Geloof, hoop; drijfveren voor het bestaan van velen. Mensen geloven in God, Feng Shui of het goede in de mens. Of niet. Mensen kunnen zich ook vastklampen aan zinnen als ‘God is dood’ (Nietzsche) of denken dat het heeft geen zin om te geloven. Tegelijkertijd lopen de kerken leeg, maar toch geloven veel mensen in ‘meer tussen hemel en aarde’ en zijn aldus aanhangers van het ietsisme.
Kennelijk is het voor de mens prettig te geloven in iets wat ze zelf niet kunnen beïnvloeden, dit staat merkwaardig genoeg in contrast met het idee van de maakbaarheid van de samenleving in West-Europa. Waarom gebeurt dit? Is het een opvulling in het bestaan, een nieuwe manier om terug te gaan naar de natuur? Een manier om zichzelf een idee te geven dat er toch nog iets niet te beïnvloeden valt door de mens?
Geloof is cultuurgebonden. In bepaalde culturen zijn bepaalde (georganiseerde) geloofsrichtingen populairder dan anderen. Sommige landen hebben zelfs een staatsgodsdienst. Omdat dat nou eenmaal de algemene cultuur is, zou dan dus iedereen dezelfde geloofsrichting aan moeten hangen. Of hetzelfde ideaal.
Ik zou daarover willen zeggen dat iedereen zijn eigen, kleine subcultuur heeft. Want iedereen gelooft wel of niet, op zijn eigen manier. Iedereen gaat anders om met de dingen waarin hij of zij gelooft. Geloof is voor sommigen een reden om bepaalde dingen wel of niet te doen, er zijn zelfs mensen die hun leven geven voor hun geloof. Is het daarmee niet gek dat er zoiets als georganiseerde religie bestaat? Als geloof iets puur persoonlijks is, hoe kan iemand anders jou dan voorschrijven hoe jij moet geloven, wat jij moet doen? Ik zeg niet dat religies slecht zijn, verre van dat, maar ik ben wel tegen het blind volgen van mensen.
Kierkegaard heeft de mens hierop bedacht gemaakt: er is niet zoiets als een afdwingbare algemene moraal of algemeen geloof, er zijn louter individuen met een vrijheid van geweten en gedachtes. Als je ergens in wil geloven, mag dat uiteraard, maar zorg dat het je net wordt opgelegd, en wees kritisch in wat je gelooft.
Natuurlijk kan men met elkaar van gedachten wisselen over geloof, maar men moet in acht nemen dat men nooit zeker kan weten of het geloofde klopt. Maar hoever moet je gaan in het respecteren van elkaars geloof, en daarmee elkaars cultuur? Als iemand gelooft dat het goed is om mij te doden, moet ik hem daarin dan respecteren? Waar ligt de grens?
Iedereen moet voor zichzelf nagaan waarin hij gelooft. Cultuur is gebouwd op geloof. Men gelooft in ware liefde, men gelooft dat iets moreel juist is. Geloven staat daardoor gelijk aan iets aannemen. Ieder moet voor zichzelf bepalen in hoeverre hij dingen aanneemt, in hoeverre hij ergens in gelooft of niet gelooft. Als je hier over nadenkt, besef je dat de hele wereld is gebouwd op aannames. Twijfel is geboden. Zelfs de wetenschap is hierdoor niet te vertrouwen, deeltjes die sneller gaan dan het licht, professoren die onderzoeksresultaten vervalsen, what’s coming up next?
Ik gebied iedereen op deze wereld om te twijfelen. Kritisch te zijn naar zichzelf en anderen. Na te denken en niet zomaar aan te nemen. Geloven in iets kan heel troostvol zijn, maar vergeet nooit en te nimmer om kanttekeningen te zetten. Accepteer het geloof en de twijfel van anderen, en denk na bij elke keuze die je neemt, of die keuze de juiste is. Wees kritisch op je geloof, bekijk de idealen van anderen en laat je niks opleggen, maar denk voor jezelf.
Denk voor jezelf altijd na over de voor- en tegenargumenten om iets wel of niet te doen, en doe vervolgens wat volgens jou het beste is. Laat je niet gek maken door anderen, maar volg je eigen weg. Neem geen vluchtige beslissingen, maar wees weldoordacht en leef met aandacht. Geloof in jezelf, twijfel aan jezelf, om uiteindelijk keuzes met je hele ik te kunnen maken.
Geloof jij ook in het twijfelisme?
