Terwijl Jeroen Dijsselbloem benoemd wordt tot de nieuwe Mr. Euro, wordt de kans op een Financiële Transactietaks (FTT) steeds groter. De elf landen die er op dit moment voorstander van zijn gaan aan de slag om het nader te onderzoeken. Met de steun van Frankrijk en Duitsland voor dit plan, lijkt het plan een goede kans te maken. Toch is het een gevaarlijke beslissing. De FTT is een verregaande belasting op financiële transacties van banken, pensioenfondsen en andere institutionele beleggers.
Robin Hood Tax
De goededoelenlobby die hier sterk voor gepleit heeft (je zou toch denken dat Oxfam Novib en GreenPeace betere dingen te doen hebben dan het Europese fiscale beleid), hebben deze transactietaks liefkozend de Robin Hood Tax genoemd. Een koddige naam, want met een vleugje rechtse retoriek kun je het zien als “stelen” van de rijken, maar het uitdelen van de armen zijn ze een beetje vergeten. De vermogenden in Europa zullen weliswaar meer last hebben van deze taks door lagere rendementen op hun vermogen. Toch zijn de minder vermogenden meer belegger dan je zou denken. Alleen al een spaarhypotheek, een pensioen of een simpele spaarrekening maakt je afhankelijk van de rendementen die banken, pensioenfondsen en andere institutionele beleggers maken op hun transacties. Een transactietaks is erg schadelijk voor deze institutionele beleggers.
Deze beleggers met groot kapitaal moeten immers hun geld verdienen met het maken van transacties. Het vorige kabinet liet meteen het Centraal Planbureau onderzoeken wat de gevolgen zijn voor de institutionele beleggers. De notitie rekent keihard af met dit plan. “ De belasting richt zich niet op de problemen die aan overmatige risico’s in de financiële sector ten grondslag liggen en lost deze ook niet op.” Het vorige kabinet trok zijn conclusies en pleitte tegen deze belasting. Onder druk van de PvdA neemt het huidige kabinet een bizar standpunt in. Dijsselbloem is voorstander, mits het geen schade toebrengt aan financiële instellingen en pensioenfondsen. Dat is alsof je de btw wil verhogen, mits bedrijven er geen last van hebben. Een staaltje compromisretoriek die je zelfs bij D66 niet aantreft.
Europa
Behalve de schade van het innen van deze belasting, heeft de inkomstenkant ook een scherp randje. Er wordt namelijk her en der gesuggereerd dat deze belasting direct naar de EU gaat. Hoewel ik een groot voorstander van Europese integratie ben en Geert Wilders me zonder twijfel zou classificeren als eurofiel, vind ik dit een stap te ver. No taxation without representation. Om belasting te kunnen heffen, moet de Europese Unie eerst wat doen aan het enorme gebrek aan democratie op dit moment. Alleen het Europese Parlement wordt direct gekozen en de politieke slagkracht van deze parlementariërs laat duidelijk te wensen over. Bovendien lachen de Zwitserse banken nu hun vuistje en kan de Londense City mooi achterover leunen en profiteren van de FTT zodra het Britse volk hun referendum heeft gehad.
Daarom, laat het belasting heffen over aan de nationale overheden en doe dat op een verantwoordelijke manier. Laat Robin Hood in de middeleeuwen en los de bankencrisis op een moderne manier op.
Stephan Neijenhuis is student Economie aan de Universiteit Utrecht
