Het laatste decennium heeft zich in de Amerikaanse publieke opinie een stille crisis ontvouwd rondom mannelijkheid. De neoconservatieven, zoals Don Eberly [wiki], vinden dat de positie van de man onder druk is komen te staan. In hun oproep oude waarden te herstellen staat de vader dan ook centraal. Er wordt daarbij gekeken naar religie als positief anker – waar de man in Gods evenbeeld de voorziener en beschermer is – en naar de media als negatieve factor – de bron van de recente verloedering van normen en waarden. Twee Amerikaanse communicatiewetenschappers Stewart Hoover en Curtis Coats onderzochten [abstract] de relatie tussen media, religie en mannelijkheid door negentien evangelische Christenen te interviewen.
Passie
De respondenten (allen blank, man en met inwonende kinderen) formuleerden hun gendernormen zowel aan de hand van Bijbelteksten als van mediavoorbeelden. Opvallend hierbij is dat Mel Gibson (met name zijn rol in Braveheart) vaak genoemd wordt als positief voorbeeld van mannelijkheid: hij heeft passie, zorgt voor zijn kinderen én een kent een hoger doel. Een ander positief voorbeeld is het personage Jack uit Lost, een zorgzame leider. De respondenten noemden karakters als Homer Simpson, Al Bundy en Raymond uit Everybody Loves Raymond als negatieve voorbeelden.
Aan de ene kant zien de onderzoekers dat deze mannen het vertoog over de media als moreel verval reproduceren. Dit sluit aan bij het cultureel kapitaal van de hedendaagse Amerikaanse Christen. Daarnaast gebruiken ze echter ook de media als bron voor hun identiteit. Dit zijn niet noodzakelijkerwijs Christelijke media – een enorme niche in de VS. Sommige respondenten gaven aan dat ze deze media te “cheesy” vonden en dat ze het belangrijk vonden ook open te staan voor de mainstream media.
Karakter
Dit onderzoek is waardevol omdat het laat zien dat processen van identiteitsvorming met en betekenisgeving aan de media zich ook voltrekken onder mensen die in principe afwijzend staan tegenover die media. Populaire cultuur is voor deze mannen niet tegengesteld aan de media, maar eerder complementair. De respondenten kozen mediabeelden en –boodschappen die aansloten bij hun religieuze wereldbeeld.
Overigens is ook onder Nederlandse Christenen Braveheart een favoriete inspiratiebron. ‘Mannenbeweging’ De 4de Musketier organiseert karakterweekenden in Schotland: “een diep louterende ervaring, met andere kerels, met God”.
Dit stuk verscheen ook op DiepOnderzoek.nl waar Linda Duits blogt over populaire cultuur.
