Het Links Verbond tussen GroenLinks, Nida, PvdA en SP is in Rotterdam gesneuveld. Er ontstond een crisis na een controversiële tweet uit 2014 van Nida, dat zich omschrijft als ”op de islam geïnspireerde emancipatiebeweging en politieke partij.” In de tweet werd Israël gelijkgesteld aan terreurorganisatie ISIS. Volgens GroenLinks lijsttrekker Judith Bokhove heeft Nida daar ”onvoldoende afstand van genomen” – boze tongen beweren dat ze door Jesse Klaver onder druk is gezet om het verbond met Nida te verbreken.
Vooropgesteld ben ik de laatste om de gekke uitspraken over Joden of over Israël te valideren. Daarover kan ik heel kort zijn: wie wil weten hoe de kernachterban over het Joodse volk denkt, die hoeft geen tweets op te graven maar kan beter de Koran bestuderen en het leven van de profeet. Maar we weten allemaal dat de mainstream media dit nooit zullen doen, en dus houden zij het bij goedkoop views scoren door morele verontwaardiging op te stoken. Deze deugdynamiek maakt ieder rationeel debat onmogelijk en onderstreept nogmaals de machteloosheid van de Nederlandse politiek.
Nu dit gezegd is bekijken we de persverklaring op 12 maart 2018 door Nida: zij stellen met de tweet destijds bewust te hebben geprovoceerd om een debat los te maken over de vrijheid van meningsuiting.
”Nida vindt dat de vrijheid van meningsuiting niet slechts geldt voor meningen die welgevallig zijn. Ook meningen die onwelgevallig zijn en bewust provoceren om de aandacht op een discussie te vestigen, horen hierbij.”
Dit is een zeer belangrijk statement. Niet alleen wat betreft de deur die dit openzet voor discussies over secularisme en religiekritiek, maar ook wat betreft de vrijheid die we in dit land steeds minder hebben om van mening te kunnen verschillen. Media investeren nauwelijks in onderzoek naar de consequenties van beleid, maar dagen politici uit om afstand te nemen van elkaars uitspraken. En als de meest controversiële uitspraken of politici zijn koudgesteld (zie Yernazgate), dan is er altijd een volgende hoogste boom om om te zagen. Welke politicus durft in dit klimaat nog een debat te openen over controversiële thema’s? Zij die dit doen worden uitgesloten.
Twee jaar later terugblikkend had Aysso Reudink destijds gewoon gelijk. ”Het internationale kapitaal bepaalt het politieke speelveld en beslist over het lot van de maatschappij en haar burgers.” Politici komen niet meer met visies op sociaal-economische kwesties omdat de media weten dat dit nauwelijks invloed heeft: zij fixeren de aandacht op morele verontwaardiging en BN’er achtige hypes. ”Wie sluit wie uit?” Het publieke debat gaat nauwelijks nog over de grote thema’s: onderwijs, innovatie, sociale voorzieningen, belastingdruk. In de discussie over de gemeenteraadsverkiezingen is nauwelijks aandacht voor prangende beleidsvraagstukken als de decentralisering en de participatiesamenleving.
In de controverse rond Nida zien we de ware aard van Nederland als hypergevoelig deugland. Op deze wijze zal er een beroepsklasse van authentieke mensen overblijven. Zelfs uitspraken om bewust debatten te ontketenen zijn levensgevaarlijk geworden, want er is altijd een journalist die dit kan opgraven voor een stukkie om maar geen saai ambtelijk stuk door te hoeven ploegen. Slechts een handvol mensen zal overblijven die oprecht onafhankelijk publiekelijk debat kunnen en durven voeren. Dit noemen we dan het ‘privilege van de authenticiteit’.
Het enige wat je kunt doen in het aangezicht van deze deugdynamiek is volharden, zoals Erik van Goor terecht schreef. Zonder eigen ‘Kerk’ is er namelijk niemand die je zal beschermen wanneer je in het publieke debat provoceert:
”We constateren een gebrek aan sociale cohesie en groepssolidariteit binnen de geleding van de samenleving die juist om een Yernaz heen had moeten (blijven) staan. Ik noem deze geleding c.q. groep voor het gemak ‘rechts’. Rechts is dus niet hard genoeg om de werking vanuit het systeem te weerstaan. Het ontbeert als het ware een eigen ‘systeem’ met een inherente hardheid om krachten van buiten of te weerstaan, of te geleiden, of zelfs te pareren of te verslaan.”
Als Nida afstand van de tweet had genomen was er niets aan de hand geweest – het zou hebben aangetoond dat moslimbroeders meer coulant worden behandeld dan Yernaz. Maar precies omdat Nida dus een kerk heeft – of beter gezegd een moskee – kunnen ze maling hebben aan wat de rest van de maatschappij over hun tweet denkt. In vergelijking heeft ‘rechts’ dus het probleem dat vooralsnog zo’n kerk ontbreekt, een sociaal-economisch ondersteuningsnetwerk om vrijelijk publiek debat te kunnen voeren zonder financieel en loopbaantechnisch te worden geruïneerd. Zolang dit ondersteuningsnetwerk ontbreekt is revolutie de enige optie: hierom spelen de media die er steeds op uitzijn om vrijdenkers kapot te maken met vuur.
Maar ondertussen heeft links een groter probleem. Allereerst wegens de hypocrisie, want het debat over vergelijkingen tussen ISIS en Israël ontstond tenslotte door de veiligheidsambtenaar Yasmina Haifi, die de Islamitische Staat op Twitter bestempelde als ‘zionistisch complot’. Zij kon met haar opvatting hoog opklimmen binnen de PvdA. Tegen deze achtergrond lopen arbeiders over naar de PVV; allochtonen en moslims trekken naar partijen als Nida en Denk. Wat voor links overblijft zijn lelieblanke progressievelingen die een echokamer vormen binnen de topinstituties van onze maatschappij. Niemand luistert nog naar hen maar zij willen hun macht niet opgeven: dit draagt bij aan het uitbreken van de genoemde revolutie.
Welke vrienden gaat links kiezen? Want met de opkomst van het nationaalconservatisme en de islam, zal links het nog zwaar krijgen bij het kiezen van nieuwe bondgenoten.
