In een poging kiezers bij de SP weg te halen heeft PvdA-lijsttrekker Asscher besloten tot een ruk naar links van zijn partij. Aan de ene kant begrijp ik dat. De SP is in verwarring. Onderhuids is daar de discussie over het leiderschap van Emile Roemer. Maar valt daar voor de PvdA voordeel uit te halen? Kan dat ook niet leiden tot het overstappen van PvdA-kiezers naar bijvoorbeeld D66? We zullen het zien.
De PvdA zelf gaat beschadigd de verkiezingsstrijd in. Het zal Lodewijk Asscher zeker lukken – zoals het ook Diederik Samsom gelukt zou zijn – meer zetels te verwerven dan de 10 waar de PvdA nu op staat. 15? 20? Dat kan. Maar ook dan zullen heel wat zittende Kamerleden verdwijnen.
De lijst is nu bekend. Een bloedbad. Veel tranen bij die Kamerleden die hadden gehoopt op een tweede kans. Vlak voor oud en nieuw is het dus ‘uithuilen en opnieuw beginnen’.
Daarover bogen zich onlangs ook de nog levende oud-fractievoorzitters van de PvdA. In de befaamde ‘Rode Hoed’ in Amsterdam. Jammer dat de belangrijksten – Ed van Thijn en Wouter Bos – moesten afzeggen. “We moeten over onze schaduw heenstappen” zei Job Cohen. Hij bepleitte een nauwe samenwerking van zijn partij met GroenLinks en de SP. Die stelling is vroeger ook op tafel gelegd. Maar alleen als het met de PvdA niet goed ging. Anders hoorde je ze niet.
D66 ontbrak overigens in Cohen’s opsomming. Dat is realistisch, want D66 voelt vandaag de dag niets voor zo’n verbond met de PvdA. Het D66 van nu is niet het D66 van Van Mierlo. Die was van begin af aan een groot voorstander voor het verbinden van zijn groep met de PvdA. De PvdA van Den Uyl was daar blij om. Niet vanwege de prachtige plannen van D66.
Nee, alleen vanwege de macht. D66 en de PPR (die bestaat al lang niet meer) zouden de macht van de PvdA en de kans van Den Uyl om minister-president te worden, vergroten. Geen onbetamelijke droom, die in 1973 ook in daden werd omgezet. D66 mocht slechts één minister leveren. Dat werd mijn vriend Hans Gruijters. Hij was een uitstekend minister. Sprak de Tweede Kamer vanuit het hoofd toe, maar had in het kabinet-Den Uyl niets te vertellen, zodat hij tijdens de vergaderingen van de ministerraad vaak een boek zat te lezen.
Cohen’s hoop is een ijdele. GroenLinks en de SP zijn niet op hun achterhoofd gevallen.
Met Jesse Klaver en zijn partij gaat het goed. Hij is ontspannen en staat op winst. Waarom zou hij ingaan op de zoetgevooisde woorden van Lodewijk? De SP zal er ook niet intrappen. Laatst pakte Emile Roemer Asscher stevig aan. Hij noemde hem ‘ongeloofwaardig’.
De vele ex-toppers van de PvdA voegden in De Rode Hoed aan Cohen’s wensdroom weinig zinnige ideeën toe. Hadden het over een te maken vijf-punten-plan voor die mogelijke linkse drie en over akkoorden met maatschappelijke bewegingen. Oud-fractievoorzitter Mariëtte Hamer (nu voorzitter van de SER) zei het zo: “Politiek is vallen en opstaan. Mensen worden er alleen maar sterker van”. Mooi gesproken. Maar wat moet je met zo’n tekst?
Uithuilen en opnieuw beginnen past beter.
P.S. Dit is mijn laatste column voor ThePostOnline. Ik heb die zo’n twee jaar met veel plezier geschreven. Dank ook voor de goede contacten en voor al uw reacties! Sommigen zullen zeggen: Hè, hè, van die Wiegel zijn we af. Dat is pech hebben. Begin januari ga ik een wekelijkse column schrijven voor een ander medium.
