Oekraïeners zullen het gevoel wel kennen. Dat je bent verraden door degenen die zich jouw vrienden noemen. Die zeiden dat je welkom was in hun kring en dat je er helemaal bij hoorde, wat er ook gebeurde. Dat, als iemand jou een haar zou krenken, zij als één man voor jou zouden gaan staan. Een ‘unified response’ noemden ze dat. Maar als puntje bij paaltje komt, sta je er alleen voor. Tot overmaat van ramp maken je vrienden gemene zaak met jouw kwelgeest. Ze vinden dat je zo langzamerhand maar moet accepteren wat hij jou heeft aangedaan, want er staan grotere belangen op het spel. In de steek gelaten, opgeofferd in het schaakspel van de grote jongens. Dat gevoel.
Ik kan me voorstellen dat iemand zich zo voelt, die een dierbare heeft verloren in de crash van vlucht MH17. Gisteren konden we uit het nieuws vernemen dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry een deal heeft gesloten met zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov. Hun twee landen gaan inlichtingen over IS uitwisselen. Samen vechten tegen jihadisten schept een band, zullen zij wel denken.
Ik kan niet voor de nabestaanden spreken. In ons kleine landje kende iedereen wel iemand aan boord van de MH17, zo vertelden wij Nederlanders kort na de crash graag aan buitenlandse media. Ik niet. Maar toch voel ik me door Kerry verraden en opgeofferd, net als die Oekraïners. Want hoe kan de Amerikaanse minister zaken doen met de Russen, zonder te eisen dat zij eerst opheldering geven over de ware toedracht van de crash? Niet die doorzichtige leugens over Oekraïense straaljagers en geprepareerde lijken die vanuit het Kremlin worden verspreid, maar de waarheid. De Russische regering kent als enige de echte feiten, of heeft er in elk geval toegang toe. Voordat Lavrov ermee voor de draad komt, kan hij voor geen enkel westers land een acceptabele partner zijn, zou je toch zeggen.
Bij de crash op 17 juli zijn 193 Nederlanders en 90 passagiers van andere nationaliteiten omgekomen. Geen Amerikanen. En dat is te merken. Na de aanslag op een PanAm-vliegtuig boven Lockerbie in 1988 duurde het bijna twintig jaar voordat het Libië van Gaddafi weer enigszins normale betrekkingen mocht hebben met westerse landen. Maar nu voornamelijk Nederlanders, Maleisiërs en Australiërs het slachtoffer zijn, blijft de stopwatch staan op exact 89 dagen.
Heeft de Nederlandse regering nu de moed om bij Amerikaanse vriend te gaan protesteren tegen dit verraad? Reist Koenders op de dag van zijn aanstelling spoorslags naar Washington om Kerry te vertellen dat je zo niet omgaat met trouwe bondgenoten? Zeker niet met bondgenoten die zelf met veel enthousiasme meedoen aan de strijd tegen de IS-terreur? Ik vrees dat u het antwoord op deze vragen al weet. En als Koenders collega Kerry al aanspreekt, dan zal deze zeggen dat het hogere belang van de oorlog tegen het jihadisme een offer waard is. Get over it, Bert.
Op 10 november houden we de Nationale Herdenking voor de 193 omgekomen Nederlandse passagiers MH17. Premier Rutte zal het woord voeren. Dat deed hij drie maanden geleden ook en toen verzekerde hij dat Nederland niet zou rusten voordat de schuldigen waren opgespoord en gestraft. We weten nu vrijwel zeker dat dit nooit zal gebeuren. Rutte zal er vast omheen praten, maar zonder principiële opstelling van onze Amerikaanse vriend zal de Russische beerput voor altijd gesloten blijven. We zijn verraden.
