Het is kwart over acht op een maandagochtend. Bij de kiosk praten twee vrouwen van rond de vijftig over de verkiezingen. Eén lijkt ervaring te hebben met de lokale politie, de andere absoluut niet. “Dus op 21 maart moeten we op de burgemeester stemmen” vraagt ze? De andere vrouw, die ondertussen een cappuccino van een lading suiker voorziet, schiet in de lag. “Nee, we stemmen op wie wij in de gemeenteraad willen hebben.” Aan de blik van de vragensteller te zien snapt ze er niks meer van.
Maar eigenlijk is die vraag helemaal niet zo raar als deze lijkt. We stemmen tijdens de landelijke verkiezingen op iemand die volgens ons de Tweede Kamer in moet. En over het algemeen kiest de partij met de meeste stemmen dan weer een minister president. Meneertje Rutte in dit geval. Of je het daar nou mee eens bent of niet, er is wel voor die partij gekozen door het land.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen is dit niet het geval. Wanneer er een PvdA-burgemeester zit, en de PvdA krijgt bizar weinig stemmen maakt dat voor hem of haar helemaal niks uit. Wanneer de VVD bizar weinig stemmen had gekregen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen had Rutte niet in het torentje gezeten.
Universitair docent Niels Karsten deed onderzoek naar het stemmen op een burgemeester. Zouden we naar de stembus gaan als dat zou mogen? “In landen als Engeland en Duitsland zie je dat de opkomst tegenvalt. Eerdere referenda in ons land tonen ook een somber beeld” is zijn conclusie.
Maar als we gaan kijken wie allemaal niet tevreden zijn met hun burgemeester, en al deze mensen wel naar de stembus gaan om hun stem uit te brengen – en ook de mensen die juist willen dat de burgemeester wel blijft – zal de opkomst vast groter zijn dan bij de gemeenteraadsverkiezingen. In 1997 werd er al gesproken over het kiezen van een burgemeester, waarom doen we dat dan nu niet eens gewoon een keer? Dan betrek je ten eerste burgers nog meer bij de lokale politiek, en voorkom je ook dat er een hork aan het roer komt te zitten.
In de hoofdstad zijn ze momenteel al druk actie aan het voeren om een burgemeester te kunnen kiezen. Momenteel kun je daar alleen zelf voor zorgen wanneer je een referendum start. Maar goed, dat is ook geen slecht idee toch?
