verhaal loopt natuurlijk evengoed netjes in de pas. Op deze plek had allang een onderlegde, stoïcijnse figuur de mensen en het systeem met splijtende argumenten een halt moeten toeroepen. Maar de wetenschappers hebben het nu eenmaal verloren van de columnisten. Het nieuws van de talkshows. De feiten van het gevoel. Ik heb nergens verstand van, maar krijg zoveel betaald dat ik het niet kan weigeren. En in 2012 ga ik een musical voor Joop van de Ende schrijven. Ik weet niet of het relevant is, maar dan is het gezegd. Het spijt me. Het spijt me verschrikkelijk dat we er allemaal aan meedoen.
Het terugblikken, het is geschied. De champagne en alles, het is nu al ingekocht. Maar morgen als we opstaan zal het regenen. De dag zal overrompelend leeg zijn en sober. Laten we ons voornemen 2012 zo lang mogelijk zo te houden.
Daniël Samkalden is schrijver, cabaretier en columnist van vk.nl. Dit artikel verscheen eerder op vk.nl.
