Krijgt de trage en onhandige onderhandelingswijze van het kabinet een onverwacht positief einde? Nederlandse bravoure en een vergeten talent voor Europese zaken kunnen dat bewerkstelligen. Het kabinet leek flink in het stof te bijten bij de verdeling van de Eurocommissariaten. Het is een realiteit die het aan zichzelf en zijn voorgangers te danken heeft. De desinteresse die Rutte als premier in de afgelopen 4 jaar voor de EU aan de dag heeft gelegd, tot aan zijn laatste verkiezingscampagne toe, sluit naadloos aan op meer dan 10 jaar naar binnen gerichte politiek.
Die houding lijkt Nederland de gewenste zware economische post te kosten: handel, financiën, interne markt. Geen van die posten zit er nog in. En laten we eerlijk zijn, in de vorige ronde kwamen we er ook bekaaid af met digitale markt. Dat de formidabele Neelie Kroes de verwachtingen oversteeg speelt daarbij geen rol.
Maar als er zo weinig commissariaten zijn waar Nederland in geïnteresseerd is, waarom hebben we er dan nog zo veel? Of nog beter: waarom doet Nederland niet harder zijn best om het aantal commissariaten af te bouwen? Frans Timmermans is de blikvanger van dit kabinet en dreigt weg te kwijnen als een onbeduidende commissaris. Daar doet één van 7 vice-voorzitterschappen om de Nederlandse eer te redden niet veel aan af.
Het is meer in het Nederlands belang om een slagvaardige commissie te hebben die zich met portefeuilles bezighoudt waar de EU iets kan toe voegen, dan een commissie waarvoor we een competente minister offeren om een ‘tweederangs’ post in te vullen. Timmermans is misschien wel de competentste kandidaat-commissaris in het veld dat Juncker zal voorleggen aan het parlement. Een kleine post zal toch een beetje te min zijn voor de zwaargewicht Timmermans en de vraag is waarom hij die zou verkiezen boven de droombaan van minister van buitenlandse zaken.
Het achter de feiten aanlopen is in dezen wellicht een blessing in disguise. De geruchten gaan dat Timmermans geen portefeuille krijgt, maar eerste vice-voorzitter wordt. Onverwacht slaan we in dat geval, dankzij het vernuft van de echte Europeaan Timmermans, twee vliegen in een klap. Mits de oorspronkelijke portefeuille vervalt. Dan krimpt namelijk de Commissie en stopt de trend van een alsmaar uitdijend bestuur met voor ieder land een Commissaris. Een Commissie die zich meer richt op kerntaken is meer dan wenselijk. En de tweede vlieg is dat Nederland weer voorop loopt, hetzij in een andere rol dan vooraf gewenst.
Het is zeker mogelijk. Timmermans is een sociaal-democraat, slim en diplomatiek genoeg om het voor elkaar te krijgen en hij heeft het CV. Er zijn nog veel mitsen en maren en dan nog heeft het Europees Parlement het laatste woord.
