Er zijn van die momenten dat men zich afvraagt “Waar staan we nu eigenlijk voor?”. Het nieuws over de vermoorde ’emo’s’ in Irak had zo’n moment moeten zijn. “Had moeten zijn”, want vooralsnog lijkt het er nog niet op dat er echt grootschalige publieke verontwaardiging over dit voorval is ontstaan. We mogen al blij zijn dat de landelijke media het nieuws uiteindelijk toch oppikten. Het voorval staat overigens niet op zichzelf, ook in andere landen is al langere tijd de jacht op ’emo’s’ geopend. Het is moeilijk een vergelijking te trekken met Nederland, maar het type jongere waar het om gaat zou je hier waarschijnlijk ‘gothic’ noemen, in de jaren ’90 wellicht ‘alto’. Mondiaal wordt de afkeer van vooral de jongens in deze subcultuur gelinkt aan homo-haat, de moord op “misschien wel 100” jongeren in Irak lijkt afgaand op de berichtgeving echter nog verder te gaan. “Duivelsaanbidding” wordt de jongeren verweten, een ‘misdaad’ waar blijkbaar de doodstraf op zou moeten staan. Dat staat zo ver van ons bed dat we er weinig mee kunnen, terwijl ook op uw Veluwe mensen muziek gewoon aan De Satan linken, dus waar hebben we het eigenlijk over.
Globalisatie
De huidige generatie ’emo’s’ is een bizarre samensmelting van subculturen die ogenschijnlijk Amerikaans aan doet, maar nog veel meer lijkt op een Amerikaanse herinterpretatie van de Japanse versie van de Europese metal-cultuur. En dat dus nu in Irak – om u even een beeld te schetsen. Helaas voor deze jongeren vinden wij globalisatie ook eng, we snappen het eigenlijk niet zo goed. Terwijl dit juist het uitgelezen moment is om keuzes te gaan maken.
Laat het goed op u inwerken: ook de keuzes voor interventies die we nú al wel of niet doen hebben leiden al tot tragische taferelen, dus dat kan het probleem niet zijn. De vraag die we ons dienen te stellen is waarom we de door ons in gang gezette globalisatie niet méér ondersteunen, doen we dat liberalisme en die democratie er ook nog eens bij.
Helaas doet dit soort gedachten bij menigeen de haren recht overeind staan. “Dat is neokolonialisme”, horen we mensen in de straat al roepen. Je zou ook kunnen zeggen dat het pragmatisme is, dat klinkt ineens veel minder eng. De vraag is waarom we wel Playmobil-missies blijven ondersteunen in Kunduz, waar Jolande Sap dan de stekker niet mag uittrekken, en we de hoofden afkeren van situaties die heel wat dichter bij huis zouden moeten liggen qua onderwerp. Jongeren die een herinterpretatie van de mondiale cultuur omarmen, die wel of niet homo zijn, en daarom vermoord worden. Dat is toch een onderwerp van ‘ons’? Een onderwerp van ons als Westerse Democratie? Waarom pakken we dat niet aan? ‘We’ zitten nota-bene nog in Irak met een mannetje of wat.
Verontwaardiging
In Afghanistan maken we de excuses wanneer er een boek verbrand wordt. Terecht, overigens. Maar wanneer een product van onze eigen samenleving niet getolereerd wordt in een ander land dan is dat ineens geen bedreiging voor de delicate wereldorde, en dan hebben die jongeren dus pech. Het feit dat CNN aandacht aan de kwestie besteedt geeft wel aan dat er niet een totaal gebrek aan verontwaardiging is, maar waar blijven de hardere vragen? Waar blijft de vraag om bescherming van de ideeën die wij zelf hoog hebben staan? Is dat neo-kolonialisme, of is dit gewoon een lastige kwestie omdat we zelf ook niet zo goed weten wat dit nu voor jongeren zijn? In Amerika hoef je misschien júist wel niet aan te komen met de vraag om de bescherming van jongeren die ‘duivelsaanbidder’ of – nog erger – homo zijn.
Maar ook van de zogenaamd progressieve kant blijft de verontwaardiging lauwtjes. Terwijl deze jongeren alles belichamen waar zij voor staan: een vrije eigen keuze voor moderne leefwijzen in een land dat net krabbelend probeert op te staan. Je moet maar durven. Zou het er wat mee te maken hebben dat er geen vervelende Westerse agressor is? Durven we nu ineens geen boze toon aan te slaan tegen de inwoners van een land zelf? Normaal staat de sociale media rijen dik te verkondigen dat de jongere in Gaza, Libanon en Iran heel wat moderner is dan wij denken. Dat we ze niet af moeten schrijven. Maar nu is het de eigen bevolking in een land dat deze jongeren afschrijft; dan is het ineens een lokaal conflict. Zouden deze rijen – oh, hoe cynisch – wel in beweging zijn gekomen als deze jongeren waren omgekomen door, we noemen een lokale speler, Israël? De conservatieve opinie durft alleen te spelen met makkelijke belangen als “terroristen” en de progressieve durft alleen problemen met “Westerse agressors” aan te pakken, dit lijken de enige twee smaken waar we uit mogen kiezen. Een bittere pil als je gestenigd wordt vanwege je uiterlijk.
Moeten we ons niet afvragen of we durven te staan voor de Westerse cultuur-invloeden, ook buiten het Westen? Of hebben de mensen die elders voor een dergelijke levensstijl kiezen maar gewoon dat beetje extra risico? We durven alleen de verontwaardiging met actie te tonen als ‘onze kant’ de bevolking van een land aanpakt, dat is wel een erg zure vorm van zelfkastijding.
